Od 9 września 2016 r. spółki z udziałem Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego podlegają ustawie o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Nazywana jest ona niekiedy nową ustawą kominową, ponieważ ustala zasady wynagradzania kadry zarządzającej w tych spółkach. Swoim zakresem nie obejmuje jednak głównych księgowych w takich spółkach.
W wielu przypadkach wejście w życie nowej ustawy powoduje uchylenie wcześniejszych przepisów, regulujących tematykę będącą przedmiotem nowego aktu prawnego. Nie jest jednak wykluczona sytuacja, w której nowa ustawa występuje obok dotychczasowej, zmieniając co najwyżej jej zakres czy poszczególne przepisy. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, tzw. nową ustawą kominową. Ustala ona zasady wynagradzania osób wchodzących w skład organów zarządczych lub nadzorczych w spółkach objętych jej zakresem, m.in. w spółkach, które do 8 września 2016 r. podlegały pod ustawę o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 2099 ze zm.). Jest to tzw. pierwsza ustawa kominowa (nadal obowiązująca), która dotyczyła m.in.:
Od 9 września br. wskazane spółki przeszły pod regulacje nowej ustawy kominowej, której zakresem została objęta również kadra zarządzająca w tych spółkach. Znalazło to odzwierciedlenie w przepisach ustawy o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (pierwszej ustawy kominowej). Jej zakres podmiotowy od 9 września 2016 r. nie obejmuje już kierowników wymienionych wcześniej jednostek (spółek), w tym dyrektorów, prezesów, tymczasowych kierowników, zarządców komisarycznych i osób zarządzających na podstawie umów cywilnoprawnych. Od wskazanej daty pierwsza ustawa kominowa nie reguluje też warunków wynagradzania zastępców dyrektorów czy prezesów, członków organów zarządzających i głównych księgowych w wymienionych spółkach.
O zasadach wynagradzania kadry zarządzającej w tych podmiotach, od 9 września br. decyduje ustawa o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, tj. nowa ustawa kominowa. Wyjątek dotyczy jednej kategorii pracowników w tych spółkach - głównych księgowych.
W okresie, w którym obowiązywała wyłącznie pierwsza ustawa kominowa, główni księgowi spółek z przeważającym udziałem Skarbu Państwa lub gminy podlegali zapisom tej ustawy. Wejście w życie drugiej ustawy kominowej spowodowało wyłączenie ich spod zakresu dotychczasowej ustawy. Ta grupa pracowników nie została jednak objęta przepisami ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Jej regulacje dotyczą wyłącznie zasad wynagradzania członków zarządów i członków rad nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz państwowych i komunalnych osób prawnych. Jak wynika z art. 1 ust. 3 tej ustawy:
Wskazane definicje członka organu zarządzającego i nadzorczego nie uwzględniają głównego księgowego. Zasady wynagradzania pracownika na takim stanowisku nie są też odrębnie uregulowane w nowej ustawie kominowej. Oznacza to, że główny księgowy spółek z udziałem Skarbu Państwa lub gminy nie podlega pod tę ustawę, chyba że jednocześnie pełni funkcje w organie zarządzającym spółki. Wówczas jego wynagrodzenie z tytułu funkcji zarządczych będzie podlegało pod nową ustawę kominową. Natomiast co do etatowego zatrudnienia na stanowisku głównego księgowego, obejmują go wyłącznie ogólne przepisy Kodeksu pracy, m.in. dotyczące kadry zarządzającej. Do kadry zarządzającej w rozumieniu art. 128 § 2 pkt 2 K.p. należy bowiem m.in. pracownik zatrudniony na stanowisku głównego księgowego.
Warunki płacowe pracowników zatrudnionych w danej firmie mogą wynikać z Kodeksu pracy, ustaw odrębnych, przepisów zakładowych lub z umowy o pracę. Do regulacji zakładowych należą układy zbiorowe pracy lub regulaminy (wynagradzania, premiowania). Ostatecznie warunki płacowe mogą wynikać wyłącznie z umowy o pracę, co jest szczególnie istotne dla pracowników kadry zarządzającej. Zasady wynagradzania pracowników należących do tej kadry, m.in. głównych księgowych, nie mogą bowiem wynikać z zakładowych układów zbiorowych pracy czy regulaminów wynagradzania. Ewentualne zapisy układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania, przewidujące uprawnienia płacowe dla kadry zarządzającej, są nieważne. Główni księgowi nie mogą więc otrzymać świadczeń płacowych, do których prawo wynika z zakładowych przepisów płacowych. Choć nie obejmują ich już restrykcyjne przepisy pierwszej i nowej ustawy kominowej (w przypadku spółek), nie uzyskają oni prawa do świadczeń przewidzianych w regulacjach zakładowych, dopóki pracodawca nie wprowadzi tych świadczeń do ich umowy o pracę. Dla głównych księgowych, których stosunek pracy podlega ogólnym przepisom prawa pracy, to właśnie umowa o pracę jest jedyną podstawą do ich otrzymania.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666)
Ustawa z dnia 9.06.2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz. U. poz. 1202)
|