Konieczność opłacania podatku od nieruchomości, co do zasady, powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (np. nabyto nieruchomość). Inne zasady określania czasu powstania obowiązku podatkowego mają zastosowanie w przypadku nowo wybudowanych budynków i budowli. Dla właścicieli lub posiadaczy takich obiektów ustawodawca przewidział tzw. wakacje podatkowe.
Nowy budynek - podatek w przyszłym roku
Zgodnie z ogólnymi zasadami, jeżeli np. podatnik zakupił nieruchomość (budynek lub budowlę) w dniu 14 sierpnia br., to obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości aktualizuje się pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ją nabył, tj. z dniem 1 września br. Ta data będzie inna, jeżeli nabyta nieruchomość została dopiero wybudowana. Jak bowiem wynika z art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. Choć wydawałoby się, iż przepis ten jest dość jasny, to jednak przynosi wiele wątpliwości interpretacyjnych, co widać w szczególności w decyzjach organów podatkowych.
Z brzmienia tego przepisu wynika, że jeżeli mamy do czynienia z nowo budowanym obiektem, to obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości aktualizuje się w jego przypadku dopiero z początkiem nowego roku, po roku, w którym budowa została zakończona. To zaś daje inwestorowi pewnego rodzaju wakacje podatkowe. Jeżeli bowiem budowa została zakończona np. w lutym 2014 r., to omawiany podatek staje się wymagalny dopiero z dniem 1 stycznia roku 2015. Zakończenie budowy jest pewnym stanem faktycznym, zaprzestaniem prac nad wznoszeniem obiektu budowlanego. W sensie techniczno-budowlanym można mówić o zakończeniu budowy obiektu budowlanego, gdy odpowiada on warunkom, jakie przewiduje prawo budowlane wobec budowy legalnej przy zawiadomieniu organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy. Obiekt powinien być w takim stanie, by mógł zostać przeprowadzony jego odbiór i by można było przekazać go do normalnej eksploatacji i użytkowania (wyrok NSA z dnia 20 czerwca 1996 r., sygn. akt SA/Wr 2735/95).
Wakacje podatkowe nie tylko dla inwestora
Wątpliwości interpretacyjne dotyczą jednak kwestii, czy takie ułatwienie w zakresie opodatkowania dotyczy jedynie inwestora danej budowy, czy też np. nabywcy nowo wybudowanego budynku, który sam danego obiektu nie wybudował, a jedynie dokonał jego zakupu. Linia orzecznicza zmierza w kierunku uznania, że prawo do wakacji podatkowych przysługuje także nabywcom nowo wybudowanych obiektów. Potwierdza to również stanowisko Ministerstwa Finansów wyrażone w piśmie z dnia 27 października 2010 r. (nr PL/LS/833/78/SIA/10/227), w którym czytamy, że "Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, w odniesieniu do nowo powstałych budynków lub budowli, będzie powstawał od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym zakończono budowę lub rozpoczęto użytkowanie przed ich ostatecznym wykończeniem, także w sytuacji nabycia danego obiektu przez podmiot, który go nie wybudował". Takie stanowisko zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 marca 2010 r., sygn. akt II FSK 1766/08. W jego ocenie art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie ma charakteru podmiotowego, lecz wyłącznie przedmiotowy, gdyż stan "istnienia" budynku lub budowli, o którym mowa w tym przepisie, jest stanem obiektywnym, tzn. niezależnym od właściwości podmiotu władającego danym obiektem. Stąd - zdaniem Sądu - okoliczność, że dany podmiot wchodzi we władanie przedmiotem opodatkowania wskutek nabycia od osoby, która go wytworzyła, nie wyłącza możliwości stosowania art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Wcześniejsze użytkowanie obiektu
Problemów dostarcza również pojęcie "rozpoczęcia użytkowania budynku". Omawiany przepis stanowi bowiem, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. Czy chodzi tu o faktyczne rozpoczęcie użytkowania budynku, czy też o takie zdarzenie w znaczeniu prawnym, potwierdzone odpowiednim dokumentem? Rozbieżności w orzecznictwie są olbrzymie. Przykładowo WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 25 lutego 2014 r. (sygn. akt III SA/Po 949/13), orzekł iż "Rozpoczęcie użytkowania budynku lub budowli należy rozumieć w znaczeniu potocznym. Nie ma tu żadnego znaczenia to, czy odbyło się to zgodnie z prawem i czy rzeczywiście obiekt nadawał się do wykorzystywania. Przepis art. 6 ust. 2 u.p.o.l. nie uzależnia bowiem rozpoczęcia użytkowania obiektu od ewentualnej potrzeby uzyskania stosownych rozstrzygnięć pozwalających na użytkowanie przedmiotu opodatkowania. Jego użytkowanie jest więc okolicznością obiektywną". Inne stanowisko przyjął natomiast WSA w Krakowie w wyroku z dnia 9 stycznia 2014 r., (sygn. akt I SA/Kr 1744/13), który stwierdził, iż "Nawet jeśli zostaną zakończone prace inwestycyjne dotyczące budowli, ale wciąż nie wydano dla niej pozwolenia na użytkowanie i nie została ona z tego powodu wprowadzona do rejestru środków trwałych, to nie jest ona obciążona podatkiem od nieruchomości".
Należy się jednak skłaniać ku pierwszej interpretacji. Otóż jeżeli nawet część nowego budynku bądź budowli jest już użytkowana, to podatnik musi liczyć się z koniecznością jej opodatkowania w nowym roku. Przepisy prawa podatkowego uzależniają opodatkowanie budynków od określonego stanu faktycznego (zakończenia budowy lub rozpoczęcia użytkowania przed ostatecznym wykończeniem), a nie stanu prawnego (uzyskania prawa do wybudowania lub użytkowania budynków).
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 849).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
