Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Pracownik zawinił, pracodawca zapłaci
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Pracownik zawinił, pracodawca zapłaci

Gazeta Podatkowa nr 68 (1005) z dnia 26.08.2013
Agata Barczewska

Mienie pracodawcy, wykorzystywane w toku prowadzonej przez niego działalności, może zostać uszczuplone z wielu różnych powodów. Straty w majątku firmowym są niekiedy następstwem szkody wyrządzonej przez zatrudnionego. W takich sytuacjach pracodawca może dochodzić jej naprawienia od winnego pracownika, na zasadach określonych w Kodeksie pracy. Czasami jednak to pracodawca jest adresatem żądania naprawienia szkody, jaką pracownik wyrządził osobie trzeciej.


Ryzyko szkody obciąża pracodawcę

Pracownik zawinił, pracodawca zapłaci

Wykonywanie obowiązków służbowych wiąże się niekiedy z popełnieniem błędów czy szkód. Najczęściej stratę z tego tytułu ponosi pracodawca, czasami jednak poszkodowanym jest osoba postronna, niezwiązana z zakładem pracy. Okoliczności, w jakich może dojść do wyrządzenia szkody osobom trzecim, jest wiele. Czasami szkoda jest następstwem wypadku samochodowego z udziałem pracownika prowadzącego samochód służbowy, awarii maszyny czy kolizji na terenie zakładu pracy, której uczestnikiem, przez przypadek, jest obca osoba. Pracownik, który wyrządził szkodę najczęściej jest jej sprawcą z winy nieumyślnej, a tylko wyjątkowo zdarza się sytuacja celowego zaszkodzenia przez niego osobie postronnej. Bez względu jednak na charakter winy, rozkład odpowiedzialności za szkodę powstałą w konsekwencji działania pracownika kształtuje się odmiennie od ogólnych zasad odpowiedzialności odszkodowawczej ukształtowanych w prawie cywilnym.

Na gruncie prawa pracy, w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków służbowych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia tej szkody jest wyłącznie pracodawca (art. 120 K.p.). To nie pracownik - sprawca szkody - jest więc adresatem roszczenia o jej naprawienie, ale "niewinny" pracodawca. Takie specyficzne uregulowanie odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez pracownika osobie trzeciej jest następstwem zasady ponoszenia przez pracodawcę ryzyka prowadzonej działalności. W zakres tego ryzyka wchodzi również ponoszenie odpowiedzialności za skutki działań pracownika, podejmowanych przy wykonywaniu jego obowiązków. Konsekwencją tej zasady jest obowiązek naprawienia przez pracodawcę szkody wyrządzonej osobie trzeciej i to w pełnej wysokości. Dopiero po uregulowaniu zobowiązań, jakie powstały w związku z wyrządzeniem szkody przez zatrudnionego, pracodawca może zwrócić się do winnego pracownika z roszczeniem regresowym o zapłatę odszkodowania, które uprzednio wypłacił osobie trzeciej. Nie oznacza to jednak, że odzyska wszystko, co musiał przeznaczyć na "spłacenie" poszkodowanego.


Wyrównanie spłaty za stratę

Pracodawca, który skierował wobec pracownika winnego powstania szkody roszczenie regresowe, może być rozczarowany wysokością kwot, jakie może uzyskać z tego tytułu. Nie działa tu bowiem zasada pełnej odpowiedzialności sprawcy za szkodę, ale reguły ogólnej odpowiedzialności materialnej, określone w Kodeksie pracy. W poważnym stopniu ograniczają one wysokość odszkodowania, jakie pracownik winny szkody jest zobowiązany zapłacić pracodawcy. Odpowiedzialność regresowa takiego pracownika nie wykracza poza kwotę jego trzymiesięcznego wynagrodzenia, przysługującego w chwili wyrządzenia szkody (art. 119 K.p.). Taka ograniczona kwota odszkodowania obowiązuje w każdym wypadku wyrządzenia szkody z winy nieumyślnej (z lekkomyślności lub z niedbalstwa). Jeżeli sprawcą szkody wobec osoby trzeciej było kilku pracowników, wówczas każdy z nich odpowiada za nią wobec pracodawcy odpowiednio do przyczynienia się do niej i stopnia zawinienia. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie tych okoliczności, odpowiadają oni w częściach równych.

Mówiąc o osobie trzeciej, której wyrządzono szkodę z winy pracownika, ma się najczęściej na myśli osobę zupełnie niezwiązaną z danym zakładem pracy. Trzeba jednak podkreślić, że osobą trzecią może być także inny pracownik, który został poszkodowany wskutek zawinionego działania kolegi z pracy (patrz uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 1976 r., sygn. akt III CZP 5/76).


Na wysokość odszkodowania od pracownika, który nieumyślnie wyrządził szkodę osobie trzeciej, nie ma wpływu kwota odszkodowania zapłacona przez pracodawcę.


Celowe działanie z pełną odpowiedzialnością

Omówione wcześniej zasady ograniczonej odpowiedzialności regresowej pracownika, który wyrządził szkodę osobie trzeciej, nie mają zastosowania w przypadku celowego wyrządzenia szkody. W takiej sytuacji łagodniejsze dla pracownika regulacje dotyczące ogólnej odpowiedzialności materialnej ustępują miejsca ostrzejszym zasadom dotyczącym odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone oraz wynikającym z prawa cywilnego.

Zgodnie z tymi zasadami pracownik, który wyrządził szkodę osobie trzeciej z winy umyślnej (tj. celowo lub z powodu rażącego niedbalstwa), ponosi pełną odpowiedzialność za tę szkodę. Z tego względu jest on zobowiązany do zwrotu pracodawcy pełnego odszkodowania, jakie ten wypłacił poszkodowanemu. W orzecznictwie sądowym z zakresu prawa pracy wyrażony został nawet pogląd, iż umyślne wyrządzenie szkody osobie trzeciej skutkuje wyłączeniem reguły określonej w art. 120 § 1 K.p. i bezpośrednią odpowiedzialnością pracownika wobec poszkodowanego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu przywołanej już uchwały z dnia 12 czerwca 1976 r., pracownik odpowiada za umyślne wyrządzenie szkody na zasadach ogólnych. Jeżeli więc pracodawca sam naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej z winy umyślnej swego pracownika, to będzie miał w stosunku do niego, na mocy art. 441 § 3 K.c. w związku z art. 300 K.p., roszczenie zwrotne nieograniczone przepisem art. 120 K.p.

Należy jeszcze nadmienić, że w orzecznictwie sądowym prezentuje się pogląd, zgodnie z którym obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciej nie obciąża pracodawcy, jeżeli szkoda powstała jedynie "przy okazji", a nie przy wykonywaniu przez pracownika obowiązków służbowych.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.