Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Gdy pracownik kieruje służbowym pojazdem
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Gdy pracownik kieruje służbowym pojazdem

Gazeta Podatkowa nr 50 (882) z dnia 21.06.2012
Agata Barczewska

W wielu branżach i zawodach samochód jest podstawowym narzędziem pracy. Jest on niezbędny przy wykonywaniu służbowych obowiązków nie tylko dla kierowcy zawodowego, ale także dla przedstawicieli handlowych, dostawców towarów, serwisantów czy innych pracowników działających w "terenie". Pracodawca użyczając wówczas samochodu służbowego musi zadbać o uregulowanie takich kwestii jak przeprowadzenie przez pracownika koniecznych badań czy określenie zasad korzystania z pojazdu.


Samochód służbowy pod pewnymi warunkami

Posiadanie prawa jazdy, na ogół kategorii B, to często spotykany warunek zatrudnienia. Z kolei kandydaci na pracowników w wielu przypadkach oczekują zapewnienia im możliwości korzystania z samochodu służbowego. Niekiedy jest to konieczne - przedstawiciele handlowi, osoby odpowiedzialne np. za regionalną sieć sprzedaży czy dostawcy wykonują swoją pracę poruszając się po określonym terenie i samochód jest im do tego niezbędny. Jeżeli środek transportu nie należy do pracownika, ale jest udostępniany przez pracodawcę, warunki korzystania z niego powinny być ustalone przez zatrudniającego.

Powierzenie pracownikowi samochodu służbowego w celu stałego używania należy traktować jako powierzenie mienia w rozumieniu art. 124 K.p. Najlepiej, aby przekazanie samochodu było potwierdzone protokołem zdawczo-odbiorczym, określającym stan pojazdu, jego przebieg i ewentualne uszkodzenia na dzień przekazania. Taka forma przekazania mienia nie jest jednak bezwzględnie wymagana.

Pracownik ponosi odpowiedzialność za przekazany samochód na zasadach odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone, które są bardziej korzystne dla pracodawcy niż dla pracownika. W razie powstania szkody w tym mieniu, np. z powodu kolizji drogowej lub kradzieży, pracodawca musi tylko wykazać fakt prawidłowego (najlepiej potwierdzonego protokołem zdawczo-odbiorczym) powierzenia mienia i wystąpienia szkody.

Nawet jednak przy takich ułatwieniach w zakresie dochodzenia od pracownika odpowiedzialności za szkodę w mieniu powierzonym celowe jest uregulowanie warunków korzystania z samochodu służbowego, m.in. w zakresie używania go do celów prywatnych, rozliczania zużytego paliwa czy zasad zabezpieczenia przed ingerencją osób trzecich. To ostatnie jest szczególnie przydatne w razie kradzieży pojazdu. Pracodawca, który nie określi sposobu użytkowania samochodu w kontekście jego zabezpieczenia (np. poprzez wprowadzenie zakazu "pożyczania" samochodu innym osobom czy garażowania go na niedozorowanym parkingu) oraz nie wyposaży samochodu w urządzenia zabezpieczające przed kradzieżą typu autoalarm czy blokada, może w konsekwencji ponosić odpowiedzialność materialną za całość szkody powstałej w wyniku zaboru pojazdu.


Psychotesty nie dla wszystkich kierowców

Kwestia specjalistycznych badań dla pracowników, którzy w pracy korzystają z samochodu służbowego, ale nie są formalnie zatrudnieni na stanowisku kierowcy, jest problematyczna dla wielu pracodawców. Brakuje pewności, czy pracownicy, którzy w celach służbowych wykorzystują samochód w sposób stały (np. dostawcy, przedstawiciele handlowi) lub nawet okazjonalny, powinni odbyć badania specjalistyczne właściwe dla kierowców. Chodzi tu przede wszystkim o badania psychologiczne.

Konieczność poddania się takim badaniom wynika z ustawy o transporcie drogowym, która wprowadza wymóg ich przeprowadzenia w odniesieniu do kierowców posiadających kategorię prawa jazdy C lub D, tj. kierujących pojazdami powyżej 3,5 tony lub przystosowanymi do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą. Przepisy wskazanej ustawy nie wprowadzają natomiast takiego obowiązku w odniesieniu do kierowców pojazdów osobowych o niższych parametrach, do których prowadzenia wymagane jest tylko prawo jazdy kategorii B. Ta grupa kierowców nie jest bowiem objęta zakresem ustawy. W tym przypadku wystarczające jest zapewnienie pracownikom ogólnych profilaktycznych badań lekarskich - wstępnych, okresowych i kontrolnych. Dotyczy to pracowników, zatrudnionych na stanowiskach innych niż kierowca, użytkujących w pracy samochody osobowe lub samochody dostawcze do 3,5 tony.


Koszty dodatkowych badań pracowników prowadzących pojazdy w celach służbowych (okulistycznych i ewentualnie psychologicznych) ponosi pracodawca.


Pracodawca powinien jednak w skierowaniu na określone badanie profilaktyczne zaznaczyć, że w ramach wykonywanej pracy pracownik będzie kierował pojazdem. Wówczas ostateczną decyzję o zakresie badań, w tym o ewentualnym wykonaniu badań psychologicznych, może podjąć lekarz medycyny pracy.


Dodatkowe badania u okulisty

Brak obowiązku wykonywania specjalistycznych badań w przypadku pracowników, którzy nie są zatrudnieni na stanowisku kierowcy, ale kierują pojazdem w celach służbowych, nie oznacza zwolnienia z przeprowadzania jakichkolwiek dodatkowych badań. Taki obowiązek przewiduje rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami. Wskazany akt wykonawczy nakłada na pracodawcę wymóg skierowania na specjalistyczne badanie okulistyczne każdego pracownika (oraz osobę ubiegającą się o zatrudnienie), który w ramach obowiązków służbowych kieruje pojazdem.

Badania te obejmują konsultację okulistyczną oraz badanie oceniające widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia. Obligatoryjnie muszą się im poddać osoby kierujące pojazdem w ramach obowiązków służbowych, posiadające prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, B+E oraz T (§ 4 ust. 4 pkt 5 powołanego rozporządzenia).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Ustawa z dnia 6.09.2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. nr 125, poz. 874 ze zm.)

Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7.01.2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. nr 2, poz. 15 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.