Urlop wypoczynkowy i normy czasu pracy w systemie zadaniowym

Od 2014 r. jeden z naszych pracowników, poprzednio pracujący w systemie podstawowym, zaczął pracować w ramach systemu zadaniowego. W jaki sposób należy udzielać mu urlopu wypoczynkowego i czy w tym systemie mogą wystąpić nadgodziny?

Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy, jej organizacją lub miejscem świadczenia, praca może być wykonywana w systemie zadaniowym (art. 140 K.p.). Stosowanie systemu zadaniowego jest uzasadnione, jeżeli:

• rodzaj pracy determinuje jej wykonywanie poza wyznaczonymi u danego pracodawcy godzinami - pracownik zasadniczo sam decyduje o godzinach rozpoczęcia i zakończenia pracy,
   
• sposób realizacji zadań powierzonych pracownikowi nie wymaga ciągłej kontroli ze strony pracodawcy.

Zastosowanie zadaniowego systemu czasu pracy na gruncie danego zakładu następuje po wprowadzeniu zapisu o możliwości pracy w takim systemie do przepisów zakładowych lub, w razie ich braku, do obwieszczenia wydanego na podstawie art. 150 § 1 K.p. oraz po porozumieniu się pracodawcy z pracownikiem co do zakresu zadań i czasu niezbędnego do ich wykonania.

Co istotne, praca w systemie zadaniowym odbywa się w ramach podstawowych norm czasu pracy, tj. 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Ma to podstawowe znaczenie przy udzielaniu urlopu pracownikowi zatrudnionemu w tym systemie oraz kwestii występowania nadgodzin w zadaniowej organizacji czasu pracy.

Pracownik świadczący pracę w systemie zadaniowym samodzielnie ustala swoje godziny pracy, co oznacza, że w przypadku tego pracownika nie obowiązuje stały i z góry określony rozkład czasu pracy. Nie wpływa to jednak na metodykę udzielania urlopu wypoczynkowego, który udzielany jest na zasadach ogólnych. Udzielając tego urlopu, pracodawca może wybrać dwa warianty postępowania:

• ustalić dla pracownika w systemie zadaniowym hipotetyczny rozkład czasu pracy, według którego będzie udzielany urlop wypoczynkowy lub
   
• udzielać urlopu według równego podziału godzin na poszczególne dni, wykorzystując ogólną dobową normę czasu pracy, co spowoduje pomniejszanie puli urlopowej pracownika pełnoetatowego za każdy dzień urlopu o 8 godzin. Przy czym jeżeli pracownika obowiązuje inna norma dobowa, np. siedmiogodzinna z uwagi na stopień niepełnosprawności, wówczas przy udzielaniu urlopu należy stosować tę niższą normę.

Ze specyfiki systemu zadaniowego wynika, że pracodawca, udzielając urlopu w tym systemie, powinien odpowiednio zmniejszyć liczbę zadań, które miał wykonać pracownik w miesiącu korzystania z urlopu. Pomniejszenie następuje proporcjonalnie do stosunku liczby godzin udzielonego urlopu do wymiaru czasu pracy w danym miesiącu.

Jeżeli chodzi o możliwość wystąpienia nadgodzin w omawianym systemie, to sytuacja taka może mieć miejsce w razie przekroczenia przez pracownika podstawowych norm czasu pracy, tj. tak jak w przypadku pracowników pracujących w tzw. systemie podstawowym. Należy bowiem podkreślić, że system zadaniowy nie jest systemem nienormowanym. Wykonywanie zadań w systemie zadaniowym musi mieścić się w granicach podstawowych norm czasu pracy. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 4 sierpnia 1999 r., sygn. akt I PKN 181/99: "Nazwanie czasu pracy "zadaniowym" nie wyłącza stosowania przepisów o wynagrodzeniu za pracę w godzinach nadliczbowych." Zakres zadań powierzonych pracownikowi powinien być ustalony w sposób pozwalający na ich realizację w ramach podstawowych norm czasu pracy. Jeżeli okaże się, że jest to obiektywnie niemożliwe, każda godzina pracy przekraczająca obowiązujące normy będzie godziną nadliczbową. Pracodawca będzie zobowiązany ją zrekompensować czasem wolnym albo wynagrodzeniem wraz ze stosownym dodatkiem. Zlecanie pracownikowi zadań, których wykonanie w normalnym czasie pracy jest niemożliwe, należy bowiem kwalifikować jako równoznaczne z poleceniem świadczenia pracy w czasie przekraczającym normy czasu pracy (patrz: wyrok SN z 10 września 1998 r., sygn. akt I PKN 301/98 oraz z 4 sierpnia 1999 r., sygn. akt I PKN 181/99).