Dzięki interpretacji ogólnej Ministra Finansów zakończył się spór fiskusa ze sportowcami dotyczący kwalifikacji uzyskiwanych przez nich dochodów. Na nowej wykładni zyskali również wszyscy podatnicy uzyskujący przychody z tytułów wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ustawy o pdof. Minister Finansów rozstrzygnął w niej bowiem, że mogą oni zaliczyć je do przychodów firmowych, o ile uzyskują je w warunkach odpowiadających definicji działalności gospodarczej.
Taka klasyfikacja daje, poza sportowcami, m.in. artystom, literatom, trenerom, sędziom sportowym i dziennikarzom prawo do korzystania z opodatkowania nie tylko według skali podatkowej, ale również podatkiem liniowym. To z kolei wiąże się w przypadku wielu z nich z opłacaniem nie 32%, ale 19% podatku. Dlaczego zatem fiskus wycofał się z dotychczasowego stanowiska?
Ze wskazaniem…
W ustawie o pdof katalog źródeł przychodów ustawodawca umieścił w art. 10 ust. 1. Zgodnie z dokonanym tam podziałem działalność wykonywana osobiście oraz działalność gospodarcza stanowią odrębne źródła przychodów. W konsekwencji do dochodów z nich uzyskiwanych mają zastosowanie różne zasady opodatkowania.
Ustawa o pdof nie zawiera klasycznej, składającej się z określenia pewnych cech, definicji działalności wykonywanej osobiście. Zamiast tego, w art. 13 ustawy o pdof, ustawodawca wskazał enumeratywnie rodzaje przychodów, które podlegają zaliczeniu do tego źródła. Są to także, oprócz przychodów wskazanych na wstępie, m.in. przychody z osobiście wykonywanej działalności oświatowej i publicystycznej oraz przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło przy spełnieniu dodatkowych warunków.
…i z definicją
Z kolei w odniesieniu do działalności gospodarczej, w ustawie o pdof przyjęto, że do tego źródła zaliczane są przychody podatnika, gdy spełnione zostaną warunki zdefiniowane w art. 5a pkt 6 ustawy o pdof. Tym samym z działalnością gospodarczą mamy do czynienia, gdy zakresem działalności zarobkowej podatnika jest działalność:
a) wytwórcza, budowlana, handlowa lub usługowa,
b) polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Działalność taka, aby uznać ją za gospodarczą powinna być prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, a uzyskane z niej przychody nie powinny być zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o pdof.
Czy osobiście można być firmą?
Przywołane przepisy stały się przedmiotem sporu o to, czy w sytuacji gdy przychody uzyskiwane przez podatnika są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście i jednocześnie jego działalność nosi znamiona działalności gospodarczej, podatnik ma prawo zakwalifikować je do tego drugiego źródła. Fiskus konsekwentnie od dłuższego czasu odmawiał podatnikom tego prawa.
Natomiast w orzecznictwie sądowym w odniesieniu do sportowców dominował pogląd, że jeżeli ustawodawca w art. 13 pkt 2 ustawy o pdof, wymienił przychody z uprawiania sportu jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, to nie mogą być one zaliczone do przychodów z działalności gospodarczej (np. wyrok NSA z dnia 17.05.2012 r., sygn. akt II FSK 2143/10, z dnia 8.04.2014 r., sygn. akt II FSK 1125/12). Jednak o ile w odniesieniu do tej grupy orzecznictwo było w zasadzie bezwzględne, to już takiej konsekwencji nie widać było w przypadku innych grup zawodowych, osiągających przychody wymienione również w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście, np. pełnomocników świadczących obronę z urzędu oraz przychodów sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych (por. uchwała NSA z dnia 21.10.2013 r., sygn. akt II FPS 1/13, wyrok WSA w Warszawie z dnia 27.02.2012 r., sygn. akt III SA/Wa 1455/11). Pomimo tego, że przychody te również wymienione są w art. 13 ustawy o pdof jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, sądy uznawały, iż takie przychody mogą być zakwalifikowane do działalności gospodarczej, jeżeli uzyskiwane są w jej ramach. Jak widać orzecznictwo sądowe w omawianej kwestii, z uwagi na brak jednolitego stanowiska, powodowało jedynie narastanie wątpliwości wokół tematu.
Zlecenie przedsiębiorcy
W art. 13 ustawy o pdof w pkt 8 znalazły się przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Tu jednak ustawodawca wyraźnie zastrzegł, że wskazane w nim uregulowania nie mają zastosowania do przychodów uzyskanych na podstawie takich umów zawieranych w ramach działalności gospodarczej. Jednocześnie, zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy o pdof, płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 2 i 8 ustawy o pdof, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej. Tym samym ustawodawca dał podatnikom możliwość zaliczenia omawianych przychodów do działalności gospodarczej, o ile osiągane są w warunkach wskazanych w art. 5a pkt 6 ustawy o pdof.
Fiskus zmienia zdanie
Problemem opodatkowania przychodów sportowców media zajęły się komentując sprawę jednego z żużlowców, który przegrał walkę z fiskusem w NSA (sygn. akt II FSK 1125/12).
Po nagłośnieniu tej sprawy Minister Finansów postanowił ostatecznie rozstrzygnąć omawiane kwestie. W interpretacji ogólnej z dnia 22 maja 2014 r., nr DD2/033/30/KBF/14/RD-474, z korzyścią nie tylko dla sportowców, ale również wielu innych grup podatników uznał, że mogą oni być przedsiębiorcami. Podkreślił w niej, iż nie znajduje uzasadnienia dla odmiennej wykładni tych samych przepisów wobec różnych grup zawodowych. Dlatego podatnik uzyskujący przychody z tytułów wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ustawy o pdof, w określonych warunkach może uznać je za uzyskiwane w ramach działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
