Pracownicy urzędu skarbowego wszczęli w naszej firmie kontrolę podatkową w zakresie zasadności zwrotu VAT wykazanego w deklaracji VAT-7 za styczeń 2014 r. Nie zostaliśmy o niej uprzedzeni. Czy wobec tego kontrola może być prowadzona?
TAK. Podatnik, u którego w danym okresie rozliczeniowym wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, ma prawo wystąpić o jej zwrot na rachunek bankowy lub na rachunek w SKOK-u. Przed przelaniem pieniędzy jest z reguły badana poprawność rozliczenia. Weryfikacja może przybrać wiele form i być prowadzona przez różne organy aparatu podatkowego. Urząd skarbowy może prowadzić czynności sprawdzające, kontrolę lub postępowanie podatkowe, a urząd kontroli skarbowej - postępowanie kontrolne. Wynika to z art. 87 ust. 2 ustawy o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
W sytuacji przedstawionej w pytaniu zasadność zwrotu VAT jest badana przez pracowników urzędu skarbowego w ramach kontroli podatkowej. O zamiarze uruchomienia tej procedury podatnik powinien być zasadniczo uprzedzony poprzez otrzymanie zawiadomienia na formularzu oznaczonym symbolem ZAW-K. W tym piśmie podaje się zakres przyszłej kontroli, rodzaj podatku, którego ma dotyczyć, oraz okres objęty sprawdzaniem. Kontrola podatkowa może rozpocząć się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Dzięki takiemu rozwiązaniu podatnik może przygotować się do wizyty urzędników, uporządkować i skompletować dokumentację, sprawdzić rozliczenia, skorygować błędnie sporządzone deklaracje.
Zasada zawiadamiania o zamiarze przeprowadzenia kontroli nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Pracownicy urzędu skarbowego nie zawsze uprzedzają o swojej wizycie. Muszą mieć jednak konkretny powód, aby tego nie robić. Kontrole podatkowe mogą być niezapowiedziane w sytuacjach wskazanych w art. 282c Ordynacji podatkowej. Zawiadomienia nie stosuje się m.in. w przypadku kontroli dotyczącej zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług.
Po rozpoczęciu kontroli podatnik musi być mimo wszystko poinformowany, dlaczego nie został o niej uprzedzony. Uzasadnienie przyczyny braku doręczenia mu zawiadomienia umieszczane jest w książce kontroli oraz protokole kontroli. WSA w Łodzi w wyroku z dnia 9 lutego 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1408/11, orzekł, że we wpisie do książki kontroli wystarczy podać podstawę prawną wszczęcia niezapowiedzianej kontroli (konkretny przepis). Nie trzeba jej opisywać. Dodał, że żaden przepis ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie uzależnia wszczęcia i prowadzenia kontroli przedsiębiorcy od uprzedniego dokonania stosownych wpisów w książce kontroli. NSA w wyroku z dnia 13 grudnia 2013 r., sygn. akt I FSK 1645/12, wskazał natomiast, że konieczność podania uzasadnienia przyczyny przystąpienia do niezapowiedzianej kontroli pełni nie tylko funkcję informacyjną, ale umożliwia kontrolowanemu weryfikację istnienia tego powodu.
|