Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2023 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Koniec nauki nie kończy zatrudnienia
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Koniec nauki nie kończy zatrudnienia

Gazeta Podatkowa nr 71 (1216) z dnia 3.09.2015
Agata Barczewska

Wśród pracodawców zatrudniających pracowników młodocianych można niekiedy spotkać się z mylnym rozumieniem charakteru umowy w celu przygotowania zawodowego. Ponieważ w jej treści wskazuje się okres przygotowania zawodowego, jaki ma odbyć młodociany, błędnie przyjmuje się, że wspomniana umowa zawierana jest właśnie na ten okres. Tymczasem umowa w celu przygotowania zawodowego jest umową bezterminową. Koniec przygotowania zawodowego nie oznacza więc automatycznie utraty zatrudnienia.

Nauka zawodu nie wyznacza granic umowy

Przygotowanie zawodowe młodocianych odbywa się w trzech formach, z których jedna to nauka zawodu. Obejmuje ona praktyczną naukę zawodu, organizowaną u pracodawcy na zasadach ustalonych w odrębnych przepisach (Kodeksie pracy i rozporządzeniach) oraz dokształcanie teoretyczne. Młodociany, który nie posiada jeszcze kwalifikacji zawodowych, może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego, a podstawą prawną takiego zatrudnienia jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Jej obligatoryjnym elementem jest wskazanie w treści umowy czasu trwania i miejsca odbywania przygotowania zawodowego (art. 195 § 1 pkt 2 K.p.).

Nie oznacza to jednak, że wspomniana umowa ma charakter terminowy i zawierana jest na okres przygotowania zawodowego. Przepis art. 194 K.p. wyraźnie stanowi, że do zawierania i rozwiązywania z młodocianymi umów o pracę w celu przygotowania zawodowego mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony. To, że w jej treści wskazuje się okres przygotowania zawodowego jest jedynie spełnieniem formalnego wymogu przewidzianego w art. 195 K.p., a nie okolicznością przesądzającą o rodzaju umowy.

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego musi być traktowana tak jak umowa na czas nieokreślony, z pewnymi odrębnościami dotyczącymi rozwiązywania tych umów. Tylko wyjątkowo prawo pracy pozwala na zawarcie z młodocianym zdobywającym kwalifikacje zawodowe umowy o pracę na czas określony, nie krótszy niż nauka zawodu. Wyjątek ten ma miejsce wtedy, gdy pracodawca zatrudnia młodocianych w większej liczbie niż to wynika z jego potrzeb. Poza tym przypadkiem umowę w celu przygotowania zawodowego należy traktować jako zawartą na czas nieokreślony. To zaś oznacza, że zakończenie przygotowania zawodowego przez pracownika (który pod koniec nauki zawodu często osiąga pełnoletność) nie powoduje rozwiązania tej umowy.

Między egzaminem a dyplomem

Proces kształcenia zawodowego kończy się uzyskaniem określonych kwalifikacji, co potwierdzane jest m.in. pomyślnie zdanym egzaminem zawodowym. Złożenie egzaminów zawodowych i ogłoszenie ich wyników może przy tym przedzielać pewien odstęp czasu, przez który młodociany pracownik (który w tym czasie często osiąga pełnoletność) czeka na formalne potwierdzenie zdania egzaminów i uzyskania kwalifikacji. Może się w takiej sytuacji pojawić pytanie, w jaki sposób traktować takiego pracownika, zwłaszcza jeżeli stał się już pełnoletni. Czy do czasu wydania dyplomu zachowuje on status młodocianego, mimo że zajęcia w szkole już się zakończyły, a pracownik w wielu przypadkach ukończył 18 lat?

W regulacjach Kodeksu pracy dotyczących młodocianych brak jest przepisów odnoszących się do takiej sytuacji. Pracodawca zatrudniający młodocianego, który znajduje się w okresie oczekiwania na wyniki egzaminów zawodowych, musi więc posiłkować się innymi aktami prawnymi. Pomocne jest w tym zakresie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie (Dz. U. z 2015 r. poz. 673). Jak wynika z § 51 tego rozporządzenia, zdanie egzaminu zawodowego (który nie jest obowiązkowy) jest potwierdzone wydaniem świadectwa lub dyplomu stwierdzającego uzyskanie określonych kwalifikacji zawodowych. Ogólne zasady zatrudniania pracowników należy wówczas stosować od dnia następnego po wskazanej w dyplomie lub świadectwie dacie uzyskania kwalifikacji zawodowych. Jeżeli młodociany nie podszedł do egzaminu zawodowego lub go nie zdał, wówczas należy wziąć pod uwagę datę zakończenia nauki, która wynika ze świadectwa ukończenia szkoły zawodowej.


Zmiana umowy w celu przygotowania zawodowego po zakończeniu nauki może nastąpić poprzez wypowiedzenie zmieniające lub porozumienie stron.

Pełnoletni uczeń zawodu

Końcowy etap nauki zawodu, finalizowany zdaniem egzaminu zawodowego lub ukończeniem szkoły, przypada często na osiągnięcie przez młodocianego pełnoletności. Status młodocianego w rozumieniu Kodeksu pracy przysługuje osobie, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 (art. 190 K.p.). Po ukończeniu 18 lat młodociany pracownik, co do zasady, powinien więc być traktowany jako dorosły, ze wszystkimi tego konsekwencjami jeżeli chodzi o warunki zatrudnienia. Można się jednak spotkać z sytuacją przejściową, gdy dorosły już pracownik nie ukończył jeszcze przygotowania zawodowego. W takim przypadku mają do niego zastosowanie przepisy dotyczące młodocianych.

O powyższym stanowi § 13 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania, zgodnie z którym młodociany, który przed ukończeniem nauki zawodu osiągnął pełnoletność, kończy tę naukę na warunkach określonych dla młodocianych. Oznacza to, że wraz z osiągnięciem 18. roku życia pracownik traci wprawdzie swój status młodocianego, jednak zachowuje związane z nim uprawnienia aż do zakończenia nauki.

Po jej ukończeniu, jak już wspomniano, umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego trwa nadal jako zwykła umowa na czas nieokreślony. Jej treść należy dostosować do nowych warunków zatrudnienia, w tym do poziomu wynagrodzenia, które powinno odpowiadać ustawowemu minimum gwarantowanemu dorosłemu pracownikowi. W pierwszym roku zatrudnienia wynosi ono 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę (1.400 zł w 2015 r.).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28.05.1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. z 2014 r. poz. 232)

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.