Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Podatek dochodowy  »   Nieściągalne należności w kosztach
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Nieściągalne należności w kosztach

Gazeta Podatkowa nr 17 (1162) z dnia 26.02.2015
Renata Kościuszko

Przedsiębiorca prowadząc działalność gospodarczą obowiązany jest jako przychód wykazać kwoty należne, nawet jeśli nie zostały one przez niego otrzymane. W przypadku problemów z późniejszym wyegzekwowaniem od kontrahentów tych kwot, istnieje możliwość zniwelowania negatywnych skutków takiej sytuacji. Wymaga to jednak spełnienia pewnych warunków określonych przez ustawodawcę.

Odpis aktualizujący

Jednym ze sposobów na niezapłaconą należność jest utworzenie odpisu aktualizującego wartość takiej należności. Co prawda zasadniczo odpisy aktualizujące nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, jednakże w myśl art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o pdop, odpis taki może być przez podatnika zaliczony do kosztów podatkowych, jeśli:

  • został utworzony na podstawie przepisów o rachunkowości,
     
  • należność, na którą został dokonany odpis, została uprzednio zaliczona do przychodów należnych,
     
  • nieściągalność należności została odpowiednio uprawdopodobniona.

Art. 23 ust. 3 ustawy o pdof i art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o pdop stanowią, że uprawdopodobnienie nieściągalności należności, o których mowa we wskazanych wyżej przepisach, ma miejsce w szczególności, gdy:

  • dłużnik został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku (u podatników będących osobami prawnymi dodatkowo, gdy dłużnik zmarł) albo 
     
  • zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo 
     
  • wierzytelność została zasądzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo 
     
  • wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika, na drodze powództwa sądowego.

Utworzony odpis aktualizujący może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów dopiero gdy nieściągalność należności zostanie uprawdopodobniona. Jeżeli utworzenie odpisu i uprawdopodobnienie nieściągalności należności nastąpiłoby w różnych latach podatkowych, wówczas zaliczenie odpisu do kosztów uzyskania przychodów jest możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi z warunków.

Odpis tylko tymczasowo

Dokonanie odpisu aktualizującego ma jedynie tymczasowy charakter. Odpis taki może bowiem ulec rozwiązaniu, a podatnik ma wówczas obowiązek zaliczyć wartość odpisu do przychodów podatkowych. Konieczność taka wystąpi, jeżeli miało miejsce:

  • umorzenie, przedawnienie lub odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej (art. 14 ust. 2 pkt 7b ustawy o pdof i art. 12 ust. 1 pkt 4d ustawy o pdop),
     
  • ustanie przyczyny, dla której dokonano odpisu, np. w przypadku zapłaty należności przez dłużnika (art. 14 ust. 2 pkt 7c ustawy o pdof i art. 12 ust. 1 pkt 4e ustawy o pdop).

Rozwiązanie odpisu aktualizującego nie zawsze oznacza, że podatnik "znajduje się w punkcie wyjścia", bowiem w razie umorzenia wierzytelności lub odpisania jej jako nieściągalnej może on kwotę takiej wierzytelności zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

W przypadku umorzenia wierzytelności możliwość taka wynika z art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o pdop. Na podstawie tych przepisów wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne mogą być w momencie ich umorzenia uznane za koszt podatkowy.

Należności nieściągalne

Kosztem uzyskania przychodów mogą być również wierzytelności odpisane jako nieściągalne, o ile wcześniej zostały zarachowane jako przychody należne, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona (art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o pdop). Z tym że uprawdopodobnienie nieściągalności tych wierzytelności nie może być dowolnie udokumentowane, a wyłącznie w sposób wskazany w art. 23 ust. 2 ustawy o pdof i art. 16 ust. 2 ustawy o pdop, tj.:

1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Dopiero takie udokumentowanie nieściągalności wierzytelności pozwala daną wierzytelność zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Kosztem podatkowym nie będą natomiast wierzytelności przedawnione (art. 23 ust. 1 pkt 17 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o pdop).

Przykład

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą sprzedał w marcu 2013 r. towar kontrahentowi, wykazując w tym miesiącu w przychodach z działalności gospodarczej kwotę 10.000 zł. Kontrahent nie zapłacił tej należności.

W lutym 2015 r. podatnik otrzymał informację, że dłużnik został postawiony w stan likwidacji. W tym samym miesiącu podatnik utworzył odpis aktualizujący wartość tej należności na kwotę 10.000 zł i zaliczył go do kosztów uzyskania przychodów.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)

Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Podatek dochodowy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.