Jesteśmy małą spółką z o.o. (suma aktywów: 14,8 mln zł, przychody: 2,5 mln zł, zatrudnienie: 18 osób). Nie mamy jednak zgody organu zatwierdzającego na sporządzanie sprawozdania w formie uproszczonej dla jednostek małych. Ze względu na wielkość jednostki nasze sprawozdanie finansowe nie podlega badaniu. Dla celów bilansowych stosujemy amortyzację podatkową. Czy możemy nadal stosować uproszczenia przewidziane ustawą o rachunkowości i np. nie ustalać odroczonego podatku dochodowego oraz rezerw na urlopy wypoczynkowe i nagrody jubileusze, mimo iż nie mamy statutu jednostki małej?
| Ustawa z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1333) wprowadziła nową kategorię jednostek - jednostki małe. Wiąże się to z możliwością stosowania przez te jednostki uproszczeń w rachunkowości, w szczególności w sprawozdawczości finansowej. |
Jednostkami małymi mogą być (art. 3 ust. 1c-1e ustawy o rachunkowości) przykładowo:
1) spółki osobowe i kapitałowe oraz inne osoby prawne,
2) oddziały przedsiębiorców zagranicznych (w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej),
3) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie.
Według ustawy o rachunkowości ww. jednostki uznaje się za jednostki małe, jeżeli:
1) w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
2) organ zatwierdzający ww. jednostek podjął decyzję w sprawie sporządzenia sprawozdania finansowego z zastosowaniem uproszczeń dla jednostek małych.
Ustawa zawiera także wyłączenia z katalogu jednostek małych określone w art. 3 ust. 1e pkt 1-7 ustawy o rachunkowości, z którego wynika, że jednostkami małymi nie mogą być m.in. jednostki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, tzn. jednostki organizacyjne działające na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów (tj. m.in. banki i zakłady ubezpieczeń).
| Jak wynika z informacji zawartych w pytaniu spółka (niebędąca bankiem) nie spełnia powyższych kryteriów (nie posiada pozytywnej decyzji organu zatwierdzającego). Dlatego też nie może stosować uproszczeń w rachunkowości przewidzianych dla jednostek małych. Niemniej jednak ustawa o rachunkowości przewiduje także szereg innych uproszczeń, z których pytająca spółka może skorzystać. |
Jednostki (nienazywane już małymi), które za poprzedni rok obrotowy (jeden rok) nie przekroczyły co najmniej dwóch z trzech następujących wielkości:
1) 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty,
mogą odstąpić od ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego (art. 37 ust. 10). Zatem pytająca spółka może korzystać z tego uproszczenia i nie ustalać ww. aktywów i rezerw. Decyzję w tej sprawie podejmuje tylko kierownik jednostki (a nie organ zatwierdzający, jak to ma miejsce w przypadku uproszczeń dla jednostek małych).
Dodatkowo jednostki spełniające ww. kryteria (pkt 1-3) mogą także stosować uproszczenia polegające na:
1) dokonywaniu kwalifikacji umów leasingu według zasad określonych w przepisach o podatku dochodowym - art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości,
2) niestosowaniu przepisów rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych - art. 28b ustawy o rachunkowości.
Ponadto, w myśl art. 45 ust. 2 i 3 ustawy o rachunkowości, sprawozdanie finansowe jednostki składa się z bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej. Natomiast w sytuacji, gdy sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowemu badaniu w trybie art. 64 ust. 1, dodatkowo obejmuje ono także zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych.
| Z informacji zawartych w pytaniu wynika, iż osiągane przez pytającą spółkę z o.o. wielkości sumy aktywów, przychodów oraz zatrudnienia nie spełniają kryteriów odnośnie badania, określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości, dlatego też nie wystąpi obowiązek badania sprawozdania finansowego. W związku z tym pytająca jednostka może nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych. |
Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających w szczególności z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników. Zobowiązania te wykazuje się w bilansie jako rezerwy na zobowiązania (art. 39 ust. 2a ustawy o rachunkowości). Przy dokonywaniu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów należy uwzględnić również zasadę istotności, zgodnie z którą wyodrębnienia wymagają te operacje, które mają istotny wpływ na sytuację majątkową, finansową oraz wynik finansowy jednostki.
Przedmiotem biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą być m.in. koszty niewykorzystanych urlopów przysługujących za dany okres sprawozdawczy wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne.
| Rezerwy na niewykorzystane urlopy tworzy się - w naszej ocenie - w odniesieniu do pracowników produkcyjnych, wynagradzanych w systemie akordu lub dniówki, gdyż wykorzystanie przez nich zaległych urlopów może spowodować zakłócenia relacji między wielkością produkcji danego okresu a kosztami dotyczącymi tej produkcji, jak również w okresie remontów związanych z zamknięciem całego wydziału. |
Nie ma natomiast konieczności tworzenia rezerw na niewykorzystane urlopy, w przypadku gdy przesunięcie urlopów pomiędzy latami ma charakter powtarzalny w każdym roku i jednocześnie wysokość kosztów związanych z niewykorzystanymi urlopami jest z roku na rok zbliżona.
| Na nagrody jubileuszowe powinny być dokonywane bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, o ile są to istotne kwoty. |
Ustawa o rachunkowości w art. 32 stanowi, iż odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:
1) liczba zmian, na których pracuje,
2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
3) wydajność, mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów, albo innym właściwym miernikiem,
4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania,
5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
Na dzień przyjęcia środka trwałego do używania należy ustalić okres lub stawkę i metodę jego amortyzacji. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, co może spowodować korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.
| Ustawa o rachunkowości nie zawiera przepisów mówiących o zastosowaniu wprost podatkowych stawek amortyzacji. Jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby stosować do amortyzacji stawki podatkowe (lub inne branżowe), jeżeli zapewniają one odpisanie środka trwałego przez okres jego ekonomicznej użyteczności. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
