Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Potrącenia niealimentacyjne z innych świadczeń niż pensja
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Potrącenia niealimentacyjne z innych świadczeń niż pensja

Gazeta Podatkowa nr 32 (1386) z dnia 20.04.2017
Ewa Madejek

Zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę zostały określone w Kodeksie pracy. Jednak pracownicy oprócz wynagrodzenia za pracę, złożonego z różnych składników, otrzymują też inne świadczenia pieniężne, takie jak np. ekwiwalent za urlop czy pranie, nagrody jubileuszowe czy odprawy emerytalno-rentowe albo ekonomiczne. Z przepisów wynika, że nie ze wszystkich świadczeń pieniężnych wypłacanych pracownikowi można dokonać potrąceń.

Ekwiwalent za urlop, jubileuszówka i odprawy

Przepisy Kodeksu pracy w zakresie potrąceń odnoszą się wprost tylko do wynagrodzenia za pracę. Jednak takiej samej szczególnej ochronie przed potrąceniami podlega też wynagrodzenie chorobowe, ekwiwalent za urlop, nagroda jubileuszowa czy odprawa emerytalno-rentowa (ekonomiczna). Pomocne w tej kwestii jest orzecznictwo sądowe. Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2007 r., sygn. akt II PK 181/06: "(...) Z ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nie mogą być potrącane bez zgody pracownika wyrażonej na piśmie inne należności niż określone w art. 87 § 1 K.p.". Natomiast w wyroku z dnia 17 lutego 2004 r., sygn. akt I PK 217/03, Sąd Najwyższy uznał, że: "Odprawa emerytalna (art. 921 K.p.) oraz nagroda jubileuszowa (art. 773 § 3 pkt 3 k.p.) podlegają ochronie przed potrąceniami (art. 87 K.p.) jak wynagrodzenie za pracę". Z kolei z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1996 r., sygn. akt I PKN 3/96, wynika, że: "(...) Odprawa z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy korzysta z takiej samej ochrony przed potrąceniami jak wynagrodzenie za pracę (art. 87 K.p.)".

Zatem zarówno w przypadku wynagrodzenia za pracę (chorobowego), jak i nagrody jubileuszowej, odprawy emerytalno-rentowej, czy ekonomicznej, a także ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, przy dokonywaniu potrąceń należy stosować zasady określone w Kodeksie pracy. W uzasadnieniu wyroku z dnia 17 lutego 2004 r., sygn. akt I PK 217/03, SN wskazał, że dopuszczalność stosowania art. 87 § 1 K.p. w drodze analogii do odprawy emerytalnej i nagrody jubileuszowej uzasadniona jest podobieństwem funkcji i charakteru obu tych świadczeń w zestawieniu z wynagrodzeniem za pracę w ujęciu ścisłym.

Ekwiwalent za pranie

Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej wypłacany jest pracownikom w formie pieniężnej, jednak nie ma on charakteru wynagrodzeniowego, dlatego nie podlega egzekucji.

Ekwiwalent za pranie wypłaca pracodawca, jeżeli nie może zapewnić prania tej odzieży. Wówczas czynność tę zleca pracownikowi, a w zamian wypłaca mu ekwiwalent w wysokości poniesionych przez niego kosztów prania (art. 2379 § 3 K.p.).

Jednakże ekwiwalent za pranie odzieży roboczej, mimo że ma charakter pieniężny, nie stanowi wynagrodzenia za pracę. Jak wynika z załącznika do objaśnień do sprawozdawczości z zatrudnienia i wynagrodzeń GUS jest to świadczenie wyasygnowane na pokrycie określonych wydatków. Nie ma natomiast charakteru przysparzająco-majątkowego. Wynagrodzenie za pracę obejmuje natomiast m.in. takie składniki, jak periodycznie wypłacane wynagrodzenia zasadnicze, nagrody i premie, a także związany ze stosunkiem pracy zysk.

Ekwiwalent za pranie stanowi więc tylko finansowy odpowiednik określonych kosztów poniesionych przez pracownika, ale nie można go uznać za świadczenie wynagrodzeniowe. Dlatego nie mają do niego zastosowania przepisy o dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia za pracę określone w Kodeksie pracy.

Podobnie traktują ekwiwalent za pranie odzieży roboczej przepisy prawa cywilnego.

Na podstawie art. 831 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm.) nie podlegają egzekucji m.in. sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych. Dlatego nie można też dokonać zajęcia ekwiwalentu za pranie odzieży na zasadach cywilnoprawnych.

Zasady potrąceń niealimentacyjnych

W przypadku egzekucji na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, potrąceń dokonuje się do wysokości połowy wynagrodzenia (art. 87 § 3 K.p.). Obowiązuje przy tym pozostawienie pracownikowi kwoty wolnej. Kwota wolna przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności niealimentacyjnych odpowiada 100% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniach składkowo-podatkowych (art. 871 § 1 pkt 1 K.p.). Jeżeli pracownik jest zatrudniony na część etatu, kwota wolna ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru jego czasu pracy.

Należy jeszcze dodać, że w przypadku potrąceń z wynagrodzenia w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, dokonuje się ich od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki. Należy przy tym zachować jedną kwotę wolną od potrąceń.

Przykład

Pracodawca rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę z dniem 15 kwietnia 2017 r. Jego wynagrodzenie było zajęte na poczet niespłaconej pożyczki bankowej na kwotę kilku tysięcy złotych.

Za kwiecień pracownik otrzymał wynagrodzenie za pracę w wysokości 2.104,96 zł oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w kwocie 3.840 zł. Pracownika obowiązywały podstawowe koszty uzyskania przychodów, a ponadto złożył pracodawcy PIT-2.

Pracodawca potrącił na poczet zajęcia kwotę 2.104,11 zł, co wynika z wyliczenia:

- łączna kwota świadczeń po odliczeniach składkowo-podatkowych: 2.104,96 zł + 3.840 zł - (815,05 zł + 461,69 zł + 460 zł) = 4.208,22 zł,
- kwota potrącenia: 1/2 × 4.208,22 zł = 2.104,11 zł.

Kwota potrącenia nie naruszała kwoty wolnej, która wynosiła dla pracownika 1.459,48 zł. Wynika to z następującego wyliczenia:

- 4.208,22 zł - 2.104,11 zł = 2.104,11 zł,
- 2.104,11 zł > 1.459,48 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.)

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.