24-letni student jest zatrudniony w mojej firmie na podstawie umowy o pracę i podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w sposób przewidziany dla pracowników. We wrześniu br. dodatkowo zawarłem z nim umowę zlecenia. Nie zgłosiłem go jednak z tego tytułu do żadnych ubezpieczeń w ZUS i nie opłacam też za niego ze zlecenia żadnych składek ubezpieczeniowych. Czy postępuję prawidłowo?
Studenta, o którym mowa w pytaniu, zatrudnionego jednocześnie na podstawie umowy zlecenia, pracodawca nie zgłasza dodatkowo z tego tytułu do ubezpieczeń w ZUS. Natomiast od wypłaconego mu wynagrodzenia za pracę na zleceniu zobowiązany jest opłacić wszystkie składki ubezpieczeniowe.
Nie podlegają żadnym ubezpieczeniom w ZUS zleceniobiorcy będący m.in. studentami, do ukończenia przez nich 26 lat. Stanowi o tym art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.). Zasada ta nie ma jednak zastosowania do umów zleceń zawartych z własnym pracodawcą oraz umów zleceń, w ramach których praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, z którym zleceniodawca ma zawartą jednocześnie umowę o pracę. Dla celów opłacania składek ZUS tacy zleceniobiorcy, zgodnie z art. 8 ust. 2 tej ustawy, uważani są za pracowników.
Jeżeli więc pracodawca zawarł z własnym pracownikiem dodatkowo umowę zlecenia, to z tytułu jej wykonywania pracownik ten podlega ubezpieczeniom w ZUS w sposób przewidziany dla stosunku pracy. Obowiązkowo więc podlega ubezpieczeniom społecznym wszystkich ryzyk, tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu. Obowiązkowe jest również dla niego ubezpieczenie zdrowotne.
Ustalając podstawę wymiaru składek pracodawca (będący jednocześnie zleceniodawcą) powinien zsumować przychody z tytułu wykonywania obu umów (tj. z etatu i ze zlecenia). Następnie od łącznej kwoty przychodu naliczyć składki na poszczególne rodzaje ubezpieczeń według zasad obowiązujących pracowników.
Z pytania wynika, że składki ubezpieczeniowe za 24-letniego studenta zatrudnionego przez Czytelnika na etacie i zleceniu były naliczane tylko od przychodu uzyskiwanego przez niego ze stosunku pracy. Tymczasem kwota wynagrodzenia uzyskiwana przez niego za pracę na zleceniu nie była wliczana do podstawy wymiaru składek ZUS tego pracownika. Obecnie płatnik powinien:
1) skorygować podstawę wymiaru składek tego pracownika w raporcie miesięcznym ZUS RCA, tj. ustalić prawidłową podstawę wymiaru składek za okres, w którym wykonywane były równocześnie dwie umowy (tj. o pracę i zlecenia),
2) wyliczyć prawidłowe wysokości składek na poszczególne rodzaje ubezpieczeń oraz
3) uregulować powstałą z tego tytułu niedopłatę wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.
Uwaga! Odsetek za zwłokę nie nalicza się, gdy ich wysokość nie przekracza kwoty 6,60 zł.
| Przykład
Z własnym pracownikiem mającym ukończone 24 lata (będącym studentem studiów wieczorowych) pracodawca zawarł dodatkowo od 1 września br. umowę zlecenia. Osoba ta na koniec każdego miesiąca otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 5.000 zł, tj.:
Do tej pory płatnik składek naliczał składki na ubezpieczenia społeczne wyłącznie od przychodu uzyskanego z pracy na podstawie umowy o pracę, czyli od kwoty 3.200 zł, natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne (po potrąceniu składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez studenta w kwocie 438,72 zł) - od kwoty 2.761,28 zł. Z kolei składki na ubezpieczenia społeczne powinny być wyliczane od łącznej sumy przychodów uzyskanych przez tego studenta zarówno z etatu, jak i ze zlecenia, tj. od kwoty 5.000 zł (3.200 zł + 1.800 zł), a składka na ubezpieczenie zdrowotne od kwoty 4.314,50 zł (5.000 zł - 488 zł* - 75 zł** - 122,50 zł***). Pracodawca powinien w tej sytuacji skorygować błędnie wyliczoną podstawę wymiaru składek w dokumentach rozliczeniowych składanych za studenta do ZUS oraz dokonać dopłaty różnicy składek z powodu zaniżenia podstawy ich wymiaru. |
Uwaga!
| * | kwota 488 zł - to składki na ubezpieczenie emerytalne finansowane przez ubezpieczonego, wyliczone od wynagrodzenia uzyskanego z etatu i zlecenia (5.000 zł x 9,76%), |
| ** | kwota 75 zł - to składki na ubezpieczenia rentowe finansowane przez ubezpieczonego i wyliczone od wynagrodzenia z etatu i zlecenia (5.000 zł x 1,5%), |
| *** | kwota 122,50 zł - to składka na ubezpieczenie chorobowe finansowana przez ubezpieczonego i wyliczona od wynagrodzenia z etatu i zlecenia (5.000 zł x 2,45%). |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
