W przypadku gdy niezdolność do pracy zostanie spowodowana wypadkiem przy pracy, to osobie ubezpieczonej przysługuje tzw. świadczenie wypadkowe. Nie zawsze jednak jest możliwe automatyczne podjęcie jego wypłaty z funduszu wypadkowego. Zwykle bowiem prowadzone postępowanie powypadkowe przeciąga się w czasie, przez co uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy następuje już po wypłacie zwykłego świadczenia chorobowego.
W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie uwzględnia się pracownikowi m.in. zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego. Nie stanowią one również podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Nie oskładkowuje się ich bez względu na to, z jakiego ubezpieczenia - chorobowego czy wypadkowego - są one wypłacane. Pracodawca nie wykazuje ich więc w raporcie składkowym ZUS RCA. Powinien jednak przekazać do ZUS informację o okresie nieopłacania za pracownika składek oraz rodzaju należnego/wypłaconego mu świadczenia. Świadczenie chorobowe z ubezpieczenia wypadkowego powinno więc być wykazane w raporcie świadczeniowym ZUS RSA. Jeżeli pracodawca jest płatnikiem danego świadczenia, to w raporcie tym podaje również liczbę dni zasiłkowych/liczbę wypłat oraz kwotę (przykład 1). Jeśli natomiast zasiłek wypłaca ZUS, wówczas pracodawca pozycje te pozostawia puste bądź wpisuje wartość 0.
Najwięcej problemów pracodawcy zgłaszają w sytuacji, gdy pracownikowi zostanie wypłacone wynagrodzenie chorobowe z art. 92 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.), a dopiero później okazuje się, że przysługiwał mu zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. Najczęściej tak się zdarza się z powodu niezakończonego postępowania powypadkowego. Pracodawca powinien wówczas złożyć korektę:
Zmiana wysokości składki zdrowotnej oraz podstawy jej wymiaru powinna też mieć odzwierciedlenie w skorygowanej deklaracji ZUS DRA. Przekwalifikowanie świadczenia chorobowego (z wynagrodzenia chorobowego na zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego) spowoduje również konieczność skorygowania łącznej wysokości składek społecznych (za wszystkich ubezpieczonych), wykazanej w deklaracji ZUS DRA. Zasiłek wypadkowy powinien bowiem zostać rozliczony w ciężar należności składkowych.
Oprócz korekty dokumentów rozliczeniowych pracodawca musi też wyrównać wypłacone pracownikowi świadczenie chorobowe, ponieważ zasiłek wypadkowy przysługuje w wysokości 100% podstawy jego wymiaru, a wynagrodzenie chorobowe najprawdopodobniej wypłacone było w wysokości 80%. Wyrównanie to powinno być wykazane w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym nastąpi jego wypłata - z kodem świadczenia/przerwy 318.
Korektę dokumentów rozliczeniowych pracodawca powinien przekazać do ZUS także wtedy, gdy pracownik pierwotnie otrzymał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego, a przeprowadzone postępowanie powypadkowe wykazało, że dana niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy i tym samym zasiłek powinien być wypłacony z ubezpieczenia wypadkowego (przykład 2).
Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, przysługuje od pracodawcy odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, z wyjątkiem utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych. Odszkodowanie to nie podlega składkom ZUS (§ 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 ze zm.).
Przykład 1 Pracodawca wypłacił pracownikowi we wrześniu 2016 r. zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego za okres od 1 do 14 września br. w kwocie 2.523 zł. Za pozostałe dni września wypłacił mu wynagrodzenie w wysokości 3.130 zł. W dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za wrzesień 2016 r. pracodawca wykazał pracownika w raporcie:
Pracownik uległ wypadkowi w pracy. Otrzymał z tego tytułu zwolnienie lekarskie na okres od 12 do 26 sierpnia 2016 r. Postępowanie powypadkowe nie zakończyło się przed terminem wypłaty wynagrodzenia za sierpień br. Pracodawca naliczył więc i wypłacił pracownikowi zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego (w wysokości 80% podstawy wymiaru) w kwocie 2.689 zł oraz wynagrodzenie za dni przepracowane w sierpniu w kwocie 2.923 zł. Po otrzymaniu protokołu powypadkowego pracodawca złożył korektę sierpniowego raportu ZUS RSA, w którym skorygował podany wcześniej kod świadczenia/przerwy (zamiast 313 wpisał 314), a pozostałe pola raportu wypełnił tak jak w poprzednim raporcie. Korygujący raport załączył do korygującej deklaracji ZUS DRA, w której wypłacony zasiłek rozliczył jako świadczenia wypłacone z ubezpieczenia wypadkowego, a nie chorobowego. Następnie pracodawca obliczył kwotę przysługującego pracownikowi wyrównania zasiłku chorobowego. Ponieważ wypłaci je w październiku br., wykaże ją w raporcie ZUS RSA sporządzonym za październik 2016 r., podając jako kod świadczenia/przerwy 318, a jako okres 12.08.2016-26.08.2016. |
|