Zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP po urlopie rodzicielskim - od wynagrodzeń należnych, czy wypłaconych w okresie tego uprawnienia?

Pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne nie opłacają składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego. W tym okresie za ww. pracowników pracodawcy nie opłacają też składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (dalej FGŚP). Powyższe wynika z:

• art. 104a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149) oraz
   
• art. 9a ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014 r. poz. 272 z późn. zm.).

Pracownica w dniu 15 grudnia 2014 r. zakończyła korzystanie z urlopów związanych z rodzicielstwem (tj. "podstawowego" i dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego). Następnie w okresie od 16 grudnia 2014 r. do 2 lutego 2015 r. przebywała na urlopie wypoczynkowym (zaległym i bieżącym). Faktycznie do pracy powróciła dopiero 3 lutego 2015 r.

Pracodawca jest zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP za tę pracownicę w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2017 r.

Zgodnie z art. 85 § 1-4 K.p. wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. Składniki wynagrodzenia za pracę, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaca się z dołu w terminach określonych w przepisach prawa pracy.

Wobec powyższego, czy zwolnienie z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP obejmuje wypłaty:

• dokonane w okresie, w którym przysługuje zwolnienie - bez względu na to za jaki okres są one należne,
   
• należne za okres, w którym przysługuje zwolnienie - bez względu na to kiedy nastąpi faktyczna ich wypłata?

Od początku funkcjonowania tego zwolnienia nasza redakcja uważa, że zwolnienie z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP obejmuje wypłaty dokonane w miesiącu, w którym zwolnienie przysługuje - bez względu na to za jaki okres są one należne. Potwierdzeniem tego były otrzymywane z ZUS wyjaśnienia w tej sprawie (ostatnie z dnia 11 kwietnia 2013 r.).

W poradniku ZUS pt. "Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu…", obowiązującym w okresie od 22 maja do 31 grudnia 2014 r., dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl (obecnie w archiwum) ZUS wskazał, że: "(…) 3. Okres 36 miesięcy zwolnienia z opłacania składek na Fundusz Pracy należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu. Oznacza to, że zwolnienie powyższe należy stosować w odniesieniu do kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, i dotyczy wyłącznie przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe należne za okres, za który zwolnienie to przysługuje (pogrubienie redakcji), z zastrzeżeniem pkt 2. (…)". Biorąc pod uwagę cytowane wyjaśnienie ZUS należałoby przyjąć, iż zwolnieniem z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP objęte są wypłaty należne za okres, za który zwolnienie to przysługuje. Ponieważ takie rozstrzygnięcie zmieniało całkowicie wcześniejsze stanowiska tego organu, nasze Wydawnictwo w ubiegłym roku występowało do ZUS o potwierdzenie sposobu korzystania ze zwolnienia z opłacania składek na ww. Fundusze. Nie otrzymaliśmy jednak odpowiedzi.

Od 1 stycznia 2015 r. ZUS w powołanym wyżej poradniku zmienił cytowany wyżej punkt 3, który obecnie stanowi, że: "(…) 3. Okres 36 miesięcy zwolnienia z opłacania składek na Fundusz Pracy należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu. Oznacza to, że zwolnienie powyższe należy stosować w odniesieniu do kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu, z zastrzeżeniem (…)".

Przytoczone stanowisko nie zawiera już zwrotu: "należne za okres, za który zwolnienie to przysługuje". Naszym zdaniem ZUS wycofał się z budzącego wątpliwości określenia. Uważamy więc, iż nadal aktualne są wcześniejsze wyjaśnienia publikowane na łamach naszego czasopisma, zgodnie z którymi pracodawca jest zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a w konsekwencji także na ww. Fundusze, dokonanych w miesiącu, w którym przysługuje zwolnienie, bez względu na to za jaki okres wypłaty te są należne. W tej kwestii ponownie wystąpiliśmy z pytaniem do ZUS.

Pracownica "pełnoetatowa" w dniu 9 stycznia 2015 r. zakończyła korzystanie z urlopów związanych z rodzicielstwem (tj. "podstawowego" i dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego). Pracodawca jest zwolniony z opłacania za nią składek na Fundusz Pracy i FGŚP w okresie od 1 lutego 2015 r. do 31 stycznia 2018 r.

Wariant 1 - pracodawca wypłat wynagrodzeń za dany miesiąc dokonuje ostatniego dnia roboczego danego miesiąca. A zatem w dniu 30 stycznia 2015 r. pracownica uzyskała wynagrodzenie za przepracowany w styczniu okres.

Od wypłaty dokonanej w styczniu br. należnej za styczeń pracodawca obowiązany jest opłacić składki na Fundusz Pracy i FGŚP.

Wariant 2 - pracodawca wypłat za dany miesiąc dokonuje 5. dnia następnego miesiąca. A zatem w dniu 5 lutego 2015 r. pracownica uzyskała wynagrodzenie za przepracowany w styczniu okres.

Od wypłaty dokonanej w lutym br. należnej za styczeń br. pracodawca zwolniony jest z opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP.