Wypłata zasiłku po badaniu przez lekarza orzecznika ZUS

1) Pracownik od kilku tygodni jest niezdolny do pracy z powodu choroby i dostarcza kolejne zwolnienia lekarskie. Ostatnio otrzymał wezwanie do stawienia się na badanie do lekarza orzecznika ZUS. Czy poniesie konsekwencje, jeśli nie zgłosi się na to badanie?

Pracownik ma obowiązek zgłoszenia się na badanie kontrolne wyznaczone przez lekarza orzecznika ZUS. Jeśli się nie zgłosi, straci prawo do zasiłku za okres przypadający od dnia następnego po wyznaczonym terminie badania.

Zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy ZUS ZLA wystawia lekarz leczący wskazując w nim okres, na który pracownik powinien - z powodu choroby - powstrzymać się od pracy. Prawidłowość tego orzekania oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich ZUS ZLA podlega kontroli wykonywanej przez lekarzy orzeczników ZUS. W celu przeprowadzenia takiej kontroli lekarz orzecznik ZUS może, zgodnie z art. 59 ustawy zasiłkowej, m.in. przeprowadzić badanie pracownika w wyznaczonym miejscu lub w miejscu jego pobytu.

Informacja o skutkach odmowy poddania się badaniom kontrolnym przez lekarza orzecznika ZUS lub niedoręczenia posiadanych wyników badań jest zamieszczona w wezwaniu wysłanym do pracownika przez ZUS. Niewykonanie poleceń lekarza orzecznika ZUS powoduje utratę ważności zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA od dnia następującego po wyznaczonym terminie badania (odpowiednio po terminie dostarczenia wyników badań). Od dnia, od którego zaświadczenie lekarskie straciło ważność, pracownik jest uznawany za zdolnego do pracy, a tym samym nie ma prawa do zasiłku chorobowego. Na tę okoliczność ZUS wydaje decyzję tylko w razie skrócenia okresu, na który wystawiono zaświadczenie ZUS ZLA, przesyłając jej kopię pracodawcy. Za okres wskazany w decyzji ZUS, pracodawca nie może dokonać wypłaty zasiłku chorobowego.

Decyzja ZUS odmawiająca wypłaty zasiłku chorobowego dotyczy okresu niezdolności do pracy orzeczonej zaświadczeniem lekarskim, które zostało skontrolowane przez lekarza orzecznika ZUS. Jeżeli więc od dnia, od którego zaświadczenie lekarskie straciło ważność, pracownik dostarczy nowe zaświadczenie ZUS ZLA, to na jego podstawie można dokonać wypłaty zasiłku chorobowego.

2) Pracownik został wezwany na badanie do lekarza orzecznika ZUS i zgłosił się na nie w wyznaczonym terminie. Za kilka dni przypada wypłata, w tym za okres, na który zostało wystawione "kontrolowane" zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA, a pracodawca nie otrzymał z ZUS żadnej decyzji. Czy może wypłacić zasiłek chorobowy?

Tak. Decyzja ZUS odmawiająca prawa do wypłaty zasiłku jest wydawana w przypadku, gdy pracownik nie zgłosi się na badanie wyznaczone przez lekarza orzecznika ZUS. Jeśli pracownik zgłosi się na badanie i lekarz orzecznik ZUS nie podważy ważności kontrolowanego zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA, to nie wydaje żadnego dokumentu. Natomiast w sytuacji, gdy po przeprowadzeniu badania lekarz określi wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy, wystawi pracownikowi (w dniu badania) zaświadczenie na druku ZUS ZLA/K z pouczeniem, że należy je doręczyć pracodawcy (w ślad za tym zaświadczeniem ZUS również wydaje decyzję). Zaświadczenie ZUS ZLA/K jest traktowane na równi z zaświadczeniem stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, wydanym w myśl art. 229 § 4 K.p. W konsekwencji pracownik powinien zgłosić się do pracy, a pracodawca nie musi kierować go na badania kontrolne.

Jeżeli lekarz orzecznik ZUS nie wręczył pracownikowi zaświadczenia, o którym mowa, to należy przyjąć, że kontrolowane zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA nie zostało zakwestionowane, a tym samym pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego za cały okres orzeczonej nim niezdolności do pracy.