Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  VAT i akcyza  »   Rozliczanie VAT w ramach odwrotnego obciążenia a ulga na złe ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Rozliczanie VAT w ramach odwrotnego obciążenia a ulga na złe długi

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 10 (873) z dnia 1.04.2015
Jeżeli dłużnik nie zapłacił w terminie 150 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, zobowiązany jest do skorygowania odliczonego VAT. Obowiązek korekty VAT nie występuje jednak, jeżeli VAT od danej transakcji rozliczany był przez nabywcę w ramach odwrotnego obciążenia.

(interpretacja indywidualna Ministra Finansów z 25 września 2014 r., nr PT8/033/29/249/WCH/14/RD-87172)

Co to jest odwrotne obciążenie i kiedy się je stosuje?

Co do zasady, VAT należny od sprzedaży towaru czy usługi rozlicza sprzedawca. Wystawia w tym celu fakturę, stosując do transakcji odpowiednią stawkę VAT, a kwotę netto i kwotę podatku wykazuje w odpowiednich rejestrach VAT - a w konsekwencji - także w deklaracji VAT. Są jednak przypadki, gdy sprzedawca nie rozlicza VAT, "przerzucając" obowiązek jego rozliczenia na nabywcę. W takim przypadku sprzedawca nie wykazuje kwoty podatku na fakturze. Podatek rozlicza nabywca, w ramach tzw. odwrotnego obciążenia. Wykazuje on zatem zarówno VAT należny, jak i naliczony podlegający odliczeniu, o ile przysługuje mu prawo do odliczenia, czyli gdy wydatek związany jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych i nie ma ustawowego zakazu odliczenia. Takie rozliczenie może wystąpić m.in. przy zakupie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych i zakupu towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT (po spełnieniu warunków określonych w art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy o VAT), a także przy zakupie usługi od kontrahenta zagranicznego, który to zakup stanowi dla nabywcy import usług.

Podobnie rozliczany jest także zakup towaru w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru (WNT). Tu jednak nie mamy do czynienia z "typowym" odwrotnym obciążeniem. Sprzedawca unijny, u którego występuje wewnątrzwspólnotowa dostawa towaru (WDT), de facto rozlicza podatek od takiej dostawy, ale nie wykazuje kwoty podatku, bo stosuje do transakcji preferencyjną stawkę podatkową (tj. zwolnienie z prawem do odliczenia; w Polsce jest to stawka 0%). Nie zwalnia to jednak nabywcy (z reguły czynnego podatnika VAT) z rozliczenia VAT. Nabywca ma obowiązek wykazać WNT, co sprowadza się do wykazania VAT należnego i naliczonego od danej transakcji, na zasadach podobnych, jak przy transakcjach rozliczanych w ramach tzw. odwrotnego obciążenia.

Na potrzeby tego artykułu, dla uproszczenia, wszystkie transakcje, od których VAT rozlicza nabywca (WNT, import usług, zakup towaru wymienionego w załączniku nr 11, itp.), nazywamy transakcjami rozliczanymi w ramach odwrotnego obciążenia. Na fakturach dokumentujących takie zakupy nie ma bowiem kwoty podatku, a to jest istotne dla poniższych rozważań.

Ulga na złe długi przy transakcjach rozliczanych w ramach odwrotnego obciążenia

Ulga na złe długi to - w uproszczeniu mówiąc - prawo wierzyciela do skorygowania podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w związku z faktem, iż dłużnik nie uregulował wierzytelności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Warunki, jakie muszą być spełnione, aby wierzyciel mógł skorzystać z ulgi na złe długi, określone są w art. 89a ust. 2 ustawy o VAT.

Z kolei dłużnik, który w ww. terminie nie ureguluje swojego zobowiązania, musi skorygować odliczony VAT. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawiera art. 89b ustawy o VAT.

Co istotne - wierzyciel ma prawo do korekty podstawy opodatkowania i kwoty VAT należnego w związku z ulgą na złe długi, a dłużnik ma obowiązek skorygować odliczony VAT (o ile nie dokonał zapłaty w ustawowym terminie).

Jak już wskazano, w przypadku sprzedaży towarów (usług), od których VAT rozlicza nabywca w ramach odwrotnego obciążenia, sprzedawca nie wykazuje kwoty podatku. Nie ma zatem kwoty podatku, którą wierzyciel mógłby ewentualnie skorygować w związku z ulgą na złe długi. Należałoby zatem uznać, że wierzyciele nie korzystają z ulgi na złe długi, gdy VAT od sprzedaży przez nich dokonanej był rozliczony w ramach odwrotnego obciążenia.

