Kary dla wycinających drzewa bez zezwolenia

Z dniem 1 stycznia br. weszła w życie nowelizacja ustawy o ochronie przyrody. Zwolniła ona z obowiązku uzyskiwania zezwolenia na wycięcie drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Od momentu wejścia w życie tych przepisów lawinowo wzrosła liczba wycinanych drzew. W związku z tym w wielu gminach rozpoczęły się kontrole nieruchomości, na których doszło do usunięcia drzew. Jednocześnie weszły w życie nowe przepisy, które wprowadziły obowiązek dokonywania zgłoszeń wycinki drzew z terenów prywatnych.

Sypią się kary

Na podstawie zgłoszeń dokonanych przez mieszkańców urzędnicy przeprowadzają oględziny nieruchomości, na których nastąpiła wycinka drzew i zbierają wyjaśnienia od właścicieli nieruchomości. Stwierdzone są przypadki, w których wycięcie drzewa nastąpiło z pominięciem wymaganego w danej sprawie zezwolenia, albo wycięto drzewa co prawda z prywatnej nieruchomości, ale przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej. Za takie postępowanie wójt, burmistrz albo prezydent miasta ma prawo wymierzyć administracyjną karę pieniężną, zasadniczo w wysokości dwukrotnej opłaty wymaganej za usunięcie drzewa lub krzewu. W przypadku usunięcia drzewa lub krzewu obumarłego albo nierokującego szansy na przeżycie, złomu lub wywrotu, wysokość kary pieniężnej obniża się o 50%. Organ może umorzyć 50% wymierzonej kary osobom fizycznym, w przypadku gdy osoby te nie są w stanie uiścić kary w pełnej wysokości bez znacznego uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, jeżeli dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku.

W związku z dużym sprzeciwem społecznym wobec masowo wycinanych bez zezwoleń drzew, postanowiono "naprawić" wadliwe, obowiązujące od 1 stycznia br. przepisy. Od dnia 17 czerwca br. obowiązuje kolejna nowelizacja omawianej ustawy.

Usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości zasadniczo może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza bądź prezydenta miasta. Zwolnienia z tego obowiązku zawiera art. 83f ust. 1 ustawy o ochronie przyrody.

Wycinka bez zezwolenia

Od 1 stycznia br. bez zezwolenia można było usuwać drzewa, których obwód pnia na wysokości 130 cm nie przekraczał:

• 100 cm - w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
   
• 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Po wejściu w życie obecnej nowelizacji przepisów właściciel nieruchomości w ogóle nie musi uzyskiwać zezwolenia na wycięcie drzew, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza:

• 80 cm - w przypadku topoli, wierzby, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
   
• 65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
   
• 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Kiedy potrzebne zgłoszenie?

Zasadniczo nadal nie ma obowiązku uzyskiwania zezwolenia na wycięcie drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przy czym wprowadzony został obowiązek zgłoszenia do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta zamiaru usunięcia drzewa, jeżeli obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm przekroczy:

• 80 cm - w przypadku topoli, wierzby, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
   
• 65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
   
• 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Organ w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia dokonuje oględzin w celu ustalenia odpowiednio:

• nazwy gatunku drzewa,
   
• obwodu pnia ustalonego na wysokości 5 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo:
   
• posiada kilka pni - obwodu każdego z tych pni,
   
• nie posiada pnia - obwodu pnia poniżej korony drzewa.

Z oględzin sporządza się protokół. Organ w terminie 14 dni od dnia oględzin może, w drodze decyzji administracyjnej, wnieść sprzeciw. Usunięcie drzewa może nastąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu w tym terminie. Organ może też przed upływem wskazanego terminu wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu. W przypadku nieusunięcia drzewa przed upływem 6 miesięcy od przeprowadzonych oględzin, usunięcie drzewa może nastąpić po dokonaniu ponownego zgłoszenia.

Organ może sprzeciwić się wycince drzewa m.in. na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków, na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na zieleń lub chronionym innymi zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Aby uniknąć sytuacji, które miały miejsce, gdzie z terenów prywatnych usuwano drzewa by potem sprzedać działkę na której rosły developerowi, wprowadzono zupełnie nową regulację. Jeżeli w terminie 5 lat od dokonania przez organ oględzin przy zgłoszeniu wycinki wystąpiono o wydanie decyzji o pozwolenie na budowę, a budowa ta ma związek z prowadzeniem działalności gospodarczej i jest realizowana na części nieruchomości, na której rosło usunięte drzewo, organ nakłada na właściciela nieruchomości obowiązek uiszczenia opłaty za usunięcie drzewa. Zasady ustalania tych opłat pozostają bez zmian. Przy czym wysokości tych stawek nie ustalają już obecnie rady gmin. Minister właściwy do spraw środowiska określi w drodze rozporządzenia wysokość stawek opłat, różnicując je ze względu na rodzaj lub gatunek drzew lub krzewów oraz obwód pnia drzewa lub powierzchnię krzewu albo krzewów rosnących w skupisku.

Postawa prawna

Ustawa z dnia 16.04.2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134 ze zm.)