Wprowadzenie do ewidencji samochodu osobowego nabytego przed rozpoczęciem działalności

Jako osoba fizyczna w maju 2013 r. kupiłem samochód. W związku z rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej w grudniu 2013 r., wprowadziłem go do ewidencji środków trwałych. Czy wartość początkową pojazdu należy ustalić na podstawie faktury zakupu? Jak go amortyzować? Czy mogę odliczyć 60% VAT od tego nabycia, jeżeli od grudnia 2013 r. jestem zarejestrowany dla potrzeb tego podatku? Zaznaczam, że zakup samochodu by³ udokumentowany fakturą VAT marża.

Składnik majątku nabyty przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej może zostać wprowadzony do ewidencji środków trwałych w wartości początkowej ustalonej na podstawie ceny nabycia wynikającej z dokumentu zakupu (faktury lub umowy sprzedaży). Jedynie w przypadku nieposiadania takich dokumentów istnieje możliwość uwzględnienia art. 22g ust. 8 ustawy o PDOF i wyceny dokonanej z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji oraz stanu i stopnia ich zużycia. Podejście takie potwierdzają również organy podatkowe. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 7 października 2013 r., nr IBPBI/1/415-659/13/ŚS, rozpatrując analogiczną sprawę, stwierdził m.in.:

"(…) Stosownie do art. 22g ust. 1 pkt 1 ww. ustawy (o PDOF - przyp. red.), za wartość początkową środków trwałych (…) w razie odpłatnego nabycia uważa się cenę ich nabycia.

(…) Natomiast zgodnie z zapisem art. 22g ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu, o których mowa w art. 22n, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.

Powyższy przepis przewiduje wprawdzie możliwość ustalenia wartości początkowej nabytego w drodze kupna środka trwałego na podstawie wyceny dokonanej przez podatnika, ale tylko w przypadku, gdy nie można ustalić jego ceny nabycia (podkreśl. red.). (…)"

Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (por. art. 22g ust. 3 ustawy o PDOF).

Jeżeli tak ustalona wartość początkowa wprowadzanego do działalności składnika majątku nie przekracza 3.500 zł, to podatnik może:

• nie wprowadzać go do ewidencji środków trwałych, a wydatki poniesione na jego zakup zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania do używania lub
   
• wprowadzić go do ewidencji środków trwałych i dokonywać odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych, metodą liniową, według 20% stawki z Wykazu, ewentualnie podwyższonej na podstawie art. 22i ustawy o PDOF albo
   
• dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania środka trwałego do używania lub w miesiącu następnym.

Ponadto, w przypadku wprowadzonych do ewidencji samochodów używanych podatnik może zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną, przy czym za używany uznaje się samochód, który był wykorzystywany przed nabyciem przez podatnika przez wymagany okres co najmniej 6 miesięcy. Wówczas to okres jego amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy, co oznacza, że maksymalna roczna stawka amortyzacyjna będzie wynosić 40%.

Zaznaczamy, że jeżeli sprzedaż samochodu opodatkowana jest na zasadzie marży, powinna być udokumentowana fakturą, na której należy zamieścić wyrazy "procedura marży - towary używane" (do końca 2012 r. taką fakturę oznaczało się "Faktura VAT marża"). Na takiej fakturze nie powinno być kwoty podatku (tylko należność brutto). Jeżeli jednak sprzedawca na takiej fakturze zamieścił informację o kwocie VAT od tej sprzedaży, to i tak VAT ten nie podlega odliczeniu u nabywcy.