Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Składki ZUS  »   Gdy ZUS uzna dzieło za zlecenie
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Gdy ZUS uzna dzieło za zlecenie

Gazeta Podatkowa nr 29 (1279) z dnia 11.04.2016
Aneta Dąbrowska

Od dłuższego czasu ZUS kontroluje zawarte umowy o dzieło. W szczególności bada czy praca wykonywana przez daną osobę na jej podstawie faktycznie nosi znamiona dzieła, czy odpowiada umowie zlecenia. Jeśli zakwestionuje fakt zawarcia umowy o dzieło, uznając ją za umowę zlecenia, skutkiem tego będzie objęcie wykonawcy obowiązkiem ubezpieczeń w ZUS i wymierzenie składek. W konsekwencji podmiot zlecający zobowiązany będzie sporządzić i przekazać za taką osobę odpowiednie dokumenty do ZUS, a także opłacić zaległe składki.

Umowa o dzieło czy zlecenia?

Właściwe zaszeregowanie zawartej z daną osobą umowy jako dzieło lub zlecenie powinno zostać poprzedzone wcześniejszą analizą przepisów prawnych charakteryzujących cechy tych umów (tj. art. 627 oraz art. 734 K.c. - Dz. U. z 2016 r. poz. 380). Wynika z nich, iż zakres odpowiedzialności w umowie o dzieło i zlecenia są inne. W odróżnieniu od umowy o dzieło, przyjmujący zamówienie w umowie zlecenia (umowie o świadczenie usług) nie bierze na siebie ryzyka pomyślnego wyniku spełnianej czynności. Jego odpowiedzialność za właściwe wykonanie umowy oparta jest bowiem na zasadzie starannego działania, podczas gdy odpowiedzialność strony przyjmującej zamówienie w umowie o dzieło niewątpliwie jest odpowiedzialnością za rezultat.

Ubezpieczenia w ZUS

Katalog tytułów określających obowiązek ubezpieczeń (społecznych i zdrowotnego) w ZUS zawarty jest odpowiednio w ustawach: o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Ustawodawca nie wskazał w nich jednak wykonywania samodzielnej umowy o dzieło. Oznacza to, że zawarcie takiej umowy nie wiąże się z obowiązkiem opłacania z tego tytułu składek do ZUS. Wyjątkiem od tej zasady jest umowa o dzieło zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na rzecz własnego pracodawcy. Wtedy wykonawca dzieła podlega obowiązkowi ubezpieczeń w ZUS.

Inaczej jest przy umowie zlecenia. Osoba wykonująca taką umowę podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu (od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy). Niekiedy po spełnieniu określonych warunków obligatoryjne może być dla zleceniobiorcy tylko ubezpieczenie zdrowotne. Tak jest wtedy, gdy wykonawca umowy posiada już inny tytuł do ubezpieczeń.

Zatem zawarcie umowy o dzieło jest korzystniejsze pod względem finansowym od umowy zlecenia. Umowa o dzieło, o ile jest wykonywana samodzielnie, nie podlega bowiem żadnym obciążeniom składkowym w ZUS.

Kontrole prowadzone przez ZUS

W praktyce wiele firm, w celu zaoszczędzenia na składkach ZUS, zawiera z osobami umowy o dzieło. Jeżeli ZUS stwierdzi (w czasie prowadzonej kontroli lub postępowania wyjaśniającego), że umowa taka została zawarta dla pozoru albo w celu obejścia prawa, wówczas uznaje ją za nieważną. Następnie zmienia jej kwalifikację prawną na umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy o zleceniu. Takie działania uznawane są często przez przedsiębiorców za niezgodne z prawem. Twierdzą oni bowiem, że ZUS nie posiada kompetencji do kwestionowania ważnie zawartych umów kodeksowych. Przekonanie takie jest błędne. Do zakresu działania tego organu należy bowiem w szczególności stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych oraz kontrola wykonywania - zarówno przez płatników składek, jak i ubezpieczonych - obowiązków w zakresie tych ubezpieczeń. ZUS jest więc uprawniony do weryfikowania czy osoba niezgłoszona do ubezpieczeń społecznych posiada tytuł do objęcia tymi ubezpieczeniami określony obowiązującymi przepisami. W tym zakresie posiada on prawo do badania zarówno faktu zawarcia umów, jak i ich treści.

Skutki uznania dzieła za zlecenie

Konsekwencją uznania przez organ rentowy umowy o dzieło za umowę zlecenia jest objęcie zleceniobiorcy obowiązkiem ubezpieczeń w ZUS z tego tytułu. To obliguje jednocześnie zleceniodawcę do zgłoszenia takiej osoby do obowiązkowych ubezpieczeń w tym organie (na druku ZUS ZUA, gdy zlecenie stanowi dla zleceniobiorcy tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego lub ZUS ZZA, gdy obligatoryjne jest dla niego wyłącznie ubezpieczenie zdrowotne).

Ponadto zleceniodawca, za każdy miesiąc wykonywania pracy na zleceniu, musi przekazać za zleceniobiorcę do ZUS odpowiednie dokumenty rozliczeniowe z naliczonymi w nich składkami ubezpieczeniowymi (tj. druk ZUS RCA, w którym wykazuje m.in. wyliczone składki społeczne i zdrowotną lub ZUS RZA, w którym wykazuje m.in. wyliczoną składkę zdrowotną). Raporty te za każdy miesiąc świadczonej pracy na zleceniu dołącza do deklaracji rozliczeniowej - ZUS DRA.


Druki ZUS dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Składki ZUS.


Po sporządzeniu i przekazaniu do organu rentowego dokumentów rozliczeniowych za zleceniobiorcę na koncie płatnika składek powstanie niedopłata z tytułu składek. W każdym takim przypadku organ rentowy jej zapłaty wymaga od płatnika. Zleceniodawca może jednak zwrócić się do zleceniobiorcy z roszczeniem o opłacenie składek w części przez niego finansowanej. Dodatkowo od opłaconych po terminie składek należne są od płatnika odsetki za zwłokę. Nalicza się je od następnego dnia po dniu upływu terminu ich płatności do dnia zapłaty zaległości włącznie.

"Nadana umowie określona treść i nazwa nie przesądza o charakterze łączącego strony stosunku prawnego. Powstałe w praktyce obrotu umowy mogą łączyć w sobie wskazane elementy charakterystyczne dla umowy zlecenia i umowy o dzieło, w takim przypadku o tym jaki jest to stosunek prawny decydują cechy przeważające".

Wyrok SA w Łodzi z dnia 25 czerwca 2013 r., sygn. akt III AUa 1554/12

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.)

Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej... (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Składki ZUS - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.