Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Kiedy kierowcy przysługuje ryczałt noclegowy?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kiedy kierowcy przysługuje ryczałt noclegowy?

Gazeta Podatkowa nr 37 (1078) z dnia 8.05.2014
Agata Barczewska

Na wynagrodzenie większości kierowców składa się nie tylko pensja zasadnicza, ale również dodatkowe świadczenia. W przypadku kierowców mają one niemałe znaczenie, często stanowią bowiem dużą część przysługującego im wynagrodzenia. Te świadczenia to diety i ryczałty z tytułu podróży służbowej, podwyższające poziom pensji. Niekiedy jednak zasady ich przyznawania budzą kontrowersje, szczególnie jeżeli chodzi o prawo do ryczałtu za nocleg odbywany w kabinie samochodu.


Kierowca w pracy i w podróży służbowej

Kiedy kierowcy przysługuje ryczałt noclegowy?

Kierowcy, tak jak pracownicy z innych grup zawodowych, mają prawo do świadczeń z tytułu podróży służbowej, zgodnie z ogólną dyspozycją art. 775 K.p. W odróżnieniu jednak od pozostałych zatrudnionych, ich praca w zdecydowanej większości odbywa się w warunkach ciągłej podróży służbowej. Przesądza o tym definicja podróży służbowej kierowcy, zawarta w przepisach odrębnych, tj. ustawie o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2012 r. poz. 1155 ze zm.). W myśl art. 2 pkt 7 tej ustawy, taką podróżą jest:

  • każde wykonywanie przewozu drogowego poza siedzibą pracodawcy lub poza innym miejscem, w którym wykonuje on swoją działalność (oddziałem, filią),
     
  • każdy wyjazd poza wskazaną miejscowość, w celu wykonania przewozu drogowego.

Jak widać z powyższej definicji, kierowca większość swojego czasu pracy spędza w podróży służbowej. Z tego tytułu przysługują mu świadczenia określone w przepisach odpowiedniego rozporządzenia, w aktach wewnątrzzakładowych lub w umowie o pracę (art. 775 § 2-5 K.p.). Pracodawca budżetowy w zakresie zwrotu kosztów podróży służbowej obligatoryjnie stosuje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi (…) z tytułu podróży służbowej. W firmach spoza tej sfery regulacje w tych sprawach mogą być zamieszczone w regulaminie wynagradzania (układzie zbiorowym) lub w umowie o pracę, z zastrzeżeniem minimalnego poziomu diety krajowej i zagranicznej na poziomie nie niższym niż 30 zł.


Bezpłatny nocleg bez ryczałtu

Zakładając, że pracodawca stosuje przepis ww. rozporządzenia delegacyjnego lub że przyjęte u niego rozwiązania zakładowe opierają się na tym rozporządzeniu, pracownikowi w podróży służbowej, w tym kierowcy, przysługuje ryczałt za nocleg. Podstawowym warunkiem jego przyznania jest niezapewnienie bezpłatnego noclegu przez pracodawcę. Ponadto ryczałt wypłacany jest, jeżeli pracownik nie przedłoży rachunku za nocleg (w podróży krajowej za nocleg w hotelu). W odniesieniu do kierowców, których nocleg często przypada w kabinie samochodu, pojawił się jednak poważny problem z interpretacją charakteru takiego nocnego wypoczynku. Z przepisów nie wynika bowiem, czy można go zaliczyć do bezpłatnego noclegu zapewnionego przez pracodawcę, co wyłącza prawo do ryczałtu. W tej sprawie na przestrzeni lat pojawiały się różne, niekiedy rozbieżne opinie.


Wątpliwe warunki noclegu w kabinie

Brak ustawowego określenia co należy rozumieć przez zapewnienie pracownikowi bezpłatnego noclegu był powodem analizowania tego problemu na drodze sądowej. Sąd Najwyższy kilkakrotnie zajmował się tą kwestią, wydając orzeczenia, w których przez pewien czas prezentowano jednolite stanowisko. W uzasadnieniu wyroku z dnia 19 lutego 2007 r. (sygn. akt I PK 232/06) Sąd Najwyższy wskazał, iż zapewnienie noclegu obejmuje nie tylko możliwość snu, ale także inne niezbędne czynności życiowe związane z noclegiem. W ten sposób przychylił się do opinii, iż odpoczynek nocny w kabinie samochodu nie jest zapewnieniem kierowcy bezpłatnego noclegu. Stanowisko powyższe zostało potwierdzone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2008 r. (sygn. akt I PK 230/07). Podobnie uznał też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 kwietnia 2011 r. (sygn. akt II PK 234/10).

