Zgodnie z umową zawartą z przedstawicielem handlowym spółka akcyjna wypłaciła mu w 2013 r. zaliczkę na poczet prowizji od sprzedaży (prowizja jest płacona od sprzedaży zrealizowanej i opłaconej przez klienta). W styczniu 2014 r. doszło do rozwiązania umowy z tym przedstawicielem handlowym. W marcu 2014 r. spółka naliczyła prowizję i zgodnie z umową zawiadomiła o jej wysokości niewspółpracującego już z nią przedstawiciela. Oczekiwała, że prześle on fakturę rozliczającą fakturę zaliczkową wystawioną w 2013 r. Tak się jednak nie stało. Czy naliczoną prowizję można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów i tym samym rozliczyć zaliczkę wypłaconą w roku poprzednim? Czy jeżeli naliczona prowizja jest wyższa niż wypłacona wcześniej zaliczka, to można również zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów?
Samo naliczenie prowizji nie uprawnia do jej zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów. Kosztem może być prowizja do wysokości wypłaconej wcześniej zaliczki (szczegóły w dalszej części odpowiedzi).
Zgodnie z przyjętą na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych definicją kosztów uzyskania przychodów, kosztami takimi są koszty poniesione przez podatnika w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła jego przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Zatem ponoszone przez podatnika wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku z prowadzoną przez tego podatnika działalnością.
Jak wskazują przedstawione w pytaniu okoliczności, w związku z umową zawartą z przedstawicielem handlowym, spółka wypłaciła temu przedstawicielowi w 2013 r. zaliczkę na poczet wynagrodzenia z tytułu usługi, którą przedstawiciel zobowiązał się wykonywać na rzecz spółki. W styczniu 2014 r. z przedstawicielem tym rozwiązana została umowa, a wyliczone wynagrodzenie (prowizja) dla tego przedstawiciela było wyższe niż przekazana mu uprzednio zaliczka. Jeżeli zatem spółka, na podstawie uprzednio zawartej umowy z tym przedstawicielem handlowym, wypłaci na jego rzecz pełną kwotę wynagrodzenia (prowizji) i na poczet tej kwoty zaliczy przekazaną uprzednio zaliczkę, to cała wartość tego wynagrodzenia podlegać będzie zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli jednak, w związku z rozwiązaniem umowy lub z powodu braku kontaktu z tym przedstawicielem, wynagrodzenie to nie będzie mu wypłacone, to wówczas - do kosztów podatkowych - spółka zaliczyć będzie mogła kwotę wypłaconej wcześniej przedstawicielowi zaliczki.
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że powszechnie przyjmuje się, że wypłata zaliczki nie może podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, gdyż nie ma charakteru definitywnego (ostatecznego) wydatku. Jeżeli jednak - na mocy umowy, przepisu prawa, czy określonych okoliczności faktycznych zaliczka przybierze formę definitywnego wydatku, a w szczególności jeżeli podlega zaliczeniu na poczet wynagrodzenia, a conto którego była przekazana, to po udokumentowaniu tych okoliczności traci ona charakter niedefinitywnego wydatku i może do kosztów takich zostać zaliczona.
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na treść art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że jako dowód w postępowaniu podatkowym należy dopuścić wszystko to, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dowodami w takim postępowaniu, zgodnie z art. 181 Ordynacji podatkowej, mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, itd. Użyte przez ustawodawcę sformułowanie "w szczególności" wskazuje, że katalog dowodów, jakie mogą służyć potwierdzeniu przebiegu operacji gospodarczych, jest katalogiem otwartym, dopuszczającym również inne sposoby takiego dokumentowania. Zatem brak faktury rozliczającej zaliczkę, jak również - w przypadku wypłaty należnego na rzecz przedstawiciela handlowego wynagrodzenia prowizyjnego - brak faktury wystawionej przez tego przedstawiciela z tego tytułu, nie są przeszkodą w zaliczeniu poniesionych na rzecz tej osoby wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli spółka na podstawie innych dowodów będzie w stanie udokumentować poniesione z tego tytułu wydatki (np. umowa plus przelew na rachunek wskazany w umowie) i wykazać ich związek z prowadzoną działalnością i uzyskiwanymi przychodami - to może zaliczyć je do kosztów podatkowych.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
