Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Zmiana metody ustalania różnic kursowych z podatkowej na rachunkową ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zmiana metody ustalania różnic kursowych z podatkowej na rachunkową od 2016 r.

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 24 (408) z dnia 20.12.2015

Spółka od 2016 r. zamierza stosować metodę ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości. Czy na pierwszy dzień roku podatkowego, w którym została wybrana wspomniana metoda, tj. na dzień 1 stycznia 2016 r., spółka powinna zaliczyć odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów naliczone różnice kursowe ustalone na podstawie przepisów o rachunkowości na 31 grudnia 2015 r.?

1. Różnice kursowe dla celów podatkowych ustalane metodą rachunkową

Jednostki prowadzące księgi rachunkowe mogą ustalać różnice kursowe dla celów podatku dochodowego na podstawie:

  • art. 15a updop lub art. 24c updof – tzw. metoda podatkowa albo
     
  • przepisów o rachunkowości – tzw. metoda bilansowa (rachunkowa).

Powyższe wynika z treści art. 9b ust. 1 updop oraz art. 14b ust. 1 i 2 updof.

Podatnicy, którzy wybrali metodę rachunkową, zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych. Wycena ta dla celów podatkowych powinna być dokonywana na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego albo tylko na ostatni dzień roku podatkowego, z tym że wybrany termin wyceny musi być stosowany przez pełny rok podatkowy i nie może być zmieniany (por. art. 9b ust. 2 updop oraz art. 14b ust. 3 updof). W przypadku wyboru metody rachunkowej ustalania różnic kursowych podatnicy mają obowiązek (por. art. 9b ust. 3 updop lub art. 14b ust. 4 updof):

1) poddawać badaniu przez uprawnione podmioty swoje sprawozdania finansowe sporządzone w okresie rozliczania różnic kursowych metodą rachunkową,

2) stosować metodę rachunkową przez okres nie krótszy niż 3 lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda,

3) zawiadomić w formie pisemnej o wyborze tej metody właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających działalność – w terminie 30 dni od dnia jej rozpoczęcia.

Niespełnienie chociaż jednego z opisanych trzech warunków uniemożliwia zastosowanie metody rachunkowej do obliczania różnic kursowych. Z kolei niespełnienie dwóch pierwszych warunków w czasie jej stosowania powoduje automatyczne jej anulowanie i przejście podatnika na rozliczanie różnic kursowych metodą podatkową.

Różnice kursowe dla celów podatkowych ustalane metodą rachunkową Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe, których rok podatkowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym, zamierzający stosować bilansową metodę ustalania różnic kursowych od początku roku obrotowego, powinni do 31 stycznia zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego. Co istotne, 31 stycznia 2016 r. wypada w dzień wolny (niedziela), więc ostateczny termin złożenia zawiadomienia do urzędu skarbowego przesuwa się na 1 lutego 2016 r. (poniedziałek). Jeżeli spółka wybierze od 1 stycznia 2016 r. metodę rachunkową i zawiadomi o tym naczelnika urzędu skarbowego, to musi ją stosować przynajmniej do końca 2018 r. Sprawozdania finansowe sporządzane za lata 2016–2018 powinna poddawać badaniu przez biegłego rewidenta. Ewentualna rezygnacja z metody bilansowej na rzecz metody podatkowej może nastąpić najwcześniej od 2019 r. Jednostki, które różnice kursowe ustalają według metody bilansowej, w rachunku podatkowym mogą uwzględniać wszystkie różnice kursowe (również te niezrealizowane), które są zaewidencjonowane w prowadzonych przez nie księgach rachunkowych. Co istotne, w przypadku wyboru rachunkowej metody ustalania różnic kursowych podatnicy na pierwszy dzień roku podatkowego, w którym została wybrana ta metoda, zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów naliczone różnice kursowe ustalone na podstawie przepisów o rachunkowości na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego. Od pierwszego dnia roku podatkowego, w którym wybrali tę metodę, stosują zasady określone w ustawie o rachunkowości. Tak stanowi art. 9b ust. 5 updop lub art. 14b ust. 6 updof.

