Podatkowe rozliczenie sprzedaży premiowej

Pojęcie sprzedaży premiowej nie zostało zdefiniowane na potrzeby podatku dochodowego.

W interpretacjach organów podatkowych ugruntował się pogląd, że sprzedaż premiowa polega na zawarciu umowy sprzedaży połączonej z przyznaniem kupującemu (nabywcy) premii przez sprzedawcę (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 8 maja 2013 r., nr IPTPB2/415-139/13-4/KR).

Zróżnicowanie nagród (premii) od towarów lub usług sprzedawanych w ramach promocji, a także gwarancja otrzymania premii przez nabywców spełniających warunki promocji wyłączająca element losowy, to cechy odróżniające sprzedaż premiową od innych form promocji, takich jak np. rabat towarowy czy loteria promocyjna.

Koszty związane z organizacją i przeprowadzeniem akcji promocyjnej w formie sprzedaży premiowej podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 updof oraz art. 15 ust. 1 updop. Zorganizowanie akcji, której uczestnicy uzyskują gwarancję otrzymania nagrody w zamian za dokonanie zakupu określonych towarów lub usług na warunkach ustalonych przez sprzedawcę, uważane jest powszechnie za działanie służące uatrakcyjnieniu sprzedaży. Przyznawanie nagród osobom dokonującym zakupu towarów lub usług przyczynia się do osiągania lub zwiększenia osiąganych przychodów z ich sprzedaży. Tym samym koszty ponoszone w związku z prowadzeniem sprzedaży premiowej spełniają przesłanki zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów, tj. nie są objęte wykluczeniem z tych kosztów na mocy przepisów ustaw o podatku dochodowym i pozostają w związku z działalnością prowadzoną przez organizatora promocji. Dotyczy to zarówno kosztów organizacyjnych (np. za doradztwo przy organizacji akcji i opracowanie jej regulaminu), jak też nakładów poniesionych na zakup nagród.

Organizator sprzedaży premiowej powinien mieć na uwadze, że wartość nagród wydawanych uczestnikom promocji stanowi u nich przychód. Natomiast w zależności od tego, czy uczestnicy biorący udział w promocji nabywają towary i usługi w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą, czy na potrzeby prywatne, obowiązują ich zróżnicowane zasady rozliczania tego przychodu. Okoliczność ta nie jest obojętna również z punktu widzenia organizatora sprzedaży premiowej, na którego, w związku z wydawaniem nagród, przepisy podatkowe nakładają określone obowiązki w zakresie rozliczenia tych przychodów.

Obowiązki względem nabywcy prywatnego

W przypadku gdy uczestnikiem sprzedaży promocyjnej jest osoba fizyczna, która dokonuje nabycia premiowanych towarów lub usług na potrzeby prywatne (tj. poza działalnością gospodarczą), wartość otrzymanej nagrody (premii) stanowi u niej przychód z innych źródeł (art. 20 ust. 1 updof). Przychód, o którym mowa, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jeżeli jednorazowa wartość nagrody nie przekracza 760 zł (art. 21 ust. 1 pkt 68 updof). Jeżeli wartość nagrody przekracza tę kwotę opodatkowaniu podlega cały przychód z tytułu otrzymanego świadczenia. Przy czym w razie przyznania nagrody mieszanej, złożonej np. z rzeczy i kwoty pieniędzy, wartość takiej nagrody ustala się jako sumę wartości poszczególnych jej części. Potwierdza to interpretacja indywidualna Ministra Finansów z 29 października 2012 r., nr DD3/033/120/CRS/10/PK-534.

Równocześnie zdaniem tego organu, obowiązki płatnika zryczałtowanego podatku dochodowego od wartości wydanych nagród ciążą na organizatorze sprzedaży premiowej, który ponosi finansowy ciężar akcji, nawet jeżeli obsługą akcji zajmuje się inny podmiot działający na zlecenie organizatora.

Do obowiązków płatnika należy pobranie zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10% wartości nagrody i wpłacenie tego podatku:

• na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby,
   
• w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek.

