W zakładzie tworzymy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Czy świadczenia przyznane pracownikowi z tego Funduszu, takie jak wczasy pod gruszą, świadczenia pieniężne na święta, albo zapomogi pieniężne podlegają egzekucji komorniczej w całości? Jaki wpływ na obowiązki pracodawcy ma treść i podstawa prawna zajęcia komorniczego oraz zawartego w nim wezwania do dokonywania potrąceń na wniosek wierzyciela?
Pracodawcy prowadzący działalność socjalną niejednokrotnie napotykają na problem wypłaty świadczeń pieniężnych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej Funduszu) pracownikowi, któremu komornik zajął wynagrodzenie. Wywołuje to bowiem dwojakiego rodzaju wątpliwości. Dotyczą one po pierwsze, samej możliwości prowadzenia egzekucji ze świadczeń socjalnych, po drugie, stosowania wobec nich ograniczeń wynikających z przepisów Rozdziału II Działu III Kodeksu pracy.
Odpowiadając na pierwszą wątpliwość należy stwierdzić, że ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.) nie zawiera przepisów odnoszących się do możliwości dokonywania potrąceń ze świadczeń finansowanych z Funduszu. Skoro zaś przepis szczególny nie reguluje tej materii, zastosowanie znajdą ogólne zasady wynikające z art. 881 K.p.c. Norma ta w § 2 zawiera szeroką definicję wynagrodzenia za pracę.
Jednak Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie możliwości prowadzenia egzekucji komorniczej lub administracyjnej ze świadczeń Funduszu odwołał się do przedstawionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości poglądu, zgodnie z którym świadczenia socjalne nie powinny być traktowane jako świadczenia związane ze stosunkiem pracy w rozumieniu art. 881 § 2 K.p.c. Nie stanowią one bowiem ekwiwalentu za wykonaną pracę, nie zależą od wyników pracy, zatem nie przejawiają także związku ze stosunkiem pracy w rozumieniu omawianej regulacji. Świadczenia te stanowią natomiast pomoc socjalną dla pracownika i członków jego rodziny, w związku z czym nie powinny być uznawane za składnik wynagrodzenia za pracę.
Tym samym oba ministerstwa uznały, że egzekucja z wynagrodzenia za pracę prowadzona na podstawie art. 880-888 K.p.c. nie obejmuje świadczeń przyznawanych pracownikom z Funduszu.
Mimo to prezentowane jest stanowisko, że egzekucja ze świadczeń przyznawanych z Funduszu jest dopuszczalna, tyle że wymaga zajęcia na podstawie przepisów art. 895 i następnych K.p.c., dotyczących prowadzenia egzekucji z innych wierzytelności.
W literaturze przedmiotu prezentowany jest także pogląd, że dla omawianych celów wystarczy zajęcie wynagrodzenia za pracę w trybie art. 880-888 K.p.c. Jego zwolennicy wskazują, że w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego obowiązuje odrębna definicja wynagrodzenia za pracę, zgodnie z którą określone kategorie świadczeń, które nie mają statusu wynagrodzenia za pracę w rozumieniu Kodeksu pracy, uważa się za to wynagrodzenie na gruncie K.p.c. W efekcie przedmiotem egzekucji może być nie tylko wynagrodzenie za pracę w znaczeniu ścisłym, lecz również inne przychody pracownika, pozostające w związku ze stosunkiem pracy lub innym stosunkiem prawnym, stanowiącym podstawę ich wypłaty.
Wykładnia ta zyskała poparcie Krajowej Rady Komorniczej w stanowisku z dnia 12 września 2011 r., sygn. akt KRK/IV/2439/11. Uznano w nim, że w obecnym stanie prawnym przepisy nie przewidują zwolnienia świadczeń z Funduszu spod egzekucji komorniczej. W konsekwencji pracodawca powinien przekazać komornikowi przeznaczone dla pracownika świadczenia socjalne w całości, poza przypadkami, gdy kwota zajęcia będzie od nich niższa.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
