Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Rozrachunki ze wspólnikami spółek osobowych w księgach rachunkowych
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Rozrachunki ze wspólnikami spółek osobowych w księgach rachunkowych

Gazeta Podatkowa nr 35 (1076) z dnia 30.04.2014
Monika Kuźbińska

W księgach rachunkowych prowadzonych przez spółkę osobową należy ujmować wszelkie rozrachunki dokonywane pomiędzy spółką a jej wspólnikami. W tym celu należy prowadzić szczegółową ewidencję księgową pozwalającą ustalić na dzień bilansowy rzeczywistą wartość kapitału własnego spółki oraz stan ewentualnych należności i zobowiązań wobec wspólników.

W księgach rachunkowych spółek osobowych rozrachunki ze wspólnikami mogą być prowadzone na koncie 24 "Pozostałe rozrachunki". W ewidencji analitycznej prowadzonej do tego konta wskazane jest wyodrębnić poszczególnych wspólników oraz poszczególne tytuły rozrachunków.

Na koncie 24 ujmuje się wszelkie rozliczenia ze wspólnikami spółek osobowych - zarówno służbowe, jak i prywatne. Przykładowo mogą to być rozliczenia z tytułu:

  • zadeklarowanych i wnoszonych przez wspólników wkładów oraz wprowadzane w nich zmiany w związku z podwyższeniem lub obniżeniem kapitału,
     
  • wypłat wspólnikom udziału z wypracowanego przez spółkę za dany rok zysku oraz zaliczek na poczet osiągniętego zysku,
     
  • udzielonych i otrzymanych od wspólników pożyczek,
     
  • pobieranych i rozliczanych zaliczek na delegacje oraz na zakup materiałów i towarów,
     
  • regulowania bezpośrednio przez wspólników zobowiązań i otrzymywania przez nich należności z tytułu dostaw i usług,
     
  • regulowania z upoważnienia wspólników z firmowego rachunku bankowego zaliczek na podatek dochodowy i składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne obciążających wspólników,
     
  • wypłat na cele prywatne wspólników itp.


Rozliczenia kapitałowe ze wspólnikami

W księgach rachunkowych należne wkłady na kapitał podstawowy, określone w umowie spółki osobowej, można ująć zapisem:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

- Ma konto 80 "Kapitał (fundusz) podstawowy".

Z kolei pokrycie zadeklarowanego wkładu kapitałowego przez wspólników księguje się następująco:

1) jeśli wkłady wnoszone są w postaci środków pieniężnych

- Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub konto 10 "Kasa",

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

2) jeśli wkłady mają postać niepieniężną, tj. aporty (pomijamy kwestię VAT)

- Wn różne konta, np. 01 "Środki trwałe", 02 "Wartości niematerialne i prawne", 03 "Długoterminowe aktywa finansowe", 14 "Krótkoterminowe aktywa finansowe", 31 "Materiały", 33 "Towary" itp.,

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika).


Rozliczenia inne niż kapitałowe

Rozrachunki inne niż kapitałowe ze wspólnikami spółek osobowych dotyczą m.in. wypłacanego wspólnikom udziału w osiągniętym za dany rok zysku oraz zaliczkowych wypłat z tego tytułu, pożyczek udzielonych wspólnikom lub spółce przez wspólników, zaliczek wypłacanych wspólnikom na delegacje oraz zakup materiałów lub towarów, regulowania zobowiązań jednostki oraz otrzymywanie należności od kontrahentów bezpośrednio przez właściciela. W ewidencji księgowej powyższe zdarzenia mogą przebiegać następującymi zapisami:

  1. Wypłaty na poczet zysku wypracowanego przez spółkę w ciągu roku:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

  1. Rozliczenie ze wspólnikiem z tytułu udziału w zysku:

a) przeznaczenie zysku spółki na wypłaty dla wspólników - na podstawie uchwały o podziale zysku

- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego",

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

b) wypłata udziału w zysku - po pomniejszeniu o wypłacone zaliczki na poczet zysku (w tym o trwałe zmniejszenia m.in. z tytułu opłaconych za wspólnika zaliczek na podatek dochodowy i składek ZUS)

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

  1. Udzielenie spółce pożyczki przez wspólnika:

a) otrzymanie przez spółkę od wspólnika kwoty pożyczki na rachunek bankowy (w wartości nominalnej)

- Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący",

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

b) zarachowanie odsetek od pożyczki

- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe" - jeśli pożyczka dotyczy bieżącego finansowania działalności gospodarczej, konto 01 "Środki trwałe" lub 08 "Środki trwałe w budowie" - jeżeli odsetki zwiększają wartość początkową środków trwałych sfinansowanych z pożyczki,

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika).

  1. Pobranie z kasy przez wspólnika zaliczki na: delegację służbową, zakup materiałów i towarów, zapłatę zobowiązań wobec dostawców:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

- Ma konto 10 "Kasa".

  1. Zmniejszenie zobowiązania wobec dostawcy - po przedstawieniu przez wspólnika dowodu dokonania zapłaty:

- Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika).

  1. Rozliczenie zapłaty za należność otrzymaną bezpośrednio przez wspólnika:

a) otrzymanie przez wspólnika środków pieniężnych

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami",

b) wpłata należności na rachunek bankowy lub do kasy

- Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub konto 10 "Kasa",

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika).


