Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Kiedy małżonek odpowiada za podatki przedsiębiorcy?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kiedy małżonek odpowiada za podatki przedsiębiorcy?

Gazeta Podatkowa nr 2 (1252) z dnia 7.01.2016
Małgorzata Żujewska

Fiskus ma prawo zająć na spłatę zaległości podatkowych przedsiębiorcy nie tylko jego osobiste mienie, ale także majątek, którego dorobił się wspólnie ze współmałżonkiem. Skutki posiadania długów przez jednego małżonka mogą więc odczuć oboje. Intercyza, separacja czy rozwód nie zawsze przed tym chronią.

Wspólny majątek

Osoba prowadząca indywidualną działalność gospodarczą odpowiada, co do zasady, całym majątkiem za swoje zobowiązania podatkowe. Urząd skarbowy może zająć nie tylko mienie firmowe, np. towar, maszyny, wierzytelności z tytułu dostaw, ale także prywatne, np. wyposażenie domu. Wynika to z art. 26 Ordynacji podatkowej.

Urzędowi skarbowemu nie wolno zająć na pokrycie długów podatkowych przedsiębiorcy majątku osobistego jego małżonka. Są to m.in. przedmioty nabyte przez małżonka przed zalegalizowaniem związku, prawa autorskie, spadki. Przyjmuje się, że z majątku wspólnego mogą być spłacone tylko te zobowiązania podatkowe, które powstały w czasie trwania wspólności majątkowej. Nie ma regulacji pozwalających na dochodzenie z mienia dorobkowego małżonków należności powstałych wcześniej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 czerwca 2015 r., sygn. akt III AUa 36/15).

Wszystko, co oboje małżonkowie posiadają, może być natomiast zajęte na spłatę podatku dochodowego wynikającego z łącznego opodatkowania przez nich dochodów. Odpowiadają oni solidarnie za to zobowiązanie podatkowe. Podatek wynikający ze wspólnego zeznania obciąża oboje małżonków. Każdy jest zobligowany do uregulowania całej kwoty.

Małżonek z intercyzą

Małżonkowie, chcąc zabezpieczyć się przed zajęciem całego wspólnego dorobku na spłatę zaległości podatkowych jednego z nich, często decydują się na umowne ustanowienie rozdzielności majątkowej. Intercyza może być zawarta przed lub po ślubie.

Urząd skarbowy musi respektować umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową między małżonkami. Skutki prawne takiego porozumienia nie odnoszą się jednak do zobowiązań podatkowych powstałych przed jego zawarciem. Wynika to z art. 29 § 2 Ordynacji podatkowej. Interesy majątkowe małżonka nieprowadzącego działalności gospodarczej - obarczonego zasadniczo mniejszym ryzykiem powstania zaległości podatkowych niż przedsiębiorca - najskuteczniej zabezpiecza umowa o rozdzielności majątkowej podpisana przed ślubem, która w czasie trwania małżeństwa nie zostanie rozwiązana lub zmieniona.


Umowę o rozdzielności majątkowej sporządza się w formie aktu notarialnego.


Małżonek dysponujący intercyzą może mimo wszystko spłacać długi małżonka posiadającego własną firmę, jeżeli pomagał w jej prowadzeniu, czerpiąc z tego tytułu korzyści. Urząd skarbowy może obarczyć go odpowiedzialnością za zaległości podatkowe wynikające z działalności gospodarczej powstałe w okresie stałego współdziałania w jej wykonywaniu. Zakres tej odpowiedzialności jest ograniczony do uzyskanych korzyści. Nie obejmuje przy tym niepobranych przez przedsiębiorcę należności związanych z pełnieniem funkcji płatnika lub inkasenta, z wyjątkiem kwot niepobranych od członków jego rodziny, m.in.: małżonka, z którym zawarł intercyzę, wstępnych, zstępnych, rodzeństwa, małżonków zstępnych, osób pozostających z nim w stosunku przysposobienia.

Długi po rozwodzie

Rozwód również nie uwalnia od odpowiedzialności za długi podatkowe współmałżonka. Wynika to z art. 110 Ordynacji podatkowej. Rozwiedziony małżonek - na mocy decyzji urzędu skarbowego - może spłacać zaległości podatkowe drugiego małżonka z tytułu zobowiązań powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej.

Obowiązuje jednak ograniczenie kwotowe. Rozwiedziony małżonek odpowiada tylko do wysokości wartości swojego udziału w majątku wspólnym. Wartość tę ustala się, co do zasady, na dzień powstania zobowiązań podatkowych, które ma uregulować (por. wyrok NSA z dnia 8 kwietnia 2011 r., sygn. akt I FSK 632/10). Fiskusowi nie wolno ponadto domagać się od rozwiedzionego małżonka spłaty należności niepobranych przez współmałżonka w związku z pełnieniem funkcji płatnika lub inkasenta oraz odsetek i kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie.

Zasady przewidziane dla rozwodników stosuje się odpowiednio w przypadku separacji.

NOWE PRAWO 2016

Odpowiedzialność małżonków za wspólny podatek

Po śmierci podatnika fiskus może dochodzić spłaty nieuregulowanych przez niego podatków od spadkobierców - z uwzględnieniem przepisów prawa cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Zasady tej nie stosuje się w przypadku wspólnego podatku małżonków. Jeżeli małżonkowie opodatkowali swoje dochody łącznie, a jeden z nich umiera, drugi ponosi odpowiedzialność za wspólne zobowiązanie podatkowe (jemu też przysługuje wierzytelność o zwrot nadpłaty). Stanowi tak, obowiązujący od 1 stycznia 2016 r., art. 92 § 3a Ordynacji podatkowej. Rozwiązanie to wyłącza odpowiedzialność innych osób za podatek wynikający ze wspólnego rozliczenia małżonków. Wprowadzenie takiej regulacji uzasadniano tym, że dopuszczenie spadkobierców do spraw podatkowych żyjącego małżonka (będącego podatnikiem) wiązałoby się z pośmiertnym "rozdzieleniem" wspólnego rozliczenia, co mogłoby być uznane za naruszenie tajemnicy skarbowej. Nowy przepis uwzględnia wolę małżonków wyrażoną w zeznaniu podatkowym.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.