Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Podatek dochodowy  »   Rekompensata za wypadek przy pracy w kosztach
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Rekompensata za wypadek przy pracy w kosztach

Gazeta Podatkowa nr 31 (1281) z dnia 18.04.2016
Małgorzata Rymarz

Wypadek przy pracy to zdarzenie nagłe powodujące uraz, a nawet śmierć pracownika. Pracodawca w związku z nim bywa zmuszony do wypłaty świadczeń, których celem jest zrekompensowanie poszkodowanemu lub jego rodzinie skutków niefortunnego wydarzenia. W pewnych okolicznościach ich wartość może rozliczyć w rachunku podatkowym.

Jednorazowe odszkodowanie z ustawy wypadkowej

Ustawa o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 ze zm.) przewiduje jednorazowe odszkodowanie dla:

  • pracownika, który na skutek wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
     
  • członków rodziny pracownika, jeśli pracownik na skutek wypadku przy pracy poniósł śmierć.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 13 ustawy o pdof oraz art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o pdop, kwota jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w wysokości określonej przez właściwego ministra nie stanowi kosztu podatkowego. Przepisy te nie dotyczą jednak pracodawców, gdyż odszkodowanie z ustawy wypadkowej wypłacane jest przez ZUS.

Rekompensata od pracodawcy

W rezultacie wypadku przy pracy poszkodowanemu przysługują równolegle dwie drogi dochodzenia roszczeń: z ZUS oraz bezpośrednio od pracodawcy.

Podstawą żądań odszkodowawczych od pracodawcy są głównie przepisy Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 380). I tak art. 444 § 1 K.c. stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Natomiast, w myśl art. 444 § 2 K.c., jeśli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać odpowiedniej renty. Ponadto pracownik, który uległ wypadkowi, może domagać się od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 K.c.). Gdy skutkiem wypadku jest śmierć pracownika, pracodawca może mieć też zobowiązania wobec jego rodziny (art. 446 K.c.).

Żadne z wymienionych świadczeń pracodawcy na rzecz pracownika nie figuruje w katalogu wydatków, które nie mogą być uwzględniane w kosztach uzyskania przychodów (art. 23 ust. 1 ustawy o pdof oraz art. 16 ust. 1 ustawy o pdop), dlatego droga do ich rozliczenia w rachunku podatkowym jest otwarta.

Związek między świadczeniami a przychodem

Ocena czy odszkodowanie, renta, zwrot kosztów leczenia lub zadośćuczynienie wypłacone przez pracodawcę mogą być uznane za koszt podatkowy zależy od ustalenia, czy świadczenia te poniesione zostały w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła.

Odpowiedzialność pracodawcy za wypadki przy pracy opiera się na zasadzie ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej, które jest nierozerwalnie związane z normalnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Wypadek przy pracy jest natomiast zdarzeniem nagłym i nieprzewidzianym, może więc mieć miejsce również tam, gdzie pracodawca dopełnił wszelkich przewidzianych prawem czynności służących zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Mimo swojej staranności będzie on i tak zobligowany przepisami Kodeksu cywilnego do świadczeń rekompensujących pracownikowi skutki wypadku.

Uchylanie się przez pracodawcę od tych obowiązków nie sprzyjałoby utrzymaniu pozytywnego wizerunku firmy w oczach kontrahentów. Dla pozostałych pracowników byłby to sygnał, że ich prawa są zagrożone, co przekładałoby się na mniejszą mobilizację do pracy i zaangażowanie w wykonywane zadania. W dalszej perspektywie, przedsiębiorca mógłby mieć trudności ze skompletowaniem załogi, zwłaszcza w branżach szczególnie narażonych na wystąpienie wypadków przy pracy.

Powyższe okoliczności ściśle wiążą świadczenia wypłacane przez pracodawcę poszkodowanym pracownikom lub ich rodzinom z osiąganymi przychodami z działalności gospodarczej. To powoduje, że ich wartość może obciążać firmowe koszty podatkowe, co potwierdzają interpretacje wydawane przez fiskusa (por. interpretacje indywidualne Dyrektorów Izby Skarbowej: w Katowicach z dnia 5 stycznia 2016 r., nr IBPB-1-3/4510-547/15/TS, oraz w Poznaniu z dnia 31 marca 2015 r., nr ILPB3/423-720/14-2/JG). Fiskus wskazuje w nich, że jeżeli wypłata świadczeń rekompensujących skutki wypadku przy pracy następuje w oparciu o zasadę ryzyka, wówczas jest wydatkiem mieszczącym się w pojęciu tzw. kosztów pracowniczych, niezbędnych do osiągnięcia przez przedsiębiorcę celu w postaci przychodu.

Wypadek zawiniony przez pracodawcę

Inaczej rzecz się ma, jeżeli wypadek przy pracy spowodowany był zaniedbaniami ze strony pracodawcy. Zarówno fiskus, jak i sądy administracyjne są zgodne, że wypłacenie odszkodowania (lub innych świadczeń) z tytułu wypadku przy pracy powstałego z winy pracodawcy nie może być kosztem podatkowym. Przykładowo, WSA w Łodzi w wyroku z dnia 11 stycznia 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1313/10, stwierdził, że nawet w najszerszym rozumieniu prowadzenia działalności gospodarczej nie mieści się powodowanie wypadków przy pracy i wypłacanie z tego tytułu odszkodowań.

Koszty sądowe

Roszczenia z tytułu wypadku przy pracy mogą zostać uwzględnione przez pracodawcę, przez co pracownik nie ma potrzeby wchodzenia na drogę postępowania sądowego. Częściej jednak dochodzi do sporu sądowego, gdyż pracodawcy starają się zminimalizować wysokość obciążających ich świadczeń. Łączy się to z koniecznością poniesienia wydatków, takich jak koszty sądowe czy koszty zastępstwa procesowego. Nakłady te można rozliczyć w rachunku podatkowym, o ile wypadek przy pracy leżący u podstaw roszczeń pracowniczych nie był zawiniony przez pracodawcę.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)

Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Podatek dochodowy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.