Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Spółki  »   Kontynuacja spółki jawnej pomimo śmierci wspólnika
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kontynuacja spółki jawnej pomimo śmierci wspólnika

Gazeta Podatkowa nr 52 (989) z dnia 1.07.2013
Ewelina Mentel-Wyrzychowska

Śmierć wspólnika jest jednym z powodów rozwiązania spółki jawnej. Jej uczestnicy mogą jednak zapobiec kresowi funkcjonowania spółki. Mają do wyboru różne opcje. Mogą m.in. zadecydować o kontynuowaniu spółki bez spadkobierców. W takiej sytuacji należy pamiętać w szczególności o zgłoszeniu zmian w KRS oraz o rozliczeniu z następcami prawnymi wspólnika.


Spółka liczyła trzech wspólników. Jeden ze wspólników zmarł. Chcielibyśmy ją kontynuować bez spadkobierców. Czy jest to możliwe, skoro umowa spółki milczy w tej kwestii?

Istnieje możliwość kontynuowania spółki jawnej pomimo śmierci wspólnika i milczenia umowy spółki co do dalszego trwania spółki, gdy pozostało w niej co najmniej dwóch uczestników i zawrą oni stosowne porozumienie.

Zgodnie z art. 58 pkt 4 K.s.h. śmierć wspólnika stanowi powód rozwiązania spółki. Spółka może jednak kontynuować działalność w oparciu o regulacje umowy spółki. Może ona przewidywać, że spółka będzie dalej funkcjonować w razie śmierci wspólnika w zmniejszonym składzie bądź też, że spółka będzie kontynuowana ze spadkobiercami (art. 60 K.s.h.). W tym drugim przypadku wstępują oni do spółki w miejsce zmarłego. Warto mieć na uwadze, że spadkobierca może żądać przekształcenia spółki jawnej w spółkę komandytową i przyznania mu statusu komandytariusza (zob. art. 583 K.s.h.).

W razie milczenia umowy spółki w omawianej kwestii podstawą dla dalszego prowadzenia spółki może być porozumienie jej uczestników. W myśl art. 64 § 1 K.s.h. pomimo śmierci wspólnika spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią. Uzgodnienie takie powinno w przypadku śmierci nastąpić niezwłocznie. W przeciwnym razie spadkobierca może domagać się przeprowadzenia likwidacji.

Warto podkreślić, że art. 64 K.s.h. stosuje się do spółek mających więcej niż dwóch wspólników. W przypadku spółek dwuosobowych jedynie klauzula umowna przewidująca, że na miejsce zmarłego wspólnika wstępuje do spółki jego spadkobierca/-cy zapobiega automatycznemu rozwiązaniu spółki na wypadek śmierci wspólnika.


W spółce jawnej zmarł jeden ze wspólników. Spółka na podstawie umowy będzie kontynuowała działalność w pomniejszonym składzie. Nie będzie już nazwiska zmarłego wspólnika w nazwie spółki. Czy w związku z tym trzeba zmienić umowę spółki? Jak zgłosić zmiany do KRS w takiej sytuacji?

Usunięcie nazwiska zmarłego wspólnika z firmy (nazwy) spółki wymaga wprowadzenia zmian do umowy spółki w drodze aneksu lub uchwały o zmianie umowy spółki. Warto jednak pamiętać o dostosowaniu także innych jej regulacji umownych stosownie do okoliczności zaistniałych na skutek zmniejszenia grona wspólników, np. co do podziału zysku, zasad prowadzenia spraw, reprezentacji spółki czy innych.


Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej.


Pomniejszenie składu osobowego spółki, tj. wystąpienie wspólnika na skutek jego śmierci, jak i modyfikację treści umowy spółki należy zgłosić do KRS. Wniosek o wpis zmian w rejestrze przedsiębiorców składa się na urzędowych formularzach KRS-Z1 wraz z załącznikami KRS-ZB, KRS-ZK (dotyczy wspólnika, który jest uprawniony do reprezentowania spółki). Do formularzy należy załączyć:

  • odpis skrócony aktu zgonu wspólnika,
     
  • uchwałę w sprawie zmiany umowy spółki (aneks do niej),
     
  • tekst jednolity umowy spółki,
     
  • dowód wpłaty na łączną kwotę 500 zł (250 zł tytułem opłaty sądowej za wpis oraz 250 zł za ogłoszenie w MSiG),
     
  • NIP-2 z załącznikiem NIP-D dla urzędu skarbowego, RG-1 dla urzędu statystycznego, ewentualnie w razie potrzeby ZUS ZIPA. Dokumenty te dołączyć trzeba, gdy wniosek do KRS składany jest tradycyjną drogą. W razie wnoszenia go przez internet, wskazane wnioski i zgłoszenia należy przekazać bezpośrednio do właściwych urzędów.


Spółka jawna po śmierci jednego ze wspólników kontynuuje działalność w pomniejszonym składzie. Żona zmarłego wspólnika domaga się rozliczenia jego udziału kapitałowego. Nie ma jednak jeszcze postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Czy już teraz powinniśmy rozliczyć się ze spadkobiercami?

Gdy wolą wspólników jest kontynuowanie spółki bez następców prawnych wspólnika, pojawia się zagadnienie rozliczenia jego udziału kapitałowego. Jednakże dokumentem potwierdzającym, że mamy do czynienia ze spadkobiercą/-ami, jest prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku bądź sporządzony przez notariusza zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. Z rozliczeniami warto wstrzymać się do momentu uzyskania któregoś z tych dokumentów.

W myśl art. 65 § 1 K.s.h., w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Dzień śmierci należy przyjąć jako dzień bilansowy.

Udział kapitałowy powinien być wypłacony w pieniądzu. Rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze. Jeżeli natomiast udział kapitałowy spadkobiercy wspólnika przy rozliczeniu wykazuje wartość ujemną, jest on obowiązany wyrównać spółce przypadającą na niego brakującą wartość. Ponadto spadkobierca wspólnika uczestniczy w zysku i stracie ze spraw jeszcze niezakończonych (art. 65 § 5 K.s.h.). Nie ma on jednak wpływu na ich prowadzenie. Może natomiast żądać wyjaśnień, rachunków oraz podziału zysku i straty z końcem każdego roku obrotowego.

Warto jednak zaznaczyć, że w orzecznictwie i doktrynie podkreśla się, iż art. 65 K.s.h. ma charakter względnie obowiązujący. Oznacza to, że jego postanowienia znajdą zastosowanie, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 14 grudnia 2012 r., sygn. akt I ACa 1196/12, wyrok NSA z dnia 19 czerwca 2012 r., sygn. akt II FSK 891/11).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Spółki - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.