Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  VAT i akcyza  »   Jak stosować ulgę na złe długi w przypadku likwidacji ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Jak stosować ulgę na złe długi w przypadku likwidacji działalności?

Poradnik VAT nr 13 (373) z dnia 10.07.2014
1. Zasady korzystania z ulgi na złe długi

Przepisy ustawy o VAT umożliwiają podatnikom, którzy mają trudności z uzyskaniem od kontrahenta zapłaty za towar czy usługę "odzyskanie" kwoty zapłaconego podatku od danej czynności. Procedura ta nazywana jest ulgą na złe długi i dotyczy wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. O jej uprawdopodobnieniu mówimy wówczas, gdy nie zostanie ona uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Warunki umożliwiające skorzystanie przez wierzyciela z ulgi na złe długi są następujące:

1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

2) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:

a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,

b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

3) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Wierzyciel w ramach ulgi na złe długi pomniejsza zarówno podstawę opodatkowania, jak i kwotę podatku należnego.

Zgodnie z art. 89a ust. 3 ustawy o VAT, korekta podstawy opodatkowania i podatku należnego przez wierzyciela może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem, że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

Wierzyciel może zatem skorygować podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym upłynął termin 150-dniowy, liczony od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekty takiej może dokonać pod warunkiem, że do dnia złożenia przez niego deklaracji za ten okres rozliczeniowy należność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

Dłużnik z kolei – w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze – ma obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego wynikającego z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Istnieje jednak odstępstwo od tej zasady. Nie ma ona zastosowania wówczas, gdy dłużnik ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.

Jeżeli należność zostanie uregulowana częściowo, korekta dotyczyć będzie podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.

Dłużnik, który był obowiązany do skorygowania podatku naliczonego ze względu na nieuregulowanie należności, ale korekty takiej nie dokonał, narażony jest na ustalenie przez organ podatkowy dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur. Sankcja ta nie ma zastosowania wobec osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.


2. Korekta podatku w związku z zapłatą należności przez dłużnika

Ustawodawca w stosunku do wierzyciela, jak i do dłużnika, uregulował zasady dokonywania korekty podatku w sytuacji, gdy po zastosowaniu ulgi na złe długi należność zostanie przez dłużnika uregulowana. W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której wierzyciel skorygował podatek należny i podstawę opodatkowania, należność zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel ma obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta.

Jeśli należność zostanie uregulowana częściowo, wówczas podstawa opodatkowania oraz kwota podatku należnego musi być zwiększona w odniesieniu do tej części.

Natomiast po stronie dłużnika – w przypadku uregulowania przez niego należności po dokonaniu korekty podatku naliczonego – powstanie prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano (lub o część kwoty podatku naliczonego przy częściowym uregulowaniu należności).

W związku z przedstawionymi regulacjami ustawowymi dotyczącymi zasad postępowania w przypadku nieuregulowanych należności, może pojawić się wątpliwość, co do konieczności skorygowania podatku naliczonego przez dłużnika w sytuacji gdy termin, w którym będzie miał on obowiązek dokonania korekty VAT naliczonego przypadnie w okresie, w którym dłużnik ten zlikwiduje już działalność gospodarczą i zostanie wykreślony z rejestru podatników VAT.


3. Czy dłużnik musi korygować VAT po likwidacji działalności gospodarczej?

W dniu 31 maja 2014 r. zlikwidowałem działalność gospodarczą i 3 czerwca zostałem wykreślony z rejestru podatników VAT czynnych. Na dzień likwidacji działalności gospodarczej posiadałem niezapłaconą fakturę z tytułu najmu. W dniu 30 lipca minie 150 dni od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze, o której mowa. Czy w przypadku gdy do końca lipca 2014 r. należność z ww. faktury nie zostanie uregulowana, to jako dłużnik mam obowiązek skorygowania VAT naliczonego, choć nie jestem już czynnym podatnikiem VAT?

