W księgach rachunkowych mamy niezapłaconą należność. Czy postawienie dłużnika w stan upadłości to wystarczająca podstawa do wyksięgowania tej należności w koszty?
| Postawienie dłużnika w stan upadłości nie jest wystarczającym powodem do wyksięgowania (odpisania) przysługującej od niego należności. |
Wyksięgowane z ewidencji bilansowej poprzez odpisanie w koszty mogą być jedynie należności przedawnione, umorzone lub nieściągalne, które nie zostaną już uregulowane i w związku z tym nie mogą być uznane za realne. Ponadto nie mogą figurować w księgach i sprawozdaniu finansowym jako aktywa, gdyż nie przyniosą jednostce w przyszłości żadnych korzyści ekonomicznych.
| W przypadku należności od dłużników postawionych w stan upadłości, w myśl art. 35b ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, wartość należności aktualizuje się dokonując odpisu aktualizującego do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym. |
Odpisu aktualizującego wartość należności dokonuje się również w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszeniu upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności (art. 35b ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości).
Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych - zależnie od rodzaju należności, której dotyczy odpis aktualizujący, księgując go zapisem:
| - Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne" lub 75-1 "Koszty finansowe", - Ma konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności". |
| Dopiero stwierdzenie nieściągalności takiej należności (np. na podstawie postanowienia sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego dłużnika) wywołuje konieczność jej wyksięgowania z ewidencji bilansowej. |
Wyksięgowanie nieściągalnej należności, na którą jednostka dokonała uprzednio odpisu aktualizującego jej wartość, powinno nastąpić jednocześnie z wyksięgowaniem tego odpisu, zapisem:
| - Wn konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności", - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "Pozostałe rozrachunki". |
Jeśli jednak przedmiotowa należność nie zostanie objęta odpisem aktualizującym, jej odpisanie nastąpi w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych, zapisem: Wn konto 76-1 lub 75-1, Ma konto 20 (por. art. 35b ust. 4 ustawy o rachunkowości).
Przykład
I. Założenia:
1. W 2011 r. jednostka sprzedała kontrahentowi towar o wartości netto: 3.100 zł plus VAT: 713 zł. Kwotę netto zaliczono do przychodów należnych. Kontrahent nie dokonał jednak zapłaty za sprzedane mu towary, w związku z czym na koncie 20 "Rozrachunki z odbiorcami" widnieje należność w kwocie: 3.813 zł.
2. W 2012 r. wszczęto wobec dłużnika postępowanie upadłościowe. Jednostka zgłosiła swoją wierzytelność do właściwego sądu i na całą kwotę należności utworzyła odpis aktualizujący.
3. W 2013 r. przed zamknięciem ksiąg rachunkowych za 2012 r. jednostka otrzymała postanowienie sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego dłużnika bez zaspokojenia należności.
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. PK - utworzenie w księgach 2012 r. odpisu aktualizującego wartość należności od dłużnika postawionego w stan upadłości | |
|
28 |
| 2. PK - wyksięgowanie nieściągalnej należności - na podstawie postanowienia sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego (zapis w księgach 2012 r.) | 3.813 zł | 28 | 20 |
III. Księgowania:
| ||||||||||||
|
||||||||||||