Zatem, w sytuacji gdy spółka od 2016 r. zamierza stosować metodę ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości, na pierwszy dzień roku podatkowego, w którym została wybrana wspomniana metoda (tj. na 1 stycznia 2016 r.) powinna zaliczyć odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów naliczone różnice kursowe ustalone na podstawie przepisów o rachunkowości na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego, tj. na 31 grudnia 2015 r.


2. Wycena na dzień bilansowy aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych

Ustawa o rachunkowości w art. 30 ust. 1 nakłada na jednostki stosujące przepisy tej ustawy, tj. prowadzące księgi rachunkowe, obowiązek dokonania na dzień bilansowy wyceny wyrażonych w walutach obcych składników aktywów i pasywów, w tym m.in. należności, zobowiązań oraz środków pieniężnych zgromadzonych w kasie i na rachunkach bankowych. W świetle tego przepisu wyrażone w walutach obcych składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP. Wyjątek stanowi gotówka znajdująca się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych, którą wycenia się po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez NBP.

W związku z wyceną bilansową mogą powstać różnice kursowe, które zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych, zapisem:

   a) dodatnie różnice kursowe:
      – Wn odpowiednie konto zespołu 1, 2 (np. konto 13-1 "Rachunek
         walutowy", 20 "Rozrachunki z odbiorcami", 21 "Rozrachunki
         z dostawcami"),
      – Ma konto 75-0 "Przychody finansowe",
   b) ujemne różnice kursowe:
      – Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
      – Ma odpowiednie konto zespołu 1, 2 (np. konto 13-1 "Rachunek
         walutowy", 20 "Rozrachunki z odbiorcami", 21 "Rozrachunki
         z dostawcami").

W uzasadnionych przypadkach różnice kursowe, powstałe na skutek wyceny bilansowej, zalicza się do kosztu wytworzenia produktów lub ceny nabycia towarów, a także ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych (por. art. 30 ust. 4 ustawy o rachunkowości).


3. Metody rozliczania różnic kursowych powstałych w związku z wyceną bilansową w księgach roku następnego

Powstałe w związku z bilansową wyceną różnice kursowe należy rozliczyć w księgach następnego roku. W ustawie o rachunkowości nie uregulowano terminu ani metody dokonania tego rozliczenia. W praktyce możliwe są trzy sposoby jego przeprowadzenia, tzn.:

1) wystornowanie różnic kursowych pod datą 1 stycznia roku następnego,

2) wystornowanie różnic kursowych dopiero w momencie regulacji rozrachunków lub rozchodu waluty,

3) pozostawienie w księgach rachunkowych skutków wyceny bilansowej i zaewidencjonowanie zrealizowanych różnic kursowych ustalonych od początku roku do dnia regulacji rozrachunków lub rozchodu waluty.

Wybór sposobu rozliczania różnic kursowych z wyceny bilansowej należy do jednostki. Przyjętą metodę powinna zapisać w zasadach (polityce) rachunkowości i stosować w sposób ciągły. Dokonując wyboru sposobu rozliczania różnic z wyceny bilansowej, warto wziąć pod uwagę, według jakiej metody różnice kursowe są ustalane dla celów podatku dochodowego. Jeżeli jednostka stosuje metodę bilansową rozliczania różnic kursowych, to najbardziej przejrzystym rozwiązaniem będzie pozostawienie w księgach naliczonych na dzień bilansowy różnic kursowych i ujęcie tylko różnic obliczonych od początku roku do dnia zapłaty rozrachunków lub wypływu waluty. W tym przypadku różnice kursowe ustalone na 31 grudnia 2015 r. będą uwzględnione w rachunku podatkowym na pierwszy dzień roku podatkowego, w którym została wybrana ta metoda, tj. 2016 r. W księgach 2016 r. zostaną ujęte różnice kursowe od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia uregulowania rozrachunku lub rozchodu waluty.