Przepisy ustawy o VAT nie regulują zasad postępowania w sytuacji przedstawionej w pytaniu. W art. 99 ust. 7 ustawy o VAT wskazano jedynie, iż przepisu art. 99 ust. 1 (stanowiącego o obowiązku składania deklaracji VAT) nie stosuje się do podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113, oraz podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie art. 82 ust. 3, chyba że są obowiązani m.in. do dokonania korekty, o której mowa w art. 89a ust. 4, lub uprawnieni do dokonania korekty, o której mowa w art. 89b ust. 4 ustawy o VAT. Przepis ten dotyczy jednak odpowiednio zmniejszenia podatku należnego przez wierzyciela, który otrzymał należność od dłużnika oraz do dłużnika, który ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego po uregulowaniu należności. Są to sytuacje, w których już po zastosowaniu ulgi na złe długi należność została uregulowana i w momencie jej uregulowania wierzyciel, bądź dłużnik nie są już czynnymi podatnikami VAT.

Nieco zbliżoną sytuację rozpatrywał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, który w interpretacji indywidualnej z dnia 21 listopada 2012 r., nr ITPP1/443-1042/12/AJ, stwierdził, iż: "(…) Skoro zatem Wnioskodawca skorzystał z «ulgi za złe długi» będąc czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, to pomimo, że w momencie uregulowania przez dłużnika części należności, Wnioskodawca nie posiadał już statutu podatnika podatku VAT czynnego, ma obowiązek dokonać rozliczenia (zwrotu) podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym sporna należność została uregulowana. Należy bowiem podkreślić, iż otrzymana kwota jest należną z tytułu sprzedaży usług, wyświadczonych przez Wnioskodawcę w okresie, w którym występował jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. (…)"

Czy jednak w przypadku dłużnika należałoby zastosować analogię? Zdaniem redakcji, brak jest uregulowań prawnych, które obligowałyby podatnika do złożenia deklaracji i skorygowania VAT naliczonego w sytuacji, w której w chwili upływu terminu w jakim dłużnik powinien skorygować VAT naliczony, nie jest on już czynnym podatnikiem VAT (zlikwidował działalność gospodarczą). Podatnik dokonał odliczenia VAT naliczonego w momencie zakupu towaru czy usługi i jako czynny podatnik VAT miał prawo do odliczenia VAT naliczonego nawet mimo braku zapłaty. Brak zapłaty nie pozbawia bowiem podatnika – co do zasady – prawa do odliczenia VAT naliczonego. Trudno zatem powiedzieć, że podatek naliczony został odliczony w sposób nieprawidłowy.

Oczywistym jest, że sytuacja ta oznacza, iż wierzyciel w stosunku do tej nieuregulowanej kwoty nie będzie mógł skorzystać z ulgi na złe długi (dłużnik nie będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT). Co prawda obecne przepisy nie uzależniają obowiązku korekty VAT naliczonego przez dłużnika od tego, czy wierzyciel skorzystał z ulgi na złe długi czy też nie, ale jest to także dodatkowy argument, przemawiający za brakiem obowiązku korekty VAT przez dłużnika w sytuacji gdy termin dokonania tej korekty upływa w okresie, w którym zlikwidował on już działalność gospodarczą.

Co prawda przepis art. 89b ust. 1 ustawy o VAT stanowiący o konieczności skorygowania podatku naliczonego przez dłużnika posługuje się pojęciem "dłużnik", nie zaś "podatnik", jednak – jak się wydaje – po likwidacji działalności gospodarczej i wykreśleniu z rejestru podatników VAT, podmiot przestaje funkcjonować jako podatnik i – skoro działalności gospodarczej w ogóle nie prowadzi – nie mogą dotyczyć go przepisy ustawy o VAT.

Jest to sytuacja budząca pewne wątpliwości, zwłaszcza w odniesieniu do nabytych usług, od których podatek VAT został odliczony, a nie zostanie skorygowany ze względu na brak zapłaty. Problem ten nie występuje w przypadku gdy podatnik nabył towar, odliczył VAT a następnie likwiduje działalność gospodarczą. Jeżeli bowiem towar został sprzedany jeszcze przed likwidacją, to sprzedaż podlegała opodatkowaniu, natomiast jeżeli do dnia likwidacji podatnik towaru nie sprzeda, będzie musiał wykazać go w spisie z natury i także opodatkować. Takiego rozwiązania nie ma w przypadku faktur zakupu dokumentujących nabyte usługi.

Przyjąć jednak należałoby – zdaniem redakcji – że skoro podatnik nabył towar czy usługę w związku z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi i zgodnie z obowiązującymi przepisami odliczył VAT naliczony od tego zakupu, to po likwidacji działalności gospodarczej podatnika tego nie dotyczą przepisy art. 89b ust. 1 ustawy o VAT obligujące do skorygowania podatku naliczonego.


VAT i akcyza - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.