Zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1037 ze zm.).
Podatkowa księga przychodów i rozchodów (PKPiR) jest bardzo uproszczoną formą prowadzenia ksiąg, ale mimo to przysparza w praktyce sporo problemów. Dotyczą one nie tylko kwalifikowania materiałów do podstawowych i pomocniczych albo pozostałych, ale także wpisywania usług, które są bezpośrednio związane z wyrobem gotowym (wykonaną usługą). Sprawa tym bardziej się komplikuje w przypadku usług podwykonawców, gdzie częste są przypadki wykonywania usługi z użyciem materiałów podwykonawcy. Takim typowym przykładem może być montaż okien u podatnika prowadzącego działalność deweloperską. Czy takie usługi należy wpisywać w kolumnie 10, czy 13 PKPiR? Czy należy je uwzględniać w remanencie końcowym zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o PDOF?
Jak wynika z objaśnień do PKPiR, kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. Zgodnie zaś z definicjami zawartymi w § 3 ww. rozporządzenia:
Z powyższego wynika, że w kolumnie 10 PKPiR wpisuje się, oprócz zakupów towarów handlowych, także zakup materiałów podstawowych i pomocniczych. Pojawia się pytanie, czy pod pojęciem materiałów podstawowych lub pomocniczych należy także rozumieć usługę, która staje się główną substancją wyrobu gotowego lub która oddaje bezpośrednio wyrobowi (np. robotom budowlanym) swoje właściwości.
Stanowisko organów podatkowych
Organy podatkowe wyjaśniają, że usługi obce, które stają się główną substancją wyrobu gotowego lub bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości, należy kwalifikować do materiałów podstawowych albo pomocniczych i ujmować w kolumnie 10 PKPiR. Dotyczy to m.in.:
Z wyjaśnień organów podatkowych wynika, że materiały podstawowe i pomocnicze to pojęcie szerokie, obejmuje ono oprócz rzeczy, surowców, przedmiotów, także wszelkie usługi (nie tylko z materiałem wykonawcy, ale także jego praca własna), które stają się głównym elementem wyrobu gotowego lub oddają wyrobowi bezpośrednio swoje właściwości. Zakup takich usług - zdaniem organów podatkowych - należy wpisywać w kolumnie 10 PKPiR. Natomiast pozostałe usługi w kolumnie 13 PKPiR (albo 11 - jeśli dotyczą kosztów ubocznych zakupu).
Stanowisko organów podatkowych w sprawie ujmowania kosztów podwykonawcy w PKPiR nie wynika wprost z przepisów rozporządzenia. Analizując natomiast przepisy należy zauważyć, że zgodnie z § 29 ust. 3 ww. rozporządzenia, przy działalności usługowej i budowlanej produkcję niezakończoną wycenia się (na potrzeby wyceny spisu z natury) według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej. Z kolei za koszt wytworzenia uważa się wszelkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wykonaniem usług lub pozyskaniem (wydobyciem) kopalin, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych.
Uwzględniając powyższe, najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest ujmowanie usług podwykonawców, które stają się główną substancją wyrobu gotowego lub oddają mu swoje właściwości, w kolumnie 10 PKPiR, a następnie ich uwzględnienie w spisie z natury.
|