Kilka lat temu na mojej działce ustanowiono służebność przejazdu i przechodu na rzecz właścicieli działki, która nie miała dostępu do drogi publicznej. Obecnie chciałbym podzielić moją nieruchomość i zwolnić jej część od służebności. Jak przeprowadzić taką zmianę?
W razie podziału obciążonej nieruchomości służebność utrzymuje się w mocy na częściach utworzonych przez podział. Jednakże gdy wykonywanie służebności ogranicza się do jednej lub kilku z nich, właściciele pozostałych części mogą żądać ich zwolnienia od służebności. Stanowi tak art. 290 § 2 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Z kolei jeżeli wskutek podziału nieruchomości władnącej albo nieruchomości obciążonej sposób wykonywania służebności wymaga zmiany, sposób ten w braku porozumienia stron będzie ustalony przez sąd.
W pierwszej kolejności należy więc szukać porozumienia z osobami, na rzecz których ta służebność jest ustanowiona, a dopiero w przypadku niedojścia takiego porozumienia do skutku, konieczne jest wystąpienie z powództwem do sądu.
Przede wszystkim należy pamiętać, że sam podział geodezyjny działki nie jest podstawą do zwolnienia jej od służebności. W przepisach K.c. chodzi o podział prawny, czyli taki, gdy część działki staje się nową nieruchomością, dla której prowadzona jest odrębna księga wieczysta. Jeśli więc Czytelnik wykaże, że dokonane podziały nieruchomości wymagają zmiany sposobu wykonywania służebności, a nawet zwolnienia nowo powstałych nieruchomości całkowicie od służebności drogowej, to wówczas służy mu skuteczne roszczenie w tym zakresie. Istotą służebności jest bowiem to, że wprawdzie ogranicza ona wykonywanie prawa własności przez właściciela nieruchomości, ale jednocześnie istnienie służebności musi być zgodne z jej celem, tak aby w jak niemniejszym stopniu zakłócać korzystanie z nieruchomości przez jej właściciela. Przeprowadzenie drogi koniecznej musi nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Służebność gruntowa powinna być wykonywana w taki sposób, żeby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej (art. 288 K.c.).
Zwolnienie lub zmiana służebności następuje po przeprowadzeniu postępowania sądowego w trybie procesowym. Wymagane jest wytoczenie powództwa przeciwko osobom uprawnionym ze służebności. W pozwie należy wskazać wartość przedmiotu sprawy, czyli wartość prawa, które ma być zmienione lub zwolnione. Opłata sądowa wynosi 5% wartości sprawy.
|