Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  VAT i akcyza  »   Faktura pro forma w świetle definicji faktury
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Faktura pro forma w świetle definicji faktury

Gazeta Podatkowa nr 40 (1081) z dnia 19.05.2014
Małgorzata Smolnik

Z fakturami w ustawie o VAT mamy do czynienia od początku obowiązywania przepisów w tym zakresie. Pojęcie faktury wprost zdefiniowano jednak dopiero od 1 stycznia 2014 r. Na tym tle mogą pojawić się pewne problemy interpretacyjne czy dany dokument jest fakturą, czy też nie. Jak w tej sytuacji należy traktować fakturę pro forma?


Pojęcie faktury

Zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 2 pkt 31 ustawy o VAT, fakturą jest dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Ustawodawca zdefiniował także, co należy rozumieć pod pojęciem "faktury elektronicznej". Jest to faktura w formie elektronicznej wystawiona i otrzymana w dowolnym formacie elektronicznym.


Od 1 stycznia 2013 r. nie ma obowiązku oznaczania faktur określeniem "Faktura VAT".


Podstawowe dane, jakie powinna zawierać faktura, zostały określone w art. 106e ustawy o VAT. Powinny się w niej znaleźć m.in. takie informacje, jak: data wystawienia, kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę, dane sprzedawcy i nabywcy (w tym adres oraz NIP), data dokonania lub zakończenia dostawy towarów bądź wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury, dane dotyczące towaru lub usługi (w tym miara i ilość).

Trzeba wskazać, że w § 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. z 2013 r. poz. 1485) wymienione zostały przypadki, w których faktury mogą zawierać zakres danych węższy niż określony w art. 106e ustawy o VAT.

W definicji faktury mówi się wprost o dokumencie, który musi zawierać wszystkie dane wymagane ustawą i przepisami wykonawczymi. Na tym tle powstaje wątpliwość, czy dokument, który nie będzie zawierał wszystkich ustawowych elementów, będzie mógł zostać uznany za fakturę i odwrotnie, czy dokument spełniający wszystkie wymogi ustawowe, aczkolwiek inaczej nazwany (np. faktura pro forma), będzie traktowany jako faktura. Ma to znaczenie w kontekście prawa do odliczenia podatku naliczonego w nim zawartego. Faktury zawierające błędy formalne w większości przypadków nie są kwestionowane przez organy podatkowe. Możliwość odliczenia VAT naliczonego z faktury wykluczają jedynie błędy, o których mowa w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT. Dokument nazwany "faktura pro forma" nie jest jednak fakturą w rozumieniu przepisów o VAT. W konsekwencji nie stanowi podstawy do odliczenia VAT.


Faktury pro forma

Problemowa może okazać się faktura pro forma zawierająca w zasadzie wszystkie elementy faktury, w tym kwotę VAT. Mianowicie czy w razie jej wystawienia powstanie obowiązek zapłaty podatku, o którym mowa w art. 108 ustawy o VAT? W myśl tego przepisu, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Przepisy o VAT wprawdzie nie posługują się pojęciem faktura pro forma, w praktyce gospodarczej ukształtował się jednak pogląd, że taka faktura stanowi propozycję (ofertę) zawarcia umowy sprzedaży towaru lub świadczenia usługi. Pełni ona jedynie rolę informacyjną (np. o kwocie do zapłaty) i nie jest dowodem zawarcia transakcji. Najczęściej jest wystawiana w celu uzyskania od nabywcy przedpłaty lub zaliczki.

Należy zwrócić uwagę, że w oparciu o definicję faktury zawartą w ustawie o VAT, ponownie mógłby powrócić problem faktur pro forma, z jakim mieliśmy do czynienia na początku 2013 r. Mianowicie czy faktura, w której wykazano kwotę podatku, powinna w każdym przypadku powodować obowiązek podatkowy w VAT, nawet jeżeli nie jest dokumentem potwierdzającym dokonaną transakcję. W praktyce podatnicy, chcąc uniknąć sporu z fiskusem, w treści faktur pro forma nie uwzględniali wszystkich elementów wymienionych w obowiązującym wówczas § 5 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur (Dz. U. z 2011 r. nr 68, poz. 360 ze zm.). Dbali w szczególności o to, aby nie zawierały one kwoty VAT.

Nasze Wydawnictwo stało na stanowisku, że faktura pro forma nie zobowiązuje wystawcy do zapłaty wynikającego z niej podatku VAT. Wystawca takiej faktury nie ma również obowiązku jej ewidencjonowania.

Wątpliwości w tej kwestii rozwiało Ministerstwo Finansów publikując na swojej stronie internetowej wyjaśnienia dotyczące faktur pro forma (patrz ramka).

Zdefiniowanie przez ustawodawcę pojęcia faktury na nowo wzbudza wątpliwości dotyczące faktur pro forma, jeśli zawierają one wszystkie elementy wskazane w przepisach (w tym m.in. dane nabywcy i sprzedawcy wraz z ich NIP). Moim zdaniem wspomniane wyjaśnienia resortu, pomimo iż dotyczą starego stanu prawnego, mają zastosowanie także w obecnie obowiązującym stanie prawnym. Dopóki dokument nie potwierdza faktycznej transakcji, a jest jedynie dowodem księgowym, nie ma możliwości uznania go za fakturę, nawet jeżeli zawiera wszystkie elementy przewidziane dla tego rodzaju dokumentów.

W konsekwencji faktura pro forma nie zobowiązuje wystawcy do zapłaty wynikającego z niej podatku VAT. Wystawca takiej faktury nie ma również obowiązku jej ewidencjonowania. W takim przypadku nie powstanie bowiem obowiązek podatkowy w VAT.

"Dokument nazywany fakturą pro-forma nie jest dowodem księgowym. Jest to dokument wystawiany w obrocie gospodarczym i jego celem może być np. potwierdzenie złożenia oferty czy przyjęcia zamówienia do realizacji. Wyraźne oznaczenie tego dokumentu wyrazami pro-forma powoduje, że nie można przypisać mu waloru faktury w rozumieniu przepisów o VAT, gdyż podmiot wystawiający taki dokument jednoznacznie wskazuje, że nie jest to faktura. Wystawienie tego dokumentu nie powoduje zatem skutków w zakresie podatku VAT, tj. obowiązku zapłaty wykazanego w tym dokumencie podatku oraz nie stanowi dla kontrahenta podstawy do odliczenia wykazanego w tym dokumencie podatku VAT".

Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów zamieszczone na stronie internetowej www.mf.gov.pl

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)

VAT i akcyza - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.