Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  VAT i akcyza  »   Ulga na złe długi u wierzyciela i dłużnika
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Ulga na złe długi u wierzyciela i dłużnika

Gazeta Podatkowa nr 39 (1289) z dnia 16.05.2016
Aleksandra Węgielska

Procedura nazwana potocznie "ulgą na złe długi" umożliwia wierzycielom (podatnikom VAT) odzyskanie kwoty podatku należnego od danej czynności. Ulga ta dotyczy wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona - czyli gdy nie została ona uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Warunki skorzystania z ulgi na złe długi

Aby wierzyciel mógł zastosować ulgę na złe długi, muszą zostać spełnione warunki wymienione w art. 89a ust. 2 ustawy o VAT (patrz ramka).

Jednym z warunków skorzystania z ulgi na złe długi jest posiadanie statusu zarejestrowanego podatnika VAT czynnego. Przepisy o VAT nie wskazują, jakie dokumenty należy posiadać, aby status ten potwierdzić. Jedną z możliwości jest złożenie wniosku do naczelnika urzędu skarbowego o potwierdzenie, czy dłużnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy o VAT. Innym rozwiązaniem jest sprawdzenie statusu dłużnika VAT na stronie Ministerstwa Finansów (www.mf.gov.pl) "Sprawdź status podmiotu w VAT".

Podatnik ma prawo do zastosowania ulgi na złe długi w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy - Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
2) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:
a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
3) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Prawo do korekty przez wierzyciela

W ramach ulgi na złe długi wierzyciel ma prawo do zmniejszenia zarówno podstawy opodatkowania, jak i podatku należnego o kwoty wynikające z niezapłaconych faktur. Jak wskazano w art. 89a ust. 3 ustawy o VAT, wierzyciel ma prawo do dokonania takiej korekty w rozliczeniu za okres, w którym upłynął termin 150-dniowy, liczony od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekty takiej może dokonać pod warunkiem, że do dnia złożenia przez niego deklaracji za ten okres rozliczeniowy należność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. Jeżeli w deklaracji za ten okres podatnik nie skorzysta z ulgi na złe długi, będzie mógł prawo to zrealizować jedynie poprzez korektę deklaracji za okres, w którym upłynął 150. dzień od terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Dodatkowo wierzyciel, który dokonuje korekty w ramach ulgi na złe długi, ma obowiązek złożenia wraz z deklaracją, w której dokonał korekty, zawiadomienia o tej korekcie do właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego wraz z podaniem kwot korekty oraz danych dłużnika na druku VAT-ZD.

Należy pamiętać, że w sytuacji, gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Obowiązek zmniejszenia VAT przez dłużnika

Natomiast jak wskazano w art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik ma obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego wynikającego z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Przepis ten nie ma jednak zastosowania m.in. wówczas, gdy dłużnik ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.

W sytuacji gdy należność zostanie uregulowana częściowo, korekta dotyczyć będzie podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.

Dłużnik, który był obowiązany do skorygowania podatku naliczonego ze względu na nieuregulowanie należności, ale korekty takiej nie dokonał, musi liczyć się z tym, że organ podatkowy ustali w drodze decyzji dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur. Sankcja ta nie ma zastosowania wobec osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.

Natomiast w przypadku uregulowania należności przez dłużnika po dokonaniu korekty podatku naliczonego, ma on prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano (lub o część kwoty podatku naliczonego - przy częściowym uregulowaniu należności).

Zatrzymana kaucja gwarancyjna

W praktyce zdarza się, że zgodnie z postanowieniami umów zawartych między firmami (najczęściej budowlanymi) celem zabezpieczenia należytego wykonania robót lub usunięcia wad i usterek w okresie udzielonej gwarancji na wykonane roboty dokonywane są potrącenia (zatrzymania) z wartości wystawionych faktur określonej procentowo kwoty tytułem kaucji zabezpieczającej prawidłowe wykonanie umowy lub kaucji gwarancyjnej tytułem usunięcia wad i usterek w okresie udzielonej gwarancji i rękojmi za wady.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 23 października 2015 r., nr IBPP2/4512-710/15/ICz, wyjaśnił, że kaucja gwarancyjna w budownictwie to określana - z reguły procentowo - kwota należności wynikających z tytułu wykonanych robót, zatrzymana przez inwestora na określony okres do momentu ich zakończenia tytułem gwarancji. Stanowi ona formę zabezpieczenia należytego wykonania robót przez wykonawcę. Co do zasady, ma charakter zwrotny i pozostaje neutralna podatkowo. Z uwagi na to stwierdził, że potrącenie przez podatnika części wynagrodzenia, stanowiącej kaucję, nie jest równoznaczne z niewywiązaniem się z ciążącego na nim obowiązku uiszczenia wynagrodzenia.

Dłużnik w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego

Jak wskazano wcześniej, jednym z warunków umożliwiających wierzycielowi skorzystanie z ulgi na złe długi jest, aby dostawa towaru lub świadczenie usług była dokonana na rzecz podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędący w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Należy podkreślić, że z dniem 1 stycznia 2016 r. do warunków tych dodano w art. 89a ust. 2 zapis, że dłużnik nie może być ani w momencie gdy miała miejsce dostawa towaru czy świadczenie usługi, ani też na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której wierzyciel dokona korekty w ramach ulgi na złe długi, w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego. Podobny zapis znajduje się w art. 89b ust. 1b ustawy o VAT, zgodnie z którym dłużnik nie ma obowiązku korygowania VAT naliczonego w ramach ulgi na złe długi w sytuacji, gdy w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływać będzie 150. dzień od dnia upływu terminu płatności, będzie w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)

VAT i akcyza - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.