Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Wybór biegłego rewidenta do badania rocznego sprawozdania finansowego
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wybór biegłego rewidenta do badania rocznego sprawozdania finansowego

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 18 (402) z dnia 20.09.2015
1. Ustalenie obowiązku badania sprawozdania finansowego i terminu podpisania umowy z biegłym rewidentem

Kogo dotyczy obowiązek badania sprawozdania finansowego?

W celu ustalenia obowiązku badania rocznego sprawozdania finansowego w danej jednostce należy uwzględnić przepisy rozdziału 7 ustawy o rachunkowości "Badanie, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych". Jednostki zobowiązane do badania przez biegłego rewidenta rocznego sprawozdania finansowego wymienia się w art. 64 ww. ustawy. Wśród jednostek zobowiązanych do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego można wyróżnić jednostki zobowiązane do przeprowadzania takiego badania:

1) co roku, niezależnie od sumy aktywów, wielkości przychodów, czy struktury zatrudnienia,

2) po spełnieniu warunków określonych w ustawie o rachunkowości.

W pierwszej grupie podmiotów – według art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości – wymienia się grupy kapitałowe sporządzające roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe oraz jednostki kontynuujące działalność sporządzające roczne sprawozdania finansowe, tj.: banki, zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji. W grupie podmiotów, które obowiązkowo poddają badaniu swoje roczne sprawozdania finansowe są również jednostki, które dla celów podatkowych wybrały bilansową metodę ustalania różnic kursowych (zob. art. 14b ust. 2 updof oraz art. 9b updop). Obowiązek poddania badaniu sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta dotyczy również jednostek, które sporządzają roczne sprawozdania finansowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, które sporządzają sprawozdania za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami, które sporządzają roczne połączone sprawozdania oraz subfunduszy, które sporządzają roczne sprawozdania jednostkowe.

Zwracamy uwagę, iż ustawa z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw rozszerzyła katalog jednostek, których sprawozdania finansowe podlegają obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta, o krajowe instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego (por. nowy pkt 2b w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Znowelizowane przepisy ustawy o rachunkowości będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2016 r., a więc za 2016 r.

Z kolei wśród jednostek, których roczne sprawozdania finansowe podlegają badaniu przez biegłego rewidenta po spełnieniu określonych warunków można wymienić spółki z o.o., spółki jawne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki partnerskie, spółki cywilne oraz przedsiębiorstwa osób fizycznych. Warunki, po spełnieniu których są zobowiązane poddać badaniu swoje roczne sprawozdanie, zostały określone w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości. W świetle tego przepisu, jednostka ma obowiązek poddać badaniu przez biegłego rewidenta roczne sprawozdanie finansowe, gdy w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządziła sprawozdanie, spełniła co najmniej dwa z następujących warunków:

1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

2) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

3) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Wyrażone wielkości w walucie obcej przelicza się w tym przypadku na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego, na dzień bilansowy.

Zwracamy uwagę, że wyżej wymienione warunki, dla których limity zostały określone liczbowo odnoszą się do wielkości, jakie jednostka uzyskała w roku poprzedzającym rok obrotowy. Zatem, by ocenić czy sprawozdanie finansowe za 2015 r., podlega badaniu przez biegłego rewidenta jednostka powinna przeanalizować sumę bilansową aktywów, przychody netto oraz średnioroczne zatrudnienie za poprzedzający rok obrotowy, tj. 2014 r. Poniżej w tabeli podajemy aktualne wielkości za 2014 r., po osiągnięciu których (co najmniej dwóch) jednostki są zobowiązane do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego za 2015 r. Podane w tabeli wielkości i przeliczenia dotyczą jednostek, których rok obrotowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym, a dniem bilansowym był 31 grudnia 2014 r.

Wielkości wyrażone w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości Średni kurs NBP
na 31.12.2014 r.
Wielkości
przeliczone
na walutę polską
Warunek określony w ustawie Wielkość (limit)
Średnioroczne zatrudnienie co najmniej 50 osób    
Suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego 2.500.000 euro 4,2623 zł/eur 10.655.750 zł
Przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy 5.000.000 euro 4,2623 zł/eur 21.311.500 zł


Jesteśmy zobowiązani do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego za 2015 r. przez biegłego rewidenta. Kiedy należy go wybrać i w jakim terminie podpisać umowę o badanie? Nasz rok obrotowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym.

