Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Ustalanie i rekompensata nadgodzin średniotygodniowych
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Ustalanie i rekompensata nadgodzin średniotygodniowych

Gazeta Podatkowa nr 23 (1273) z dnia 21.03.2016
Ewa Madejek

Pracodawca jest obowiązany do rozliczania czasu pracy pracowników po zakończeniu okresu rozliczeniowego, a w razie stwierdzenia przekroczeń przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy do ich rekompensowania. Tak samo należy postąpić, jeżeli stosunek pracy pracownika ustanie przed upływem okresu rozliczeniowego albo zostanie on nawiązany w czasie trwającego okresu rozliczeniowego. Podstawą do rozliczenia czasu pracy jest wówczas prawidłowo ustalony wymiar czasu pracy.

Przekroczenia średniotygodniowe

Praca w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy występuje wtedy, gdy pracownik w danym okresie rozliczeniowym przepracuje więcej niż przeciętnie 40 godzin na tydzień. Wskazana liczba oznacza bowiem obowiązującą tygodniową normę czasu pracy. W przypadku szczególnych grup pracowniczych, jak np. niepełnosprawni w stopniu umiarkowanym i znacznym czy pracownicy medyczni, nadgodziny średniotygodniowe wystąpią po przekroczeniu normy tygodniowej obowiązującej te grupy zatrudnionych.

Jednak nie zawsze przekroczenie norm czasu pracy będzie stanowiło pracę w godzinach nadliczbowych z przekroczeń tygodniowych. Nadgodziny wynikające z przekroczenia dobowej normy czasu pracy lub przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy zaliczane są do nadgodzin dobowych (art. 1511 § 2 K.p.). Nadgodziny dobowe rozliczane są jako pierwsze w kolejności i dokonuje się tej czynności na bieżąco w każdym miesiącu. Natomiast wystąpienie przekroczeń średniotygodniowych stwierdza się dopiero po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego.

Dodatek do wynagrodzenia

Za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym pracownikowi przysługuje, oprócz normalnego wynagrodzenia, dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości 50%. Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczenia tego dodatku wskazano w art. 1511 § 6 K.p.

Dodatek w wysokości 100% przysługuje pracownikowi także w razie ustania stosunku pracy przed upływem okresu rozliczeniowego, jeżeli w okresie od początku okresu rozliczeniowego do dnia ustania stosunku pracy pracował w wymiarze godzin przekraczającym normy czasu pracy (art. 1516 § 1 K.p.). Regulacja ta ma zastosowanie także w razie nawiązania stosunku pracy w trakcie okresu rozliczeniowego.

Dodatek z przekroczeń średniotygodniowych wypłaca się na koniec okresu rozliczeniowego. Natomiast normalne wynagrodzenie za pracę powyżej obowiązujących pracownika norm czasu pracy powinno być wypłacane co miesiąc.

Ustalanie nadgodzin

Przepisy Kodeksu pracy nie określają sposobu ustalania nadgodzin średniotygodniowych. Wskazały go natomiast Państwowa Inspekcja Pracy oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Prezentujemy tylko metodę określoną przez PIP. Zdaniem inspekcji, aby ustalić, czy wystąpiły nadgodziny średniotygodniowe, należy:

  • od liczby godzin faktycznie przepracowanych przez pracownika w danym okresie rozliczeniowym odjąć liczbę godzin nadliczbowych wynikających z przekroczeń dobowych i dokonać porównania z rozkładem czasu pracy pracownika, następnie
     
  • od otrzymanej liczby godzin odjąć liczbę godzin wynikających z obowiązującego wymiaru czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym.

Uzyskany wynik określa liczbę nadgodzin z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy (przykład 1).

W przypadku rozwiązania (lub nawiązania) stosunku pracy przed zakończeniem okresu rozliczeniowego ustalenia przekroczeń średniotygodniowych dokonuje się w ten sam sposób, ale należy poprzedzić je obliczeniem liczby godzin pracy dla krótszego okresu rozliczeniowego. Porównanie czasu przepracowanego i obowiązującego pozwoli na stwierdzenie wystąpienia nadgodzin średniotygodniowych (przykład 2).

Przykład 1

Pracownik jest zatrudniony na pełny etat w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku po 8 godzin na dobę. Obowiązują go 2-miesięczne okresy rozliczeniowe. W okresie od stycznia do lutego 2016 r. pracownik przepracował 346 godzin, z czego 8 godzin stanowiły przekroczenia dobowe. Reszta godzin pracy przypadała na dni wolne od pracy. Pracownik w zamian za dodatkową pracę nie otrzymał innych dni wolnych. Wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym obejmującym okres styczeń-luty 2016 r. wynosił 320 godzin, tj. (40 godz. × 8 tyg.) + (8 godz. × 2 dni) - (8 godz. × 2 święta).

Pracownik w okresie rozliczeniowym styczeń-luty 2016 r. przepracował 18 godzin ponad przeciętną normę tygodniową, zgodnie z wyliczeniem:

  • 346 godz. - 8 godz. przekroczeń dobowych = 338 godz.,
     
  • 338 godz. - 320 godz. = 18 godz.

Za 18 nadgodzin średniotygodniowych pracownikowi należało wypłacić 100% dodatki do wynagrodzenia.


Przykład 2

Pracownik podjął pracę od 18 stycznia 2016 r. w pełnym wymiarze czasu pracy w podstawowej organizacji od poniedziałku do piątku. W zakładzie obowiązują 2-miesięczne okresy rozliczeniowe. W styczniu i w lutym br. pracownik przepracował łącznie 280 godzin, z czego 12 godzin stanowiły nadgodziny z przekroczeń dobowych. Ponadto pracodawca nie zrekompensował pracownikowi pracy w dniach wolnych innymi dniami wolnymi od pracy.

Pracownika w okresie od 18 stycznia do 29 lutego 2016 r. obowiązywał wymiar czasu pracy wynoszący 264 godziny, tj. (40 godz. × 6 tyg.) + (8 godz. × 1 dzień) = 248 godz.

Ustalenie przekroczeń średniotygodniowych w skróconym okresie rozliczeniowym:

  • 280 godz. - 12 godz. = 268 godz.,
     
  • 268 godz. - 248 godz. = 20 godz.

Za 20 nadgodzin średniotygodniowych pracownikowi należało wypłacić 100% dodatki do wynagrodzenia.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.