W przypadku zbycia poza działalnością gospodarczą nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c updof, przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie, po stronie zbywcy powstaje obowiązek podatkowy. Zapłaty podatku można uniknąć, wydatkując uzyskany przychód na zaspokojenie własnych celów mieszkaniowych. Warunkiem jest, aby przychód ten został wydatkowany w ciągu dwóch lat, licząc od końca roku, w którym zbyto nieruchomość lub prawo majątkowe. Tak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 131 updof. Uregulowania tego przepisu wskazują, że dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych jest wolny od podatku w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.
Skorzystanie z omawianego zwolnienia od podatku jest możliwe, jeżeli środki pieniężne pozyskane z odpłatnego zbycia zostaną wydatkowane na cele mieszkaniowe, wymienione w katalogu zawartym w art. 21 ust. 25 updof.
| Zwróć uwagę!
Wydatkowanie przez podatnika przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych na ściśle określone cele mieszkaniowe pozwala uniknąć konieczności zapłaty podatku. |
Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych należy wykazać w zeznaniu PIT-39 składanym po zakończeniu roku, w którym doszło do transakcji odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych, nawet jeżeli cały dochód zostanie zadeklarowany jako objęty zwolnieniem podatkowym. Uwzględniając fakt, że organy podatkowe mogą weryfikować zeznanie i kontrolować zasadność korzystania ze zwolnienia podatkowego, warto zawczasu dowiedzieć się, jakie wydatki mogą być przez te organy kwestionowane.
Aby uniknąć płacenia podatku od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych, zbywca może m.in. zrealizować inwestycję mieszkaniową polegającą na nabyciu budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność. Taki dom lub lokal nie musi być położony w Polsce, lecz może znajdować się za granicą, na terytorium:
Nabycie domu lub lokalu położonych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej pozwala na zastosowanie omawianego zwolnienia, pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium podatnik ponosi wydatki na cele mieszkaniowe. Tak wynika z art. 21 ust. 27 updof.
Nabywając dom lub lokal za granicą, należy jednak mieć na uwadze, że do uzyskania prawa do zwolnienia podatkowego konieczne jest, aby takie nieruchomości zaspokajały potrzeby mieszkaniowe podatnika. Według organów podatkowych spełnieniu takiego celu nie służy zakup zagranicznej nieruchomości, jeżeli:
Takie stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacjach indywidualnych z 20 lutego 2015 r., nr IBPBII/2/415-1041/14/MM oraz z 9 marca 2015 r., nr IBPBII/2/415-1100/14/AK.
Przystępując do budowy domu mieszkalnego, należy pamiętać, że budynki trwale związane z gruntem, co do zasady, stanowią własność właściciela gruntu. Z tego względu podatnicy wydatkując środki pochodzące ze zbycia nieruchomości lub praw majątkowych na sfinansowanie budowy domu na cudzym gruncie, nie spełnią warunków do skorzystania z omawianego zwolnienia podatkowego. Organy podatkowe uznają bowiem, że w takim przypadku podatnik nie realizuje własnego celu mieszkaniowego, a jedynie ponosi nakłady na cudzy grunt i budynek. Przykładem takiego stanowiska jest m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 grudnia 2014 r., nr ILPB2/415-914/14-2/WM, wydana w sprawie podatniczki, która zamierzała wybudować dom na gruncie należącym do byłej teściowej.
| Zwróć uwagę!
Podatnikowi nie przysługuje zwolnienie od podatku, w przypadku gdy nie posiada prawa własności gruntu, na którym wybudował dom mieszkalny ze środków pochodzących ze zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego. |
Podobny problem może dotyczyć podatnika, który przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego przeznaczy przykładowo na:
Wśród organów podatkowych prezentowany jest pogląd, że w przypadku nakładów poniesionych na nieruchomość współmałżonka, podatnik może nabyć prawo do zwolnienia podatkowego pod warunkiem uzyskania tytułu własności (współwłasności) tej nieruchomości najpóźniej ostatniego dnia terminu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 updof. Jeśli natomiast do rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej na daną nieruchomość dojdzie po upływie wspomnianego terminu, zwolnienie podatkowe nie będzie podatnikowi przysługiwało. Tak wynika m.in. z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 stycznia 2015 r., nr IPPB4/415-805/14-2/JK.
Warto jednak wiedzieć, że takiej oceny nie podzielają niektóre sądy administracyjne, jak np. WSA w Krakowie. Sąd ten w wyroku z 10 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1655/14 wyjaśnił, że: "(...) do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy podatkowej (tj. updof - przyp. red.) niezbędne jest wydatkowanie przychodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, o których mowa w art. 30e tej ustawy, na własne cele mieszkaniowe w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Przepis ten nie wymaga jednak, by nabycie prawa własności lokalu, czy budynku nastąpiło we wskazanym powyżej terminie. Warunkiem jest jednak to, aby przeniesienie własności nastąpiło przed przedawnieniem zobowiązania podatkowego za rok, w którym podatnik uzyskał dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e ustawy, by organ podatkowy miał możliwość zweryfikowania zasadność skorzystania przez podatnika ze zwolnienia podatkowego. Innymi słowy, wystarczy, by wydatek został poniesiony nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jego celem winny być zdarzenia określone w art. 21 ust. 25 (...) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (...) Ustawa wymaga wyłącznie celowości działania podatnika, nie wymaga natomiast, by podatnik nabył określone prawo we wskazanym w tym przepisie terminie (...).
(...) zatem, jeżeli małżonkowie dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych (a z taką sytuacją mamy do czynienia na gruncie niniejszej sprawy) wspólnie podejmują inwestycje określone w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na gruncie bądź w budynku stanowiącym majątek odrębny jednego z nich, to nie można im odmówić prawa do zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy. Zostaje bowiem spełniony zasadniczy cel, dla którego ustawodawca wprowadził przedmiotowe zwolnienie".
| ||||||||||||
|
||||||||||||
