Od 1 stycznia 2017 r. wejdą w życie przepisy ograniczające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów niektórych zobowiązań regulowanych w formie gotówkowej. Stanie się tak za sprawą przepisów ustawy nowelizującej, tj. ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 780).
Podatnicy PIT prowadzący działalność gospodarczą oraz podatnicy CIT nie zaliczą do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca jednorazowej transakcji przekraczającej 15.000 zł zostanie dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. W przypadku natomiast zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości takiej transakcji podatnicy zobowiązani będą zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów - zwiększyć przychody, w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Takie regulacje prawne zawiera odpowiednio nowy art. 22p updof oraz nowy art. 15d updop.
W związku z tym, że ustawa nowelizująca została opublikowana już w czerwcu 2016 r., podatnicy zdążyli zapoznać się z uchwalonymi zmianami przepisów i wstępnie je przeanalizować. I jak to często bywa w przypadku nowych regulacji, pojawiły się pierwsze wątpliwości interpretacyjne. Podatnicy zastanawiali się np. czy nowe przepisy będą ograniczać koszty podatkowe w przypadku transakcji regulowanych w formie kompensaty bądź zawierania umów barterowych? Do tych wątpliwości ustosunkowało się Ministerstwo Finansów i 13 października 2016 r. na swojej stronie internetowej - w zakładce aktualności - wyjaśniło, że wprowadzane od 1 stycznia 2017 r. przepisy podatkowe odwołują się do pojęcia "płatności" (wynikającej z transakcji, o której mowa w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.), a zatem obejmują wyłącznie wskazany w nich sposób regulowania zobowiązania, tj. poprzez dokonywanie zapłaty. Regulacje te nie znajdą zastosowania do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, które ze swojej istoty nie mają charakteru płatności i nie są związane z rachunkiem płatniczym. W związku z tym formy uregulowania zobowiązań takie jak m.in. kompensata (potrącenie), czy wymiana barterowa nie są objęte omawianymi przepisami. Jakkolwiek dochodzi wówczas do uregulowania (wygaśnięcia) zobowiązania, to jednak strony umowy nie dokonują "płatności", które mogłyby być objęte zakresem tych regulacji.
Ministerstwo wyjaśniło też, że w przypadku płatności, które odbywają się za pomocą instrumentów płatniczych, związanych z rachunkami płatniczymi, takimi jak m.in. karty płatnicze, jak również płatności dokonywanych poprzez systemy pośredniczące w płatnościach, takie jak PayPal, PayU itp., będzie spełniony wymóg dokonania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego.
Stanowisko zaprezentowanie przez resort finansów znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 października 2016 r., nr 2461-IBPB-1-2.4510.803.2016.1.MW. Z interpretacji tej wynika, że podatnicy będą uprawnieni do zaliczenia do kosztów wydatków rozliczanych poprzez kompensatę (potrącenie) lub przy pomocy karty płatniczej, bez względu na kwotę rozliczanego zobowiązania.
Reasumując, przepisy podatkowe ograniczające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów niektórych kosztów dotyczą tylko zobowiązań regulowanych w formie zapłaty.
Wątpliwości dotyczące stosowania nowych przepisów (art. 22p updof i art. 15d updop) pojawiły się także w następujących kwestiach:
1) czy w świetle tych przepisów, gdy kwota jednorazowej transakcji przekroczy równowartość 15.000 zł i zapłata zostanie dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego (np. gotówką), to kosztem podatkowym nie będzie cała wartość transakcji, czy tylko nadwyżka powyżej 15.000 zł,
2) czy w sytuacji gdy wartość jednorazowej transakcji brutto przekroczy limit 15.000 zł, ale kwota netto będzie niższa, to kosztem podatkowym nie będzie cała wartość transakcji netto, gdy zapłata nastąpi bez pośrednictwa rachunku płatniczego?
Z tymi pytaniami nasze Wydawnictwo zwróciło się do Ministerstwa Finansów, które w nadesłanym do nas 25 października 2016 r. piśmie, udzieliło na nie następującej odpowiedzi: "Zgodnie z przepisami art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), które wejdą w życie 1 stycznia 2017 r., podatnicy nie zaliczą do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego (ewentualnie powstanie obowiązek dokonania korekty kosztów uzyskania przychodów).
Stosownie natomiast do art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r., dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł.
Zestawienie tych dwóch przepisów prowadzi do wniosku, iż w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15 tys. zł istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego. Przepisy nie wyłączają zatem z kosztów jedynie nadwyżki płatności ponad wartość 15 tys. zł, lecz każdą płatność (bez względu na jej wartość - kwotę) dokonaną z pominięciem rachunku bankowego, jeżeli jest dokonywana w ramach transakcji o wartości przekraczającej 15 tys. zł. Kwota 15 tys. zł nie może być traktowana jako swoista »kwota wolna«, oznacza ona jedynie, iż do transakcji o wartości nieprzekraczającej 15 tys. zł omawiane przepisy nie mają zastosowania. Dodatkowo odnosząc się do wątpliwości związanych z wartością transakcji, tj. wartością »brutto« i »netto«, oraz dotyczących kwoty, która podlega wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów, należy zaznaczyć, iż przepisy podatkowe z jednej strony odwołują się do transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, z drugiej wyłączają z kosztów uzyskania przychodów »koszt« w tej części, w jakiej płatność została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Przepisy odnoszą się zatem do wartości transakcji przekraczającej równowartość 15 tys. zł, bez rozróżnienia czy jest to wartość »brutto«, czy »netto«. Wartością transakcji będzie zatem wartość (cena) uzgodniona przez strony transakcji, którą to wartość jedna strona jest zobowiązana zapłacić (wartość brutto). Natomiast kwestia wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów powinna być rozpatrywana jednie do tej części płatności, która zgodnie z przepisami ustaw o podatkach dochodowych może zostać uznana za koszt uzyskania przychodów (wartość netto)".
| ||||||||||||
|
||||||||||||
