Ujęcie w księgach rachunkowych podatku od nieruchomości za 2014 r.

Zasady ustalania i uiszczania podatku od nieruchomości regulują przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 ze zm.). W myśl tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają: grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Obowiązkowi temu nie podlegają natomiast użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Do zapłaty podatku od nieruchomości zobowiązani są właściciele nieruchomości lub obiektów budowlanych, ich samoistni posiadacze, użytkownicy wieczyści gruntów. Dotyczy to również posiadaczy nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, jeżeli to posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, którym jest Skarb Państwa bądź jednostka samorządu terytorialnego, a także tych, którzy posiadają je bez tytułu prawnego. Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, a obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości lub obiektu budowlanego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach.

Obowiązek podatkowy powstaje generalnie od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające jego powstanie (art. 6 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Podatnicy podatku od nieruchomości są obowiązani składać organowi podatkowemu, właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, sporządzone na formularzach według wzoru określonego uchwałą rady gminy:

• w przypadku osób fizycznych - informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania,
   
• w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych (w tym spółek nieposiadających osobowości prawnej) - deklaracje na podatek od nieruchomości w terminie do dnia 31 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania.

Do składania informacji i deklaracji na podatek od nieruchomości zobowiązani są również podatnicy, którzy są zwolnieni z podatku od nieruchomości (art. 6 ust. 10 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych, ustala w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego (art. 6 ust. 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Osoby prawne wpłacają podatek od nieruchomości, bez wezwania, na rachunek właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do dnia 15. każdego miesiąca, a za styczeń do dnia 31 stycznia.

Zgodnie z obowiązującą w rachunkowości zasadą memoriału, podatek od nieruchomości powinien zmniejszyć wynik finansowy roku, którego dotyczy. Oznacza to, iż podatek od nieruchomości należny za 2014 r. powinien obciążyć koszty tego właśnie roku. Nie ma przy tym znaczenia termin zapłaty tego podatku.

W księgach rachunkowych podatek od nieruchomości ujmuje się na odpowiednim koncie kosztów działalności operacyjnej, a drugostronnie jako zobowiązanie wobec budżetu, zapisem:

Natomiast wpłatę raty podatku od nieruchomości ewidencjonuje się zapisem:

Decyzję o sposobie ujęcia podatku od nieruchomości w księgach rachunkowych podejmuje kierownik jednostki uwzględniając poziom istotności, który powinien zostać określony w polityce rachunkowości jednostki. Jeżeli kwota podatku jest nieistotna można ją odnieść w koszty jednorazowo (za cały rok) w pierwszym miesiącu roku. W sytuacji natomiast, gdy kwota podatku od nieruchomości znacząco wpływa na wynik finansowy bieżącego okresu (miesiąca), wskazane jest rozliczać ją poprzez czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów (konto 64-0), odpisując w koszty - stosownie do upływu czasu - część dotyczącą danego okresu sprawozdawczego (miesiąca), tj. 1/12 kwoty tego podatku.

Rozliczanie w czasie podatku od nieruchomości za 2014 r. może przebiegać zapisem:

Przykład

I. Założenia:

1. W styczniu 2014 r. spółka z o.o. złożyła deklarację na podatek od nieruchomości, którego roczna kwota wynosi: 27.600 zł.

2. Zgodnie z polityką rachunkowości jednostki, ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach zespołu 4 i 5, a podatek od nieruchomości rozliczany jest za pośrednictwem konta 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów".

3. Ratę podatku za styczeń 2014 r. w wysokości: 2.300 zł (tj. 27.600 zł : 12 m-cy), opłacono przelewem na rachunek organu podatkowego.

II. Dekretacja:

III. Księgowania:

W praktyce księgowej stosowany jest alternatywny sposób ewidencji kosztów rozliczanych w czasie, który również można uznać za prawidłowy. Sposób ten polega na tym, że wydatki kwalifikujące się do rozliczenia w czasie na podstawie dowodów księgowych odnoszone są bezpośrednio na konto 64-0, zapisem: Wn konto 64, Ma konto zespołu 2, pomijając księgowanie na kontach układu rodzajowego i koncie 49. Dopiero w kolejnym etapie na konta zespołu 4 i 5 zarachowuje się odpowiednie części wydatków dotyczące poszczególnych okresów sprawozdawczych. Pamiętać przy tym należy, że w jednostkach sporządzających rachunek zysków i strat w wersji porównawczej i stosujących taki sposób ewidencji księgowej czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów salda konta 64-0 nie uwzględnia się przy ustalaniu zmiany stanu produktów.

Rozliczenie w czasie podatku od nieruchomości przy zastosowaniu ww. sposobu, w jednostce stosującej równocześnie konta zespołu 4 i 5, może przebiegać następująco:

Naszym zdaniem kwotę podatku od nieruchomości płatnego w miesięcznych ratach można także zaliczać do kosztów sukcesywnie co miesiąc, bez pośrednictwa konta 64 (zapisem: Wn konto 40-3 lub konto zespołu 5, Ma konto 22).