Pojawia się natomiast wątpliwość, czy nabywcy, którzy rozliczyli VAT od danej transakcji w ramach odwrotnego obciążenia, muszą stosować regulacje dotyczące ulgi na złe długi, czyli - czy muszą skorygować odliczony VAT od ww. transakcji, gdy nie dokonają zapłaty w ustawowym terminie. Dotychczas kwestia ta była sporna - niektóre organy podatkowe uznawały, że dłużnicy, o których mowa, nie muszą korygować odliczonego VAT. Podstawą do takiego twierdzenia było literalne brzmienie art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, który nakazuje skorygować odliczony VAT wynikający z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług. Tymczasem przy odwrotnym obciążeniu na fakturze otrzymanej od kontrahenta nie ma kwoty podatku. Nabywca (dłużnik) wystawia dowolny dokument dla rozliczenia podatku - może to być faktura wewnętrzna albo inny dokument. Nie jest to jednak faktura, o której mowa w ww. przepisie.

Zdarzało się jednak także spotkać stanowisko odmienne, zgodnie z którym również dłużnicy rozliczający VAT w ramach odwrotnego obciążenia muszą korygować odliczony VAT, gdy nie zapłacą w ustawowym terminie. Okoliczność, że podatek, który odlicza nabywca, nie wynika bezpośrednio z faktury, stanowi sytuację szczególną, ale nie wyklucza tu konieczności stosowania regulacji zawartych w art. 89b ustawy o VAT. Tak też uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 30 kwietnia 2013 r., nr IPPP3/443-79/13-2/JK. W tej interpretacji fiskus uznał jednak, iż dłużnicy mają obowiązek korygowania odliczonego VAT tylko od transakcji krajowych objętych odwrotnym obciążeniem (tj. zakupu usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych oraz nabycia towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT). Nie mają natomiast obowiązku korygowania VAT odliczonego od importu usług, czy WNT.

Minister Finansów tylko w części podzielił stanowisko zaprezentowane przez Dyrektora Izby Skarbowej i z urzędu zmienił ww. interpretację (patrz - interpretacja indywidualna przytoczona na wstępie). Minister Finansów zgodził się z organem podatkowym, że dłużnicy nie muszą korygować odliczonego VAT od importu usług i WNT. W tym zakresie wyjaśnił:

"(…) ustawodawca w art. 89b ust. 1 ustawy o VAT nałożył na dłużnika (podatnika) obowiązek korekty podatku naliczonego w przypadku nieuregulowania należności z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju. Z uwagi zatem na fakt, iż wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oraz import usług pozostają poza dyspozycją art. 89b ustawy o VAT, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do korekty podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 1 ustawy o VAT w przypadku braku zapłaty po upływie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (podkreśl. red.). (…)"

Minister Finansów nie zgodził się natomiast co do konieczności korygowania odliczonego VAT przez dłużników od zakupów krajowych, od których rozliczyli oni VAT w ramach odwrotnego obciążenia. Zdaniem Ministra Finansów, również w tym przypadku art. 89b ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania. Minister Finansów wyjaśnił:

"(…) w odniesieniu do nabycia ww. usług i towarów z załącznika nr 11 nabywca nie dokonuje odliczenia kwoty podatku wynikającej z faktury dokumentującej nabycie. Cała operacja rozliczenia podatku naliczonego z należnym odbywa się według dokumentów "wewnętrznych" kupującego. W tym miejscu należy dodatkowo zaznaczyć, że również sprzedający wystawiając fakturę bez kwoty podatku nie skorzysta z ulgi określonej w art. 89a ustawy o VAT.

Reasumując, w tego typu transakcjach brak faktury od dostawcy, w której wykazana byłaby kwota podatku "do odliczenia" i występowanie wewnętrznego rozliczenia podatku naliczonego z należnym przez nabywcę, wyklucza zastosowanie art. 89b ust. 1 ustawy o VAT (podkreśl. red.). (…)"

Interpretacja Ministra Finansów dotyczyła wprawdzie indywidualnej sprawy, ale można się spodziewać, że wpłynie ona na stanowisko prezentowane przez organy podatkowe w przyszłości.

VAT i akcyza - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.