Rozrachunki prywatne

Do prywatnych rozrachunków wspólników zaliczyć należy m.in. opłacanie z firmowego rachunku bankowego zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składek ZUS za wspólników spółek osobowych, mimo że to na nich ciąży obowiązek ich zapłaty. W księgach rachunkowych operacja ta może być dokonana zapisem:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika),

- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Powyższą transakcję można także ująć na koncie 22 "Rozrachunki publicznoprawne". Wówczas naliczenie zaliczki na podatek dochodowy oraz składek ZUS księguje się zapisem: Wn konto 24 i Ma konto 22, natomiast zapłatę podatku: Wn konto 22 i Ma konto 13-0.


Analiza rozrachunków na koniec roku

Na dzień bilansowy trzeba dokonać analizy rozrachunków na koncie 24 w celu podziału należności i zobowiązań na te, które mają charakter przejściowy oraz na te, które są trwałe. Zmiany o charakterze przejściowym to takie, które zostaną w najbliższym czasie rozliczone. Wynikają one m.in. z bieżących obrotów gotówkowych ze wspólnikami, np. związanych z dokonywanymi bezpośrednio przez wspólników płatnościami z kontrahentami, pobranymi i rozliczanymi zaliczkami na podróż służbową, na zakup materiałów i towarów itp.

Z kolei rozrachunki o charakterze trwałym korygują wartość kapitału własnego spółki. Traktuje się je bowiem jako pobrane zaliczkowo kwoty i jeżeli nie zostaną przez wspólników zwrócone, to rozlicza się je z kapitałem na kontach zespołu 8. Należą do nich m.in. wydatki na cele prywatne wspólników, pobrane zaliczki na poczet wypracowanego zysku, zapłacone w imieniu wspólników zaliczki na podatek dochodowy, składki ZUS - pod warunkiem, że nie zostały zaliczone do kosztów działalności jednostki.


Ujęcie w bilansie

Saldo przejściowe należności lub zobowiązań figurujące na koncie 24 nie podlega przeksięgowaniu na koniec roku, tylko pozostaje na tym koncie. W zależności od tego czy ma ono charakter należności (saldo Wn), czy zobowiązania (saldo Ma), prezentowane jest w bilansie następująco:

  • saldo debetowe - po stronie aktywów w pozycji B.II.2 lit. c) "Inne należności krótkoterminowe od pozostałych jednostek",
     
  • saldo kredytowe - po stronie pasywów w pozycji B.III.2 lit. i) "Inne zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek".

Jeśli na koncie 24 widnieją rozrachunki o charakterze trwałym, wówczas do wysokości wypracowanego zysku prezentuje się je w pasywach bilansu ze znakiem minus w pozycji A.IX "Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego". W sytuacji gdy pobrane w ciągu roku przez wspólników kwoty przewyższają zysk lub pogłębiają stratę, to w tej części ujmuje się je w pozycji A.II "Należne wpłaty na kapitał podstawowy" również ze znakiem minus. Ponieważ obie pozycje prezentowane są w kapitałach w wielkości ujemnej, zmniejszają one kapitały własne spółki osobowej.

Przykład

Założenia

  1. W spółce jawnej na koniec 2013 r. saldo Wn konta 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konto wspólnika) wynosiło 16.000 zł, w tym:

a) opłacone za wspólników z firmowego rachunku bieżącego zaliczki na podatek dochodowy w łącznej kwocie 12.000 zł (różnica trwała),
 

b) przekazane wspólnikom środki pieniężne w kwocie 40.000 zł, którymi opłacili oni zobowiązania wobec dostawców; z przedstawionych dowodów zapłaty wynikało, że do końca grudnia 2013 r. rozliczono 36.000 zł, natomiast 4.000 zł zostało rozliczone w 2014 r. (różnica przejściowa).

  1. Wartość zadeklarowanych wkładów wspólników tworzących kapitał podstawowy (saldo Ma konta 80) wynosiła na koniec 2013 r. 50.000 zł, natomiast wynik finansowy 2013 r. zamknął się zyskiem w wysokości 14.000 zł.

Dekretacja

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma

1. Opłacenie w imieniu wspólników zaliczek na podatek dochodowy:

 
   a) naliczenie podatku 12.000 zł 24 22
   b) zapłata podatku do urzędu skarbowego 12.000 zł 22 13-0

2. Przekazanie wspólnikom z firmowego rachunku bieżącego środków pieniężnych na zapłatę zobowiązań wobec kontrahentów:

40.000 zł 24 13-0
3. Zapłata zobowiązań wobec dostawców - potwierdzona dowodami zapłaty: 36.000 zł 21 24

4. Zmniejszenie na koniec 2013 r. zysku do podziału o zapłacony w imieniu wspólników podatek dochodowy:

12.000 zł 82 24

Księgowania

Rozrachunki ze wspólnikami spółek osobowych w księgach rachunkowych

Prezentacja w bilansie


Stan na dzień 31 grudnia 2013 r. (w zł)

B. Aktywa obrotowe (…)
II. Należności krótkoterminowe (…)
2. Należności od pozostałych jednostek (…)
c) inne 4.000,00


Stan na dzień 31 grudnia 2013 r. (w zł)

A. Kapitał (fundusz) własny 52.000,00
I. Kapitał (fundusz) podstawowy (…) 50.000,00
VIII. Zysk (strata) netto 14.000,00

IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego
(wielkość ujemna)

(-) 12.000,00

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.