Kiedy na postawienie reklamy potrzeba pozwolenia budowlanego?

Na naszych ulicach znajduje się wiele szpecących reklam - zarówno wolnostojących urządzeń reklamowych, wielkich billboardów czy też zwykłych tablic reklamowych. Wiele z nich zostało postawionych samowolnie, mimo że często wymagają zgłoszenia bądź uzyskania pozwolenia na budowę. Stwierdzenie, czy na daną reklamę wymagane jest uzyskanie pozwolenia budowlanego czy też wystarczające jest dokonanie jedynie zgłoszenia, nie jest proste i zależy od wielu czynników związanych m.in. z jej konstrukcją.

Reklama w Prawie budowlanym

Reklamą jest nośnik informacji wizualnej w jakiejkolwiek materialnej formie wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, umieszczony w polu widzenia użytkowników drogi, niebędący znakiem w rozumieniu przepisów o znakach i sygnałach lub znakiem informującym o obiektach użyteczności publicznej ustawionym przez gminę. Taką definicję zawiera ustawa o drogach publicznych i to do niej należy odwoływać się, bowiem sama ustawa Prawo budowlane nie definiuje pojęcia reklamy. Reklamy przybierają różne formy. Mogą to być zwykłe tablice reklamowe, urządzenia reklamowe trwale związane z gruntem (np. billboardy) oraz inne urządzenia reklamowe o różnej konstrukcji technicznej.

Wspomniana już ustawa Prawo budowlane posługuje się dwoma pojęciami dotyczącymi reklam, tj. tablicą i urządzeniem reklamowym. Urządzenie reklamowe to obiekt o bardziej złożonej konstrukcji niż tablica reklamowa. W rozumieniu omawianej ustawy, jeżeli jest trwale połączony z gruntem, to jest on uznawany za budowlę. Budowlą jest bowiem każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolnostojące maszty antenowe czy też właśnie wolnostojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe.

Instalacja reklamy - tylko zgłoszenie

Generalnie pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych. Jednakże ich instalacja wymaga dokonania zgłoszenia zamierzonych robót właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej (najczęściej staroście). Tak stanowi art. 29 ust. 2 pkt 6 Prawa budowlanego. Przy czym nie ma on zastosowania do wszystkich reklam. Uzyskania pozwolenia na budowę będzie bowiem wymagać instalacja tablic i urządzeń reklamowych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Takie pozwolenie jest niezbędne również wtedy, gdy instalacja obejmuje reklamy świetlne i podświetlane, które mają być usytuowane poza obszarem zabudowanym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym.

Jak już wspomniano, zgłoszenia staroście wymaga instalowanie tablic i urządzeń reklamowych. Termin ten nie obejmuje wykonywania nowego obiektu budowlanego, lecz dotyczy takich prac budowlanych, które są związane z już istniejącym obiektem. Instalowanie powinno polegać na przymocowaniu (połączeniu, przyłączeniu) urządzenia instalowanego do innego obiektu w sposób pozwalający na jego odinstalowanie bez uszkodzenia bądź naruszenia struktury obiektu podstawowego. Instalowaniem nie będzie wykonywanie zupełnie nowego obiektu. Przykładowo wykonanie stopy betonowej pod tablicę reklamową nie może być uznane za instalowanie urządzenia reklamowego, będą to bowiem prace budowlane związane z budową budowli, a co za tym idzie wymagające uzyskania pozwolenia na budowę (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Po 650/13). Wykonanie w określonym miejscu budowli w postaci wolnostojącego trwale związanego z gruntem urządzenia reklamowego nie jest jego instalacją, a budową wymagającą dokonania stosownego zgłoszenia.

Reklamy trwale związane z gruntem

Należy zatem rozróżnić dwa rodzaje urządzeń reklamowych. Do pierwszej grupy należy zaliczyć, będące budowlami, wolnostojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, na które wymagane jest pozwolenie na budowę. Do drugiej zaś grupy należy zaliczyć tablice i urządzenia reklamowe, na instalowanie których jest wymagane jedynie dokonanie zgłoszenia właściwemu organowi. W tej grupie znajdować się będą również urządzenia reklamowe niezwiązane trwale z gruntem. Są to zazwyczaj urządzenia o małych gabarytach, stosunkowo lekkie.

Trwałe związanie z gruntem oznacza posadowienie obiektu na tyle trwale, by zapewnić mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym, mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie czy przemieszczenie na inne miejsce. Przy czym warto mieć na uwadze, iż o tym, czy dane urządzenie reklamowe jest trwale związane z gruntem, czy też nie, nie decyduje jedynie technologia wykonania fundamentu i możliwość jego przeniesienia w inne miejsce, lecz także wielkość tego urządzenia, jego konstrukcja, przeznaczenie i względy bezpieczeństwa wymagające takiego trwałego związania.

Kwalifikacja prawna tego, z jakim rodzajem (typem) urządzeń reklamowych mamy do czynienia w danej sprawie, należy do organu architektoniczno-budowlanego. Organ ten, w przypadku gdy inwestor dokonuje jedynie zgłoszenia prowadzenia prac budowlanych, może zgłosić swój sprzeciw i zażądać uzyskania pozwolenia budowlanego. Organ administracji architektoniczno-budowlanej ma 30 dni na ewentualne zgłoszenie sprzeciwu odnośnie planowanych prac budowlanych.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7.07.1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.)