Zmiany we wpisach do CEIDG zakazów wykonywania działalności gospodarczej

Dokonanie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i tym samym zarejestrowanie własnej firmy możliwe jest pod warunkiem złożenia przez przyszłego przedsiębiorcę w ramach formularza CEIDG-1 oświadczenia o braku orzeczonych wobec niego zakazów wykonywania działalności gospodarczej. W związku ze zmianami w Prawie upadłościowym m.in. w orzekanych przez sądy zakazach wykonywania działalności gospodarczej, zajdą też zmiany w funkcjonowaniu CEIDG.

Oświadczenie w CEIDG-1

Oświadczenie o braku orzeczonych wobec przedsiębiorcy zakazów dotyczy zakazów:

• prowadzenia działalności gospodarczej,
   
• wykonywania określonego zawodu, którego wykonywanie podlega wpisowi do CEIDG,
   
• prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi.

Oświadczenie składane przez przedsiębiorcę dotyczy prawomocnych wyroków, które nie uległy zatarciu oraz obowiązującego zakazu wykonywania działalności regulowanej orzeczonego decyzją administracyjną właściwego organu. Oświadczenie to odnosi się do działalności gospodarczej, której wykonywanie zostało zgłoszone lub jest zgłaszane w składanym wniosku o wpis do CEIDG. Składa się je pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, w formularzu CEIDG-1 w rubryce 03 pole 15.

Kiedy orzekane są zakazy prowadzenia działalności?

W ramach środków karnych, które może orzec sąd na podstawie art. 39 Kodeksu karnego, znajduje się zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania danego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Zakaz wykonywania określonej działalności gospodarczej (nie wszelkiej, ale danej działalności) orzeka się w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem takiej działalności, jeżeli dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Orzeka się go na okres od roku do 10 lat. Taki środek karny na okres od roku do 5 lat może zostać orzeczony również na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego, np. jako konsekwencja nieujawniania właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania czy też za uchylanie się od opodatkowania. Czym innym jest natomiast zakaz wykonywania wszelkiej działalności gospodarczej (jego orzeczenie wyłącza całkowitą możliwość prowadzenia własnej firmy) i orzeka się go obecnie na podstawie art. 373 Prawa upadłościowego i naprawczego (Dz. U. z 2015 r. poz. 233 ze zm.). Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu, sąd może orzec m.in. wobec osoby, która ze swojej winy będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy nie złożyła w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości wniosku o ogłoszenie upadłości albo po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości. Obecnie powyższy zakaz orzekany jest na okres od 3 do 10 lat.

Formularz CEIDG-1 wraz z instrukcją jego wypełniania dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale CEIDG.

Zmiany w upadłościach i w CEIDG

Od 1 stycznia 2016 r. w kwestii orzekania zakazu wykonywania działalności gospodarczej zajdą zmiany w związku z wejściem w życie ustawy - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015 r. poz. 978). Nastąpią również zmiany w ustawie Prawo upadłościowe i naprawcze, które z początkiem 2016 r. zyska nową nazwę, tj. Prawo upadłościowe. Na mocy art. 373 Prawa upadłościowego obniżeniu ulegnie minimalny okres, na jaki może zostać orzeczony zakaz prowadzenia działalności. Taki zakaz będzie orzekany na okres od roku (obecnie od 3 lat) do 10 lat.

Konsekwencją tych zmian będą również zmiany w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej i zasadach wpisu do CEIDG.

Obecnie ustawa o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, iż wpisowi do CEIDG podlega i jest ujawniana na stronie internetowej informacja o orzeczonych wobec przedsiębiorcy zakazach prowadzenia działalności gospodarczej oraz zawodowej. Jednakże, co bardzo istotne, jedynie orzeczenie wobec przedsiębiorcy zupełnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej skutkuje brakiem możliwości dokonania wpisu do CEIDG. Jak już wspomniano na początku, wypełniając wniosek CEIDG, wnioskodawca musi złożyć oświadczenie o braku orzeczonych wobec niego zakazów prowadzenia działalności. Co ciekawe, takie oświadczenie trzeba składać nie tylko przy wniosku o wpis przedsiębiorcy do CEIDG, ale przy każdym wniosku, tj. o zmianę wpisu czy też o wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG. Jeżeli takiego oświadczenia przedsiębiorca nie złoży, nie ma możliwości złożenia żadnego wniosku. To zaś prowadzi do sytuacji, w której nie jest możliwe samodzielne wykreślenie się przez przedsiębiorcę, wobec którego orzeczono zakaz wykonywania działalności. W związku z powyższym przewidziano zmiany w art. 25 ust. 7 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, polegające na wyłączeniu obowiązku złożenia oświadczenia o braku orzeczonych - wobec osoby, której wpis dotyczy - zakazów prowadzenia działalności gospodarczej, w przypadku składania wniosku o wykreślenie przedsiębiorcy.

Sądy upadłościowe będą informować CEIDG

Art. 31 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) zawiera katalog podmiotów dokonujących wpisu do CEIDG w zakresie informacji o zakazach prowadzenia działalności gospodarczej. Przykładowo art. 31 ust. 5 stanowi, że o wyrokach dotyczących przedsiębiorcy CEIDG powiadamia Krajowy Rejestr Karny niezwłocznie po uzyskaniu informacji o uprawomocnieniu wyroku albo decyzji o zakazie wykonywania określonej działalności lub zawodu. Nowelizacja uwzględnia - obok dotychczasowych podmiotów - także sądy upadłościowe oraz uszczegóławia sposób i zakres przekazywanych przez te podmioty informacji. Na podmioty wymienione w ust. 5 nałożono obowiązek informowania nie tylko o orzeczeniu zakazu, ale również o:

• zatarciu skazania,
   
• wykonaniu środka karnego,
   
• przywróceniu terminu do zaskarżenia orzeczenia wpisanego do CEIDG,
   
• uchyleniu takiego orzeczenia z uwagi na wznowienie postępowania lub kasację wyroku,
   
• stwierdzeniu nieważności orzeczenia odnotowanego w CEIDG.

Na dzień oddania Gazety do druku nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej czeka na podpis Prezydenta. Większość przepisów ustawy ma wejść w życie po 6 miesiącach od dnia jej ogłoszenia.