Z tej jednolitej linii orzeczniczej wyłamał się SN w wyroku z dnia 4 czerwca 2013 r. (sygn. akt II PK 296/12). Przyjął mianowicie, że ustawodawca europejski nie postrzega spania kierowcy w kabinie, jeśli dokonał on takiego wyboru, a kabina jest wyposażona w miejsce do spania, jako sytuacji zagrażającej życiu i zdrowiu jego i innych uczestników ruchu. W konsekwencji, aprobata takich warunków wyłącza możliwość dochodzenia jakiejkolwiek rekompensaty za brak hotelu (tu ryczałtu za nocleg), chyba że co innego wynika z umowy lub aktów wewnątrzzakładowych.

Sprawa ryczałtu za nocleg w kabinie samochodu nie została więc definitywnie rozstrzygnięta. Na tle tych rozbieżności istotny jest pogląd Głównego Inspektoratu Pracy, który wydał opinię w tej sprawie (z 12 września 2013 r.). Opowiedział się on za brakiem prawa do ryczałtu za nocleg w kabinie samochodu w sytuacji, gdy w kabinie tej jest odpowiednie miejsce do spania, a kierowca zgodził się na taką formę noclegu (patrz opinia poniżej). To stanowisko nie zamyka jednak dyskusji w sprawie ryczałtu noclegowego dla kierowcy. Decydujący głos w tej sprawie będzie raczej należeć do Sądu Najwyższego, który rozpatrzy ten problem w pełnym składzie 7 sędziów (sprawa jest już zarejestrowana w SN pod sygn. akt II PZP 1/14).

Ryczałt za nocleg w kabinie pojazdu - stanowisko GIP

"(…) Kierowcy samochodu ciężarowego, który wykorzystuje odpoczynek dzienny i skrócony odpoczynek tygodniowy w warunkach wskazanych w art. 8 pkt 8 rozporządzenia 561/2006 WE lub odpoczynek dobowy w warunkach wskazanych w art. 14 ustawy o czasie pracy kierowców, co do zasady nie przysługuje ryczałt za nocleg (…).

Aktualnie obowiązujące rozporządzenie MPiPS z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi (…) z tytułu podróży służbowej w zakresie podróży zagranicznej stanowi, w § 16, że za nocleg podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem (pominięto słowo «hotelowym»). Odmienne regulacje wprowadzono dla podróży krajowych stanowiąc o noclegach w obiektach świadczących usługi hotelarskie (…). Wobec regulacji § 8 tegoż rozporządzenia dotyczącej podróży krajowej, pominięcie słowa «hotelowy» w odniesieniu do podróży zagranicznych nie wydaje się być niecelowym.

Co do istoty ryczałtu za nocleg należy zaznaczyć, że ma być on przeznaczony na koszty noclegu w przypadku, gdy nie są one potwierdzone rachunkiem - wynika to wprost z interpretacji językowej przepisów rozporządzenia. Jeżeli zatem pojazd posiada odpowiednie miejsce do spania i pojazd znajduje się na postoju, a kierowca złoży oświadczenie że wybiera nocleg w pojeździe oraz gdy pracownik nie ponosi kosztów noclegu - można przyjąć, że pracodawca zapewnił bezpłatny nocleg i z tego tytułu nie będzie przysługiwał ryczałt za nocleg o którym mowa w rozporządzeniu z 29 stycznia 2013 r. w sprawie podróży należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

Jeżeli pracownik uzna, że miejsce do spania w pojeździe nie było odpowiednie - nie zapewniało wypoczynku nocnego, a wskazanie noclegu w samochodzie dokonane było poza wyborem pracownika - może on dochodzić ryczałtu za nocleg przed sądem".


Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.