PIT-12 - niezbędny do rozliczenia przez pracodawcę

Nie każda osoba fizyczna samodzielnie rozlicza się z fiskusem z podatku dochodowego. Pewne grupy podatników w warunkach określonych w ustawie o pdof mogą bowiem w tym zakresie "wyręczyć się" płatnikiem. Należą do nich m.in.: pracownicy, członkowie spółdzielni, a także osoby otrzymujące: emerytury i renty z zagranicy za pośrednictwem płatnika (np. banku), stypendium (np. z uczelni), świadczenia z Funduszu Pracy, świadczenia integracyjne jak również tymczasowo aresztowani lub skazani.

Wskazanych podatników płatnik może rozliczyć za 2012 r. na druku PIT-40 pod jednym warunkiem: aby tego dokonać musi dysponować oświadczeniem podatnika złożonym na formularzu PIT-12. Żeby było ono skuteczne, podatnik powinien spełnić określone warunki.

Pracownik zatrudniony od 3 września 2012 r. zamierza złożyć w naszym zakładzie oświadczenie PIT-12. Czy pracodawca posiadający wiedzę o tym, że w 2012 r. osoba ta była w okresie od stycznia do maja zatrudniona w innym zakładzie pracy, może jej dokonać rocznego obliczenia podatku PIT-40, jeśli PIT-12 zostanie złożony w ustawowym terminie?

TAK. Pracodawca nie jest uprawniony do weryfikacji poprawności oświadczenia PIT-12, nie może również odmówić przyjęcia takiego dokumentu, jeżeli został on sporządzony na urzędowym formularzu i wpłynie w ustawowym terminie, tj. przed 10 stycznia następnego roku podatkowego. Jeżeli pracownik złoży oświadczenie, że w 2012 r. poza dochodami uzyskanymi od płatnika nie uzyskał innych dochodów, z wyjątkiem określonych w art. 30-30c oraz art. 30e ustawy o pdof, zakład pracy zobowiązany jest dokonać rocznego obliczenia podatku niezależnie od posiadanej wiedzy na temat innych dochodów pracownika opodatkowanych według skali podatkowej. Skutki wynikające ze złożenia oświadczenia niezgodnego ze stanem faktycznym ponosi podatnik, a nie płatnik.

W 2012 r. jestem zatrudniony na umowę o pracę w jednym zakładzie, nie uzyskuję żadnych innych dochodów i nie zamierzam korzystać z żadnych ulg w rocznym rozliczeniu z tytułu podatku dochodowego. Dlatego postanowiłem upoważnić płatnika do sporządzenia za mnie obliczenia podatku za 2012 r. na formularzu PIT-40 i w tym celu złożyć oświadczenie PIT-12. Czy jeśli złożę płatnikowi także wniosek o przekazanie za mnie 1% podatku na rzecz OPP, którą mu wskażę, będzie mógł tego dokonać?

NIE. Płatnik, który poprzez złożenie przez podatnika PIT-12 zostaje upoważniony do dokonania za niego rocznego obliczenia podatku, na formularzu PIT-40 może uwzględnić wyłącznie ściśle określone kwoty. Są to:

• koszty uzyskania przychodów,
   
• pobrane w ciągu roku składki na ubezpieczenia społeczne,
   
• na wniosek podatnika kwoty zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu - jeżeli nie zostały one potrącone od dochodu przy poborze zaliczek,
   
• składki zdrowotne pobrane ze środków podatnika,
   
• otrzymany za pośrednictwem płatnika zwrot uprzednio zapłaconej i odliczonej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Takie uregulowania zawiera art. 37 ust. 1a ustawy o pdof. W konsekwencji nawet gdyby podatnik złożył płatnikowi wniosek o przekazanie organizacji pożytku publicznego 1% podatku z PIT-40, płatnik nie mógłby tego wniosku zrealizować.

Jeżeli więc Czytelnik zechce przekazać 1% należnego za 2012 r. podatku dochodowego na rzecz wybranej przez siebie OPP, to nie powinien składać płatnikowi PIT-12 w celu dokonania przez niego rozliczenia rocznego, ale samodzielnie sporządzić i złożyć zeznanie (PIT-37) i w nim wnioskować o przekazanie 1%.

Jeszcze nie jestem zdecydowany, czy za 2012 r. skorzystam z przysługującej mi ulgi internetowej, gdyż kwoty wydatków poniesionych przeze mnie na ten cel są niewielkie, co przekłada się na nieduże zmniejszenie podatku z tego tytułu. Dlatego rozważam możliwość złożenia pracodawcy PIT-12. Czy jeżeli złożę to oświadczenie w ustawowym terminie, a pracodawca na jego podstawie sporządzi mi PIT-40, będę mógł jeszcze ewentualnie skorzystać z ulgi internetowej w samodzielnie złożonym zeznaniu?

Sporządzone przez płatnika roczne obliczenie podatku na druku PIT-40 jest traktowane na równi z zeznaniem. Nie oznacza to jednak, że jest ono tożsame ze złożeniem zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (np. PIT-37).

PIT-12 do rozliczenia za 2012 r. należy złożyć do 9 stycznia 2013 r.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu, jeżeli Czytelnik, już po otrzymaniu PIT-40, zdecyduje się ostatecznie na skorzystanie z ulgi internetowej, to powinien na podstawie tego dokumentu sporządzić zeznanie roczne, i wykazać nim kwotę podlegającą odliczeniu od dochodu.

W lutym 2012 r. zmieniłem miejsce zamieszkania, o czym poinformowałem pracodawcę, który od marca stosował mi podwyższone koszty uzyskania przychodu. Gdy zsumowałem wydatki na miesięczne bilety autobusowe, to okazało się, że korzystniejsze dla mnie byłoby uwzględnienie w rozliczeniu rocznym kosztów z biletów. Czy jeżeli złożę PIT-12 pracodawca będzie mógł je uwzględnić, czy w tym celu muszę rozliczyć się samodzielnie?

Pobierając zaliczki na podatek, płatnik stosuje zryczałtowane koszty uzyskania przychodów wynikające z ustawy o pdof. Jednak w PIT-12 podatnik może podać rzeczywiste koszty uzyskania przychodu. Dotyczy to sytuacji, gdy roczne zryczałtowane tzw. koszty pracownicze są niższe od wydatków poniesionych przez podatnika na dojazd do zakładu pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej. Jeżeli wydatki te zostaną udokumentowane imiennymi biletami okresowymi, w PIT-40 płatnik może zastosować koszty w wysokości faktycznie poniesionej przez podatnika. Podatnik wykazuje je w pkt 2 oświadczenia PIT-12.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)