Pracownik uległ wypadkowi przy pracy. W protokole specjalista ds. bhp zaznaczył, że nieumyślnie przyczynił się on do wypadku poprzez swoją nieuwagę. Czy w takich okolicznościach należy wypłacać zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego?
Tak. Podstawą do wypłaty zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego jest protokół powypadkowy, w którym zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy oraz zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA.
Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło m.in. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. Tak stanowi art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy wypadkowej. Zasady i tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zostały uregulowane przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w tej sprawie (Dz. U. nr 105, poz. 870).
Pracodawca wypłaca zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100% kwoty stanowiącej podstawę jego wymiaru. Dowodem do tej wypłaty jest, oprócz zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA, prawidłowo sporządzony protokół wypadkowy, w którym prawidłowo zakwalifikowano zdarzenie jako wypadek przy pracy.
Ważne: Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy nie przysługują, jeśli do wypadku doszło wyłącznie na skutek udowodnionego naruszenia przez pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowanego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa (art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej). |
W przypadku winy nieumyślnej pracownikowi nie można przypisać zamiaru popełnienia czynu wywołującego wypadek przy pracy, powodującego utratę prawa do świadczeń wypadkowych. Zdaniem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 18 lipca 2012 r. (sygn. akt I UK 69/12): "Wypadek przy pracy to zdarzenie przede wszystkim faktyczne, w którym po zmianie definicji warunkuje je co najmniej wystąpienie urazu. Spowodować taki wypadek umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, to znaczy nie tylko umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa naruszyć przepisy dotyczące ochrony życia i zdrowia, lecz objąć także takim stopniem winy kategorię przede wszystkim faktyczną jaką jest związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem przepisów i zasad (reguł bezpieczeństwa) a skutkiem w postaci wypadku przy pracy (urazu). Gdy zachodzi tu nieumyślność, czyli stopień mniejszy niż rażące niedbalstwo, to świadczenia z ustawy wypadkowej nie są wyłączone.".
Przepisy ustawy wypadkowej nie definiują rażącego niedbalstwa. Przyjmuje się, że stanowi ono najwyższą postać winy nieumyślnej graniczącą z winą umyślną sprawcy. Przy czym:
Natomiast za działanie z rażącym niedbalstwem uważa się sytuacje, w których poszkodowany zdaje sobie sprawę z grożącego mu niebezpieczeństwa, ponieważ zwykle występuje ono w danych okolicznościach faktycznych i osoba o przeciętnej przezorności ocenia je jako ewidentne - a mimo tego z naruszeniem przepisów bhp bez potrzeby naraża się na to niebezpieczeństwo, ignorując następstwa własnego zachowania (por. wyrok SN z dnia 6 sierpnia 1976 r., sygn. akt III PRN 19/76, OSNC 1977/3/55). Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 grudnia 2013 r. (sygn. akt II UK 169/13): "Występowanie jakiejkolwiek współprzyczyny wypadku uniemożliwia stosowanie konstrukcji utraty prawa do świadczeń w myśl art. 21 ust. 1 ustawy (…), albowiem z tego punktu widzenia nie ma znaczenia ani to, która z przyczyn wypadku miała większy ciężar gatunkowy, ani to, w jakim ewentualnie zakresie ubezpieczony przyczynił się do zdarzenia. Istotne jest jedynie, że istniały także inne przyczyny wypadku, niż ewentualne zawinienie ubezpieczonego.".
Winę umyślną lub rażące niedbalstwo pracownika poszkodowanego w wypadku przy pracy należy udowodnić, z tym że niewystarczające jest samo wykazanie nieprzestrzegania przez pracownika przepisów bhp.
Z pytania wynika, że pracownik wprawdzie przyczynił się do wypadku, ale z winy nieumyślnej, co nie wyklucza prawa do zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego i ewentualnego odszkodowania za uszczerbek odniesiony wskutek tego wypadku.
Gdyby pracownikowi została udowodniona wina umyślna, czyli zostałoby ustalone, że do wypadku doszło w wyniku jego działania z rażącym niedbalstwem, to nie pozostałby on bez świadczeń chorobowych. W takim bowiem przypadku wypłaca się świadczenia z ubezpieczenia chorobowego na zasadach określonych przepisami ustawy zasiłkowej. Pracownik otrzymałby więc wynagrodzenie chorobowe za pierwsze 33 dni (14 dni), a następnie zasiłek z ubezpieczenia chorobowego w wysokości 80% podstawy wymiaru (za okres pobytu w szpitalu - 70% podstawy wymiaru).
Zwracamy uwagę! Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują pracownikowi, który będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku (art. 21 ust. 2 ustawy wypadkowej).
|