Podatnik może przyspieszyć okres amortyzacji niektórych środków trwałych poprzez podwyższenie stawek amortyzacyjnych. Możliwość ta dotyczy środków trwałych wykorzystywanych w warunkach wskazujących na ich szybkie zużycie albo takich, które są poddane szybkiemu postępowi technicznemu.
Stawki określone w Wykazie stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik do obu ustaw o podatku dochodowym (dalej stawki podstawowe) mogą być podwyższone przy zastosowaniu określonych współczynników dla:
Zasady stosowania podwyższonych stawek wynikają z art. 22i ust. 2-4, 6 i 7 updof i art. 16i ust. 2-4, 6 i 7 updop.
Budynki i budowle używane w warunkach pogorszonych lub złych
Zastosowanie współczynników podwyższających dla budynków i budowli jest możliwe, jeżeli są one używane w warunkach pogorszonych lub złych.
Warunki używania budynków i budowli uzasadniające podwyższenie stawki podstawowej oraz wysokość współczynników podwyższających tę stawkę prezentujemy w tabeli.
| Środki trwałe | Współczynnik podwyższający | Uwagi |
| w warunkach pogorszonych |
nie wyższy niż 1,2 | za pogorszone warunki używania budynków i budowli uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu |
| Budynki i budowle używane w warunkach złych | nie wyższy niż 1,4 | za złe warunki używania budynków i budowli uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych; dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu |
W razie wystąpienia lub ustania warunków uzasadniających podwyższenie stawek podstawowych ulegają one zmianom (podwyższeniu lub obniżeniu) począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany.
Maszyny, urządzenia oraz środki transportu intensywnie eksploatowane lub wymagające szczególnej sprawności technicznej
Podatnicy posiadający maszyny, urządzenia oraz środki transportu, które są intensywnie eksploatowane albo wymagające szczególnej sprawności technicznej, mogą podwyższyć stawki podstawowe.
Wyjaśnienia dotyczące warunków określenia szczególnej sprawności technicznej oraz wysokość współczynnika podwyższającego stawkę podstawową prezentujemy w tabeli.
| Środki trwałe | Współczynnik podwyższający | Uwagi | ||||
| Maszyny i urządzenia oraz środki transportu (z wyłączeniem morskiego taboru pływającego) używane bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagające szczególnej sprawności technicznej | nie wyższy niż 1,4 |
|
Za przeciętne zużycie można przyjąć np. okres wynikający ze stawki podstawowej. I tak, jeżeli podatnik jest w stanie udowodnić, że np. należący do niego samochód w wyniku intensywnego użytkowania zużyje się wcześniej niż zakładany przez ustawodawcę okres 5 lat (stawka podstawowa w skali roku wynosi 20%), to może zastosować współczynnik podwyższający.
W przypadku samochodu miarą intensywnego używania może być np. ilość przejechanych kilometrów przez pojazd w danym okresie czasu w porównaniu do przeciętnej liczby kilometrów. Potwierdzają to interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 stycznia 2012 r., nr IPPB3/423-992/11-2/JD oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 stycznia 2012 r., nr ILPB1/415-1310/11-2/AG.
Bardziej intensywnie używane w stosunku do warunków przeciętnych są też samochody wykorzystywane do nauki jazdy (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 marca 2009 r., nr ILPB1/415-52/09-2/AA).
W przypadku maszyn, urządzeń i środków transportu, które są używane bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej przyspieszoną amortyzację nalicza się tylko za te miesiące, w których występują okoliczności uzasadniające podwyższenie stawki.
Maszyny i urządzenia poddane szybkiemu postępowi technicznemu
Stawkę podstawową można podwyższyć w przypadku maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 KŚT, poddanych szybkiemu postępowi technicznemu.
Maszyny i urządzenia zaliczone do grupy 4-6 i 8 KŚT, poddane szybkiemu postępowi technicznemu oraz wysokość współczynnika podwyższającego stawkę podstawową prezentujemy w tabeli.
| Środki trwałe | Współczynnik podwyższający | Uwagi | ||||||||
Maszyny i urządzenia zaliczone do grupy 4-6 i 8 KŚT, tj.:
|
nie wyższy niż 2,0 | maszyny i urządzenia poddane szybkiemu postępowi technicznemu to takie, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostała aparatura naukowo-badawcza i doświadczalno-produkcyjna |
W stosunku do maszyn i urządzeń zaliczanych do wskazanych grup, podwyższenie stawki amortyzacyjnej ze względu na szybki postęp techniczny, dopuszczalne jest począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji albo (jeśli podwyższenie nie nastąpi w tym terminie) od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
W celu zastosowania podwyższonej stawki amortyzacyjnej, mnoży się stawkę podstawową przez odpowiedni współczynnik.
| Przykład
Podatnik wybudował silos do przechowywania żrącej substancji. Budowla będzie używana w warunkach złych (pod wpływem niszczących środków chemicznych), wobec tego zdecydował, że podwyższy stawkę amortyzacyjną współczynnikiem 1,4. W związku z tym roczna stawka amortyzacyjna wyniesie 6,3% (4,5% x 1,4). Przykład Spółdzielnia rybacka wybudowała na nadbrzeżu magazyn, w którym składowane są świeże ryby wyładowywane z kutrów. Magazyn jest stale narażony na działanie pary wodnej i wody, a także soli i wiatrów od morza. Spółdzielnia uznała, że budynek jest używany w warunkach pogorszonych. W związku z tym zwiększyła podstawową stawkę amortyzacyjną, wynoszącą 2,5% w skali rocznej, o współczynnik 1,2. Stawka roczna wzrosła do 3% (2,5% x 1,2). |
Zastosowany przez podatnika współczynnik nie musi osiągać maksymalnej wysokości określonej w przepisach, ale wybór współczynnika najwyższego z możliwych skutkuje maksymalnym skróceniem okresu amortyzacji.
| Przykład
W styczniu 2014 r. przedsiębiorca zakupił zestaw komputerowy o wartości początkowej 12.000 zł. W tym samym miesiącu wprowadził go do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zestaw komputerowy spełnia kryteria uznania za urządzenie poddane szybkiemu postępowi technicznemu. Zatem podstawową stawkę amortyzacyjną określoną dla zespołu komputerowego przedsiębiorca podwyższył do 60% rocznie (30% x 2,0). Pozwoli to zamortyzować zestaw komputerowy w ciągu 20 miesięcy (przy zastosowaniu stawki podstawowej, amortyzacja trwałaby 40 miesięcy). |
Dla poszczególnych środków trwałych można stosować tylko jeden współczynnik podwyższający. Oznacza to, że gdy środek trwały spełnia warunki uprawniające do skrócenia amortyzacji z kilku tytułów (np. jest używany bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych oraz jest poddany szybkiemu postępowi technicznemu), podatnik może stosować tylko jeden wybrany wskaźnik.
| Przykład
Na wydziale informatyki zespół komputerowy pracuje 24 godziny na dobę przy testowaniu programów przygotowanych przez studentów. Podatnik musi wybrać, z jakiego tytułu zastosuje wskaźnik podwyższający: 1) środek trwały jest używany bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych (wskaźnik nie wyższy niż 1,4) lub 2) środek trwały jest poddany szybkiemu postępowi technicznemu (wskaźnik nie wyższy niż 2,0). |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
