Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2023 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Na kilka lat przed emeryturą większa trwałość etatu
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Na kilka lat przed emeryturą większa trwałość etatu

Gazeta Podatkowa nr 25 (1275) z dnia 29.03.2016
Agata Barczewska

Generalnie pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Pracownicy w wieku przedemerytalnym korzystają z tej ochrony w dość szerokim zakresie. Wprawdzie dotyczy ona tylko wypowiedzenia umowy przez pracodawcę, ale uchylenie jej następuje w nielicznych przypadkach.

Grupowe zwolnienia nie uchylą ochrony

Kodeks pracy wprowadza wzmocnioną ochronę trwałości zatrudnienia pracowników w wieku przedemerytalnym. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (art. 39 K.p.). Ochrona ta nie przysługuje jedynie w przypadku uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy bądź likwidacji lub upadłości pracodawcy (art. 40411 K.p.).

Nawet dokonywanie zwolnień na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.), zwanej ustawą o zwolnieniach grupowych, nie uchyla tej ochrony. W wielu przypadkach to właśnie ustawa o zwolnieniach grupowych jest "furtką" pozwalającą zwolnić pracownika, któremu przysługuje szczególna ochrona na mocy Kodeksu pracy. Ma to miejsce przykładowo w odniesieniu do pracowników korzystających z co najmniej 3-miesięcznego urlopu wychowawczego. Jednak w przypadku pracownika korzystającego z ochrony przedemerytalnej, pracodawca objęty zakresem ustawy o zwolnieniach grupowych - co następuje w razie zatrudniania co najmniej 20 pracowników - może jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy. Wypowiedzenie zmieniające można zastosować zarówno w przypadku typowych zwolnień grupowych, jak i indywidualnych.

Dokonanie wypowiedzenia zmieniającego wobec pracownika w okresie korzystania z ochrony przedemerytalnej jest możliwe, choć w bardzo ograniczonym zakresie, również na podstawie Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 43 K.p., pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy wspomnianemu pracownikowi, jeżeli wypowiedzenie zmieniające jest konieczne ze względu na:

  • wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
     
  • stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Przepisem tym może się posłużyć zarówno pracodawca podlegający ustawie o zwolnieniach grupowych, jak i pracodawca, który stosuje wyłącznie Kodeks pracy. Wypowiedzenia zmieniającego w takiej sytuacji nie można jednak wykorzystywać niezgodnie z jego przeznaczeniem, którym jest zmiana warunków zatrudnienia.


Ochrona przedemerytalna nie obowiązuje w przypadku, gdy pracownik osiągnie wiek uprawniający do tej ochrony po wypowiedzeniu przez pracodawcę umowy o pracę.

Wypowiedzenie zmieniające dla pozoru

Jak już wspomniano, w określonych warunkach pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i/lub pracy pracownikowi korzystającemu z ochrony przedemerytalnej. Pracownik może jednak nie przyjąć nowych warunków zatrudnienia zaproponowanych mu w tym wypowiedzeniu.

Zgodnie z art. 42 § 3 K.p., w razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych w wypowiedzeniu zmieniającym nowych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki. Wówczas zmiany wchodzą w życie po upływie okresu wypowiedzenia.

Taka konstrukcja wypowiedzenia zmieniającego może niekiedy "zachęcać" pracodawców do prób wykorzystania tego wypowiedzenia dla zwolnienia chronionego pracownika. W takim celu wystarczyłoby przedstawić pracownikowi "zaporowe" warunki zatrudnienia, licząc na to, że nie zostaną przyjęte i umowa ulegnie rozwiązaniu. Takie praktyki były już jednak analizowane przez sądy. W wyroku z dnia 12 stycznia 2012 r., sygn. akt II PK 83/11, Sąd Najwyższy wskazał, że: "Przy wypowiedzeniu zmieniającym dokonanym wobec pracownika podlegającego szczególnej ochronie, na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, istotne znaczenie mają okoliczności związane z likwidacją stanowiska pracy, ale wyłącznie pod kątem ewentualnej pozorności takiego działania, wynikającej z próby obejścia przepisów o szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy (...)".

Limity nie działają przy szczególnej ochronie

Od 22 lutego 2016 r. w prawie pracy obowiązują nowe limity zatrudniania na czas określony, tzw. limity "33 i 3". Zgodnie z przepisami przejściowymi stosuje się je również - na określonych warunkach - do umów na czas określony trwających w dniu wejścia w życie nowych przepisów. Na mocy regulacji przejściowych umowy korzystające ze szczególnej ochrony wyłączone są jednak spod nowych zasad limitowania. Przepisu art. 251 K.p. w brzmieniu obowiązującym od 22 lutego 2016 r. nie stosuje się do umowy na czas określony, zawartej przed tą datą, której rozwiązanie przypadnie po upływie 33 miesięcy od tego dnia (tj. po 21 listopada 2018 r.) - jeżeli stosunek pracy z tej umowy podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę w okresie od 22 lutego 2016 r. do 21 listopada 2018 r.

Powyższe oznacza, że takiej umowy nie uwzględnia się w limitach "33 i 3". Rozwiązuje się ona z upływem okresu, na jaki została zawarta, przy czym pracownik musi być objęty szczególną ochroną stosunku pracy przez cały okres 33 miesięcy liczony od dnia wejścia w życie nowych przepisów (tj. od 22 lutego 2016 r.). Jeśli korzysta z takiej ochrony tylko przez część tego okresu, to art. 14 ust. 6 noweli, który wprowadza omawiane wyłączenie, nie będzie miał zastosowania.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.