Umowa o badanie sprawozdania finansowego przez podmiot do tego uprawniony powinna być przez jednostkę zawarta w terminie umożliwiającym udział biegłego rewidenta w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. W celu wypełnienia tego obowiązku, jednostki, których sprawozdanie za 2015 r. podlega badaniu, wyboru audytora i podpisania z nim umowy powinny dokonać najpóźniej w IV kwartale bieżącego roku.

O obowiązku badania rocznego sprawozdania finansowego za bieżący rok obrotowy, tj. 2015 r., decydują dane otrzymane ze sprawozdania za poprzedni rok, czyli 2014 r. Jeśli dniem bilansowym jednostki był 31 grudnia 2014 r., to termin jego zatwierdzenia przez organ zatwierdzający przypadał na 30 czerwca 2015 r. W tym czasie jednostka dysponując ostatecznymi danymi za zamknięty rok obrotowy mogła już wyciągnąć wnioski, o tym, czy sprawozdanie finansowe za 2015 r. będzie musiało podlegać badaniu, czy też nie.

art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości wynika, że kierownik jednostki zawiera umowę o badanie sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym udział biegłego rewidenta w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Zapis ustawy wskazuje więc, że podpisując umowę o badanie i przystępując do wyznaczenia terminu rozpoczęcia badania sprawozdania przez podmiot do tego uprawniony, należy uwzględnić obowiązujące w jednostce terminy rozpoczęcia inwentaryzacji składników majątku przez nią posiadanych, tak by biegły rewident miał możliwość uczestniczyć w ich inwentaryzacji.

Należy bowiem podkreślić, że przeprowadzając badanie sprawozdania finansowego biegły rewident przeprowadza je w sposób staranny, zgodnie z opracowanym przez siebie planem badania, w uzgodnionym z jednostką czasie, stosując właściwe metody, przy uwzględnieniu znaczenia (istotności) badanych zagadnień i zachowaniu efektywności badania. Jeżeli więc zapasy bądź określone grupy zapasów stanowią znaczący składnik aktywów jednostki w badanym sprawozdaniu finansowym, to biegły rewident bierze udział w spisie z natury tych składników w charakterze obserwatora, oceniającego i sprawdzającego wyrywkowo poprawność przeprowadzanych czynności inwentaryzacyjnych.

Jak wiemy, ustawa o rachunkowości dopuszcza, w odniesieniu do niektórych składników aktywów rozpoczęcie inwentaryzacji nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a jej zakończenie do dnia 15 następnego roku. Dlatego dla jednostek, których rok obrotowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym, inwentaryzacja niektórych składników majątku może się rozpocząć już 1 października 2015 r. W takim przypadku umowę o badanie należy podpisać jeszcze przed rozpoczęciem inwentaryzacji, czyli do 30 września 2015 r.


2. Organy uprawnione w danej jednostce do wyboru biegłego rewidenta i sposób jego wyboru

Kto w jednostce powinien zdecydować o wyborze podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego? Czy organem odpowiednim do podjęcia takiej decyzji jest zarząd, czy zgromadzenie wspólników? Czy decyzję trzeba podjąć na piśmie?

Wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych do wykonania badania sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający to sprawozdanie, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej (por. art. 66 ust. 4 ustawy o rachunkowości). Zarząd jednostki nie może dokonać takiego wyboru.

Organem zatwierdzającym sprawozdanie finansowe w jednostce – zależnie od jej formy prawnej, zawartych postanowień w tym zakresie w statucie lub umowie, lub na mocy prawa własności – jest (zob. art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości):

  • w spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej, cywilnej – wspólnicy tych spółek,
     
  • w przedsiębiorstwie osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą – właściciel przedsiębiorstwa,
     
  • w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością – zwyczajne zgromadzenie wspólników,
     
  • w spółce akcyjnej – zwyczajne walne zgromadzenie,
     
  • w spółce komandytowo-akcyjnej – walne zgromadzenie,
     
  • w spółdzielni – walne zgromadzenie członków,
     
  • w przedsiębiorstwie państwowym – rada pracownicza, a w razie jej braku organ założycielski,
     
  • w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej – organ założycielski.

Decyzja o wyborze biegłego rewidenta powinna być zawarta na piśmie, np. w spółce z o.o. w formie uchwały zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Poniżej przedstawiamy przykładowo sporządzoną uchwałę w tej sprawie.

Uchwała nr 2/2015
z dnia 1 września 2015 r.

Zgromadzenia Wspólników Alfa sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu przy ul. Dobrej 5 w sprawie wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego spółki za 2015 r.