Przykład

I. Założenia:

1. Spółka z o.o. od 1 stycznia 201X+1 r. stosuje tzw. metodę rachunkową ustalania różnic kursowych. Z zasad (polityki) rachunkowości spółki wynika, iż:

a) rozchód środków z rachunku walutowego wycenia po kursie średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego dzień rozchodu,

b) wyceny aktywów i pasywów dla celów podatku dochodowego dokonuje się tylko na ostatni dzień roku obrotowego,

c) różnice kursowe z wyceny bilansowej pozostawia w księgach rachunkowych i ewidencjonuje wyłącznie zrealizowane różnice kursowe ustalone od początku roku do dnia regulacji rozrachunków lub rozchodu waluty.

2. Na 31 grudnia 201X r. spółka posiadała następujące aktywa i pasywa w walutach obcych:

a) zobowiązanie w kwocie: 15.000 EUR, którego wartość w polskich złotych na dzień zarachowania, według kursu 4,15 zł/EUR, wynosiła: 62.250 zł,

b) należność w kwocie: 12.500 EUR, której wartość w polskich złotych na dzień zarachowania, według kursu: 4,20 zł/EUR, wynosiła: 52.500 zł,

c) środki pieniężne na rachunku walutowym w kwocie: 62.000 EUR, których wartość w polskich złotych na dzień zarachowania, wynosiła: 248.000 zł (różne wpływy).

3. Średni kurs NBP obowiązujący na 31 grudnia 201X r. wynosił przykładowo: 4,22 zł/EUR.

4. W styczniu 201X+1 r. w spółce wystąpiły następujące operacje:

a) 5 stycznia uregulowano zobowiązanie w kwocie: 15.000 EUR wyceniając rozchód po kursie średnim NBP z dnia poprzedniego, który wynosił: 4,20 zł/EUR,

b) 8 stycznia wpłynęła należność od kontrahenta zagranicznego w kwocie: 12.500 EUR. Kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień wpływu wynosił: 4,19 zł/EUR.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
A. Zapisy w księgach 201X r.
1. PK – zarachowanie różnic kursowych ustalonych na 31 grudnia 201X r.:      
   a) wycena zobowiązania: 15.000 EUR × (4,22 zł/EUR – 4,15 zł/EUR) =  1.050 zł 75-1 21
   b) wycena należności: 12.500 EUR × (4,22 zł/EUR – 4,20 zł/EUR) =  250 zł 20 75-0
   c) wycena środków na rachunku walutowym:
       (62.000 EUR × 4,22 zł/EUR) – 248.000 zł = 
13.640 zł 13-1 75-0
B. Zapisy w księgach 201X+1 r.
1. WB – zapłata zobowiązania: 15.000 EUR × 4,20 zł/EUR 63.000 zł 21 13-1
2. WB – wpływ należności od kontrahenta: 12.500 EUR × 4,19 zł/EUR =  52.375 zł 13-1 20
3. PK – ustalenie zrealizowanych różnic kursowych:      
   a) od należności: 12.500 EUR × (4,22 zł/EUR – 4,19 zł/EUR) =  375 zł 75-1 20
   b) od zobowiązań: 15.000 EUR × (4,22 zł/EUR – 4,20 zł/EUR) =  300 zł 21 75-0
   c) od własnych środków pieniężnych:
       15.000 EUR × (4,22 zł/EUR – 4,20 zł/EUR) = 
300 zł 75-1 13-1

III. Księgowania:

A. Zapisy w księgach 201X r.

Metody rozliczania różnic kursowych powstałych w związku z wyceną bilansową w księgach roku następnego

B. Zapisy w księgach 201X+1 r.

Metody rozliczania różnic kursowych powstałych w związku z wyceną bilansową w księgach roku następnego

Ustalając dochód za styczeń 201X+1 r., spółka stosująca metodę rachunkową ustalania różnic kursowych uwzględni w kosztach i przychodach podatkowych następujące różnice kursowe:

1) w przychodach – dodatnie różnice z wyceny na 31 grudnia 201X r. w kwocie: 13.890 zł oraz zrealizowane w 201X+1 r. dodatnie różnice w kwocie: 300 zł, czyli kwotę: 14.190 zł,

2) w kosztach – ujemne różnice z wyceny na 31 grudnia 201X r. w kwocie: 1.050 zł oraz zrealizowane w 201X+1 r. ujemne różnice w kwocie: 675 zł, czyli kwotę: 1.725 zł.


Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.