Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2023 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Umowa o pracę nie tylko na piśmie
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Umowa o pracę nie tylko na piśmie

Gazeta Podatkowa nr 98 (1348) z dnia 8.12.2016
Agata Barczewska

Podjęcie zatrudnienia w ramach stosunku pracy w większości przypadków potwierdzane jest zawarciem umowy o pracę. Jest to dokument powszechnie stosowany w praktyce kadrowej, sporządzany na ogół w formie pisemnej. Nie oznacza to jednak, że umowa o pracę może zostać zawarta wyłącznie w tej formie. Dopuszczalne są również inne sposoby wyrażenia umowy.

Dominująca forma pisemna

Zewnętrznym przejawem nawiązania stosunku pracy jest zazwyczaj zawarcie umowy o pracę. Czynność ta powinna nastąpić w formie pisemnej (art. 29 § 2 K.p.).

Przepisy Kodeksu pracy nie zastrzegają jednak pisemnej formy umowy o pracę pod rygorem nieważności. Zawarcie umowy w innej formie jest więc ważne i wiąże strony. Nie zmienia to faktu, że prawo pracy daje pierwszeństwo formie pisemnej, nakazując zawieranie umowy o pracę w tej właśnie formie. Dopuszczenie ważności innych form nie oznacza ich równorzędności, a jedynie to, że niezawarcie umowy na piśmie nie będzie skutkowało nieważnością podjętych przez strony ustaleń.

Potwierdzeniem dominującej roli pisemnej formy umowy o pracę jest brzmienie art. 281 pkt 2 K.p., który uznaje niepotwierdzenie na piśmie zawartej umowy o pracę za wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Inne niż pisemna formy zawarcia wspomnianej umowy są też niedogodne dla stron pod względem dowodowym - w razie ewentualnego sporu w sądzie pracy. Jednak zasadniczo są one ważne i mogą potwierdzać nawiązanie stosunku pracy.

Ustnie lub w sposób dorozumiany

Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Taka definicja stosunku pracy wynika z art. 22 § 1 K.p. i jak widać, zawarcie pisemnej umowy o pracę nie jest jej elementem. Dla ważnego nawiązania między stronami pracowniczej więzi prawnej wystarczy, że strony ustnie lub poprzez swoje zachowanie dostatecznie wyrażą wolę nawiązania stosunku pracy.

Możliwość ustnego lub dorozumianego zawarcia umowy o pracę wynika z przepisów Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.), które mogą być stosowane w stosunkach pracy na zasadach art. 300 K.p. Zgodnie z art. 60 K.c., wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby (z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych ustawowo), które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej.

W kontekście omawianego tematu trzeba nadmienić o funkcjonującej w prawie cywilnym od 8 września 2016 r. dokumentowej formie oświadczenia woli. Dla jej zachowania wystarcza jedynie złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Zgodnie z art. 773 K.c., dokumentem jest zaś nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Tak szerokie zdefiniowanie dokumentu pozwala uznać za niego np. korespondencję e-mail, nagrania rozmów telefonicznych czy wideorozmowy - o ile możliwe będzie ustalenie osoby składającej oświadczenie. Na przeszkodzie stosowania tej formy przy zawieraniu umowy o pracę stoi jednak art. 29 § 2 K.p., wyraźnie przewidujący zachowanie formy pisemnej. Wymaga ona złożenia na dokumencie podpisów stron - odręcznie lub w formie bezpiecznego podpisu elektronicznego. Na gruncie prawa pracy forma dokumentowa może więc dotyczyć tylko takich oświadczeń woli, dla których prawo to nie zastrzega określonej formy (np. w przypadku porozumienia stron).

Formy zawarcia umowy o pracę w orzecznictwie sądowym

"Treść przepisów kodeksu pracy, w tym treść art. 29 k.p. nie warunkuje ważności zawarcia umowy o pracę od zachowania formy pisemnej. Do zawarcia umowy o pracę dochodzi wraz z uzgodnieniem przez strony istotnych elementów umowy, a więc do jej zawarcia może dojść ustnie, jak i przez czynności konkludentne".

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 września 2015 r., sygn. akt III AUa 1409/14


"(...) Zawarta w formie ustnej umowa o pracę nie jest nieważna. Złożone do protokołu rozprawy oświadczenia pracodawcy i pracownika może stanowić potwierdzenie na piśmie zawarcia ustnej umowy o pracę z pracownikiem (art. 29 § 2 k.p.)".

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2010 r., sygn. akt II CZ 102/10


"(...) Do zawarcia umowy o pracę może dojść w sposób dorozumiany. Niezachowanie formy pisemnej nie powoduje jej nieważności".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2009 r., sygn. akt I PK 105/09


"Nawet jeśli pracownik nie ma pisemnej umowy, za wykonaną pracę przysługuje mu wynagrodzenie. Od tej zasady mogą być wyjątki, np. jeśli podpisze umowę cywilną, która wynagrodzenia nie przewiduje".

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2007 r., sygn. akt VI ACa 1205/06


"Mimo nieważności zawartej umowy o pracę (...) strony mogą nawiązać umowny stosunek pracy przez czynności dorozumiane, w szczególności wskutek dopuszczenia pracownika do pracy, przyjmowania pracy przez pracodawcę i realizowania takiego stosunku prawnego, który odpowiada cechom stosunku pracy określonym w art. 22 k.p.".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2010 r., sygn. akt I PK 16/10


"Nawet jeśli umowa o pracę okazała się nieważna, a zatem nie stworzyła zobowiązań stron w momencie jej zawarcia, to zobowiązania takie powstają wraz z dopuszczeniem pracownika do pracy na warunkach tej umowy".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2003 r., sygn. akt I PK 633/02

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666)

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.