Na podstawie art. 66 ust. 4 ustawy o rachunkowości, Zgromadzenie Wspólników Alfa sp. z o.o. uchwala, co następuje:

§ 1

Dokonuje się wyboru Kancelarii Biegłych Rewidentów Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu przy ul. A. Mickiewicza 12 – podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, numer wpisu 1123, reprezentowanego przez Ewę Kajetan – do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego spółki za 2015 r.

§ 2

Powierza się Zarządowi Alfa sp. z o.o. zawarcie umowy o przeprowadzenie badania sprawozdania finansowego za rok obrotowy 2015 z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych, o którym mowa w § 1 niniejszej uchwały, do dnia 30 września 2015 r. Termin przeprowadzenia badania ustala się od 1 października 2015 r. do 15 marca 2016 r.

§ 3

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący
   Jan Kowalski
Sekretarz  
Karolina Wilk

3. Kto powinien podpisać umowę z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdania finansowego?
Ustawa o rachunkowości wskazuje, że umowę z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych zawiera kierownik jednostki.

Przypomnijmy, że na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości za kierownika jednostki uznaje się:

  • zarząd – w spółce akcyjnej i spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
     
  • komplementariuszy prowadzących sprawy spółki – w spółce komandytowej i spółce komandytowo-akcyjnej,
     
  • wspólników prowadzących sprawy spółki – w spółce jawnej i spółce cywilnej,
     
  • wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd – w spółce partnerskiej,
     
  • osobę prowadzącą działalność (właściciela) – w firmie osoby fizycznej.

4. Czym się kierować wybierając firmę audytorską?
Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1011 ze zm.) określa w art. 47, że podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych może być wyłącznie jednostka, w której czynności rewizji finansowej wykonują biegli rewidenci, wpisana na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych. Listę taką prowadzi Krajowa Rada Biegłych Rewidentów. Jest ona dostępna na stronie internetowej: www.kibr.org.pl w zakładce Podmioty. Wybór podmiotu nieposiadającego uprawnień do badania powoduje, że badanie sprawozdania jest nieważne pod względem prawnym.

Co istotne podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych powinien posiadać ważną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania czynności rewizji finansowej (zob. art. 50 ust. 1 ww. ustawy).

Biegły rewident, przeprowadzając badanie sprawozdania finansowego, jest zobowiązany do przestrzegania zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów, w tym w szczególności uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności oraz zachowania tajemnicy. Ważnym czynnikiem przy wyborze podmiotu uprawnionego do przeprowadzenia badania sprawozdania jest jego bezstronność i niezależność. Dotyczy to biegłego rewidenta, jak również podmiotu uprawnionego do badania, a także członków zarządu i organów nadzorczych tych podmiotów. Bezstronność i niezależność jest zachowana przede wszystkim, jeżeli biegły rewident i inne ww. osoby:

  • nie posiadają udziałów, akcji lub innych tytułów własności w jednostce, w której wykonują czynności rewizji finansowej, lub w jednostce z nią powiązanej,
     
  • nie są lub nie były w ostatnich 3 latach przedstawicielami prawnymi (pełnomocnikami), członkami organów nadzorujących, zarządzających, administrujących lub pracownikami jednostki, w której wykonują lub wykonywali czynności rewizji finansowej, albo jednostki z nią powiązanej,
     
  • w ostatnich 3 latach nie uczestniczyły w prowadzeniu ksiąg rachunkowych lub sporządzaniu sprawozdania finansowego jednostki, w której wykonywały czynności rewizji finansowej,
     
  • nie osiągnęły chociażby w jednym roku, w ciągu ostatnich 5 lat, co najmniej 40% przychodu rocznego z tytułu świadczenia usług na rzecz jednostki, w której wykonywały czynności rewizji finansowej, lub jednostki z nią powiązanej (nie dotyczy to pierwszego roku działalności biegłego rewidenta),
     
  • nie są małżonkami, krewnymi lub powinowatymi w linii prostej do drugiego stopnia lub nie są związani z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli z osobą będącą członkiem organów nadzorujących, zarządzających lub administrujących jednostki, w której wykonują czynności rewizji finansowej, albo zatrudniają do wykonywania czynności rewizji finansowej takie osoby,
     
  • nie uczestniczyły w podejmowaniu decyzji przez jednostkę, w której wykonują czynności rewizji finansowej w zakresie mającym związek ze świadczonymi usługami.

Badanie sprawozdania finansowego przeprowadzone z naruszeniem zasad bezstronności i niezależności jest nieważne z mocy prawa (zob. art. 66 ust. 6 ustawy o rachunkowości).


Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.