Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Wpływ zmiany stopnia niepełnosprawności na urlop dodatkowy
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wpływ zmiany stopnia niepełnosprawności na urlop dodatkowy

Gazeta Podatkowa nr 29 (1383) z dnia 10.04.2017
Ewa Madejek

Pracownicy niepełnosprawni, aby mogli korzystać z dodatkowych uprawnień w czasie stosunku pracy, muszą legitymować się orzeczeniem o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności. Orzeczenia takie nie zawsze mają charakter bezterminowy, mogą też być wydane na określony czas. Ponadto stopień niepełnosprawności może ulec zmianie z wyższego na niższy i odwrotnie. Obniżenie stopnia niepełnosprawności do lekkiego wpływa na prawo do urlopu dodatkowego.

Uprawnienia w zatrudnieniu

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ustala trzy stopnie niepełnosprawności:

  • znaczny,
     
  • umiarkowany,
     
  • lekki.

Od posiadanego przez pracownika stopnia niepełnosprawności zależą jego normy czasu pracy, a także prawo do urlopu dodatkowego. Jak wynika z art. 19 ustawy o rehabilitacji, pracownikowi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Prawo do tego urlopu nie przysługuje, jeżeli wymienieni pracownicy uprawnieni są do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Jeśli wymiar urlopu dodatkowego przysługującego na podstawie odrębnych przepisów jest niższy niż 10 dni roboczych, zamiast tego urlopu pracownik ma prawo do urlopu dodatkowego z tytułu niepełnosprawności.

Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pracownik niepełnosprawny nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia go do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Za dzień zaliczenia do stopnia niepełnosprawności należy uznać dzień posiedzenia zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, czyli dzień wydania orzeczenia (por. pismo Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych z dnia 8 lipca 2011 r., znak: BON-I-076-17-2-LK/2011).

Urlop dodatkowy

Pracownik niepełnosprawny w stopniu znacznym lub umiarkowanym nabywa prawo do pierwszego urlopu dodatkowego z dołu, po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia go do jednego z tych stopni niepełnosprawności. Przysługuje on w pełnym wymiarze.

Przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej nie regulują jednak kwestii nabywania prawa do kolejnego urlopu dodatkowego. Z tego względu, na mocy art. 66 ustawy o rehabilitacji, stosuje się przepisy Kodeksu pracy. Zatem prawo do kolejnego urlopu dodatkowego pracownik niepełnosprawny nabywa w następnym roku po nabyciu prawa do pierwszego urlopu dodatkowego (tak jak kolejny urlop wypoczynkowy). Jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu 1 stycznia, to w tym dniu nabywa prawo do kolejnego urlopu dodatkowego.

Obniżenie wymiaru nabytego już urlopu dodatkowego (tak jak kodeksowego) jest możliwe w przypadku nawiązania lub rozwiązania stosunku pracy w trakcie roku. Stosuje się wtedy przepis art. 1551 K.p. Ponadto regulacje kodeksowe dotyczące urlopu wypoczynkowego przewidują jego obniżenie po co najmniej 1-miesięcznej nieobecności pracownika, który powrócił do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie:

  • urlopu bezpłatnego,
     
  • urlopu wychowawczego,
     
  • odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, służby przygotowawczej, okresowej służby wojskowej, terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych,
     
  • tymczasowego aresztowania,
     
  • odbywania kary pozbawienia wolności,
     
  • nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Przepis ten nie wymienia zmiany statusu niepełnosprawnego na skutek utraty wymaganego stopnia niepełnosprawności w roku kalendarzowym.

Zatem utrata w ciągu roku kalendarzowego stopnia niepełnosprawności uprawniającego do urlopu dodatkowego nie wpływa na wymiar już nabytego urlopu dodatkowego. Pracownik zachowuje do niego prawo w pełnym wymiarze 10 dni. Nie nabędzie jednak prawa do urlopu dodatkowego w kolejnym roku kalendarzowym po roku, w którym utraci status osoby niepełnosprawnej lub zostanie zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności (przykład).

Stanowisko w jej sprawie prezentuje Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych na stronie internetowej www.niepelnosprawni.gov.pl. Wynika z niego, że: "(...) Jeżeli osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności utraci status osoby niepełnosprawnej lub zostanie zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności, nie traci prawa do urlopów, do których nabyła prawo przed utratą tego statusu lub zmianą stopnia niepełnosprawności na lekki (zarówno zaległych, jak i bieżących). W takim wypadku brakuje podstaw do zastosowania zasady urlopu w wymiarze proporcjonalnym. Utrata bądź zmiana stopnia niepełnosprawności powoduje utratę prawa do kolejnego dodatkowego urlopu wypoczynkowego".

Przykład

Pełnoetatowemu pracownikowi zatrudnionemu u pracodawcy od kilku lat z dniem 14 lutego 2017 r. wygasło orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, na podstawie którego miał prawo do urlopu dodatkowego w wymiarze 10 dni. Od 20 marca 2017 r. legitymuje się nowym orzeczeniem, ale już o lekkim stopniu niepełnosprawności, na okres 5 lat. W bieżącym roku wykorzystał 5 dni urlopu dodatkowego.

Pracownik nabył prawo do urlopu dodatkowego na poczet 2017 r. w dniu 1 stycznia br. Zmiana w trakcie roku kalendarzowego stopnia niepełnosprawności z umiarkowanego na lekki nie pozbawiła pracownika urlopu dodatkowego za ten rok. Ma do niego prawo w pełnym wymiarze. Zmiana orzeczenia będzie jednak skutkowała brakiem prawa do urlopu dodatkowego w 2018 r.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2046 ze zm.)

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.