Jaka jest kwota limitu przychodów, którego osiągnięcie zobowiązuje do przejścia z dniem 1 stycznia 2015 r. z podatkowej księgi przychodów i rozchodów na księgi rachunkowe? Kogo obowiązuje ten limit?
Limit przychodów, którego osiągnięcie spowoduje powstanie obowiązku zaprowadzenia ksiąg rachunkowych od 1 stycznia 2015 r., wynosi 5.010.600 zł. |
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14 updof, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości. Powyższe wynika z treści art. 24a ust. 4 updof. Z kolei art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości stanowi, że przepisy tej ustawy stosuje się do osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. Wielkość wyrażoną w euro przelicza się na walutę polską według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy (podatkowy).
30 września 2014 r. średni kurs euro ogłoszony przez NBP wyniósł 4,1755 zł/euro (tabela kursów NBP z 30 września 2014 r., nr 189/A/NBP/2014). Oznacza to, iż limit przychodów za 2014 r., po osiągnięciu którego wystąpi obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2015 r., wynosi 5.010.600 zł (tj. 1.200.000 euro × 4,1755 zł/euro). Próg ten jest o 48.960 zł niższy niż obowiązujący w 2014 r.
Zwracamy uwagę, iż osoba fizyczna prowadząca działalność indywidualnie oraz będąca wspólnikiem spółki cywilnej osób fizycznych, jawnej osób fizycznych lub partnerskiej, ustalając obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych uwzględnia wyłącznie przychody z działalności indywidualnej. Natomiast spółka cywilna osób fizycznych, jawna osób fizycznych oraz partnerska, ustalając limit do prowadzenia ksiąg powinna uwzględnić przychody osiągane przez spółkę, a nie z działalności indywidualnej jej wspólników.
W jaki sposób ustalić kwotę przychodów, która zobowiązuje do prowadzenia ksiąg rachunkowych? Czy kwotę tych przychodów należy ustalać według przepisów podatkowych, czy rachunkowych?
Zakres przychodów uwzględnianych w limicie zobowiązującym do prowadzenia ksiąg rachunkowych został zdefiniowany inaczej w ustawie podatkowej, a inaczej w ustawie o rachunkowości. Przepisy podatkowe obejmują większy zakres przychodów niż przepisy bilansowe. Jednostki prowadzące dotychczas podatkową księgę przychodów i rozchodów ustalają limit przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast jednostki prowadzące księgi rachunkowe powinny z ostrożności ustalać wielkość przychodów (zobowiązujących do prowadzenia ksiąg rachunkowych) zarówno na podstawie ustawy o rachunkowości, jak i na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeśli na podstawie jednej z nich osiągną kwotę limitu – w następnym roku powinny prowadzić księgi rachunkowe. |
W art. 24a ust. 4 updof mówi się o przychodach w rozumieniu art. 14 tej ustawy, tj. kwotach należnych, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem VAT za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny VAT. Do przychodów tych zalicza się także tytuły wymienione w art. 14 ust. 2 updof, a więc m.in. przychody ze sprzedaży środków trwałych, dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków (z wyjątkiem otrzymanych na zakup lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych), różnice kursowe, otrzymane kary umowne, nieodpłatnie otrzymane świadczenia, umorzone lub przedawnione zobowiązania i inne tytuły.
Z kolei w ustawie o rachunkowości w art. 2 ust. 1 pkt 2 wskazuje się wyłącznie przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych. Przy ustalaniu obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości nie uwzględnia się więc przychodów ze sprzedaży materiałów, zysków nadzwyczajnych oraz pozostałych przychodów operacyjnych, w tym m.in. przychodów ze sprzedaży środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych. Ponadto określenie "netto" w odniesieniu do przychodów z operacji finansowych z tytułu różnic kursowych oraz sprzedaży inwestycji finansowych oznacza nadwyżkę dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi oraz zysk ze zbycia tych inwestycji.
Spółka jawna osób fizycznych prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. W październiku 2014 r. jej przychody przekroczyły już kwotę zobowiązującą do przejścia w 2015 r. na księgi rachunkowe. Spółka przewiduje jednak, że w 2015 r. jej przychód będzie niewielki. Czy w takiej sytuacji przejście na księgi rachunkowe w 2015 r. jest konieczne?
O obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2015 r. decyduje wielkość przychodów osiągnięta w 2014 r., a nie w 2015 r. |
Jak wynika z pytania spółka prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, a jej przychody za 2014 r. przekroczyły kwotę 5.010.600 zł, zatem powinna od 1 stycznia 2015 r. zaprowadzić księgi rachunkowe.
Obowiązek przejścia od przyszłego roku (tutaj: 2015 r.) z podatkowej księgi na księgi rachunkowe nie jest uzależniony od wysokości przychodów osiągniętych w przyszłym roku (tutaj: 2015 r.), ale obecnym (tutaj: 2014 r.). Fakt, że spółka przewiduje, iż w przyszłym roku jej przychody będą niewielkie, jest bez znaczenia.
Czy jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą mogę od 1 stycznia 2015 r. zaprowadzić księgi rachunkowe, pomimo iż w 2014 r. nie osiągnę wymaganego limitu przychodów?
Tak. Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, która za 2014 r. nie osiągnie przychodów na poziomie 5.010.600 zł, może od początku 2015 r. dobrowolnie prowadzić księgi rachunkowe. |
Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą prowadzić księgi rachunkowe od początku następnego roku, nawet jeśli ich przychody nie przekroczyły równowartości 1.200.000 euro.
Dobrowolne przejście na księgi rachunkowe dopuszczają przy tym zarówno przepisy podatkowe (zob. art. 24a ust. 5 updof), jak i przepisy bilansowe (art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Należy tylko pamiętać, że o dobrowolnym przejściu na księgi rachunkowe należy powiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.
Dla jednostek, które od początku stycznia 2015 r. zamierzają prowadzić księgi rachunkowe – mimo że ich przychody za 2014 r. są niższe od równowartości w walucie polskiej 1.200.000 euro, tzn. od kwoty 5.010.600 zł – ostatnim dniem na złożenie powyższego zawiadomienia będzie 31 grudnia 2014 r.
Jeśli jednostka nie zawiadomi naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym o zamiarze prowadzenia ksiąg rachunkowych w wyznaczonym terminie, tzn. do 31 grudnia 2014 r., to w 2015 r. nie będzie mogła ich prowadzić.
Zwracamy przy tym uwagę, że jednostki, które po raz pierwszy w 2015 r. będą prowadziły księgi rachunkowe (zarówno ze względu na przekroczenie limitu przychodów, jak i w przypadku dobrowolnego ich zaprowadzenia), a do tej pory prowadziły podatkową księgę przychodów i rozchodów, powinny:
1) zamknąć podatkową księgę przychodów i rozchodów na 31 grudnia 2014 r.,
2) sporządzić inwentarz (wykaz aktywów i pasywów) na 31 grudnia 2014 r.,
3) otworzyć księgi rachunkowe na 1 stycznia 2015 r. – przy czym może to nastąpić najpóźniej do 15 stycznia 2015 r. (art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości),
4) opracować politykę rachunkowości jednostki,
5) zaktualizować dane o rodzaju prowadzonej ewidencji rachunkowej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub poprzez złożenie w urzędzie skarbowym zgłoszenia aktualizującego NIP-2.
|