Tak wynika z art. 30 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 41 ust. 4 i art. 42 ust. 1 updof.

Jeżeli przedmiotem nagrody nie są pieniądze, to wówczas osoba, przed udostępnieniem jej tej nagrody, powinna wpłacić organizatorowi sprzedaży premiowej zryczałtowany podatek (art. 41 ust. 7 pkt 1 updof). Jeśli natomiast nagroda ma charakter mieszany (rzeczowo-pieniężny), podatek należy pobrać z kwoty pieniężnej nagrody.

Dodatkowo, na organizatorze sprzedaży premiowej ciążą obowiązki deklaracyjne. W terminie do końca stycznia następnego roku podatkowego (w przypadku zaprzestania działalności przez płatnika przed tym terminem - do dnia zaprzestania tej działalności) jest on obowiązany przekazać do wskazanego wcześniej urzędu skarbowego roczną deklarację o zryczałtowanym podatku dochodowym na formularzu PIT-8AR (art. 42 ust. 1a updof).

Obowiązki względem przedsiębiorców uczestniczących w promocji

Z treści art. 21 ust. 1 pkt 68 updof, który reguluje warunki zwolnienia od podatku wartości nagród związanych ze sprzedażą premiową, wynika, że przepis ten nie ma zastosowania, gdy podatnik otrzymuje nagrody w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą.

Wartość nagrody otrzymanej w ramach sprzedaży premiowej przez przedsiębiorcę, powoduje u niego powstanie przychodu z działalności gospodarczej. Przedsiębiorca powinien ustalić wielkość tego przychodu na zasadach określonych w art. 11 ust. 2 i 2a updof oraz art. 12 ust. 5a i 6 updop, a następnie opodatkować go w miesiącu otrzymania nagrody, o ile nie ma podstaw do zastosowania zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 125 updof.

Tym samym na organizatorze sprzedaży promocyjnej w związku z wydaniem nagród przedsiębiorcom, którzy dokonali nabycia premiowanych towarów lub usług w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie ciążą obowiązki płatnika ani obowiązki deklaracyjne. Nie ma przy tym znaczenia, czy nagroda jest wydawana bezpośrednio przedsiębiorcy uprawnionemu do jej otrzymania, czy reprezentującemu go pracownikowi.

Przyznanie nagrody pracownikowi kontrahenta

Należy zwrócić uwagę, że jeśli w ramach promocji prawo do otrzymania nagrody będzie przysługiwać pracownikowi kontrahenta, czyli osobie, która nie dokonywała nabycia towarów lub usług premiowanych nagrodą, to taka nagroda nie będzie uznana za nagrodę związaną ze sprzedażą premiową. W ocenie organów podatkowych, przyznanie nagrody osobie, która nie była stroną umowy sprzedaży (nabywcą) wskazuje na brak związku tego świadczenia ze sprzedażą towarów i usług objętych promocją (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 marca 2012 r., nr IPPB2/415-1007/11-6/MK). W rezultacie wartość nagrody przekazanej takiej osobie nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68 updof. Oznacza to dla niej konieczność wykazania wartości nagrody w zeznaniu rocznym i jej opodatkowania, przy zastosowaniu skali podatkowej, łącznie z innymi przychodami. Z kolei obowiązkiem organizatora akcji promocyjnej, z tytułu wydania nagrody takiej osobie, będzie sporządzenie informacji o wysokości uzyskanego przychodu z innych źródeł (PIT-8C). Informację podatkową należy przekazać takiej osobie oraz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania tej osoby w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego (art. 42a updof).

Koszty ponoszone w związku z organizacją sprzedaży premiowej oraz prawidłowe wykonanie obowiązków płatnika i obowiązków deklaracyjnych związanych z wydawaniem nagród, mogą być przedmiotem kontroli podatkowej. Z tego względu organizator promocji powinien z należytą starannością dokumentować przebieg całej akcji.

Posiadanie dowodów poniesienia kosztów zakupu nagród czy usług doradztwa związanych z przygotowaniem i organizacją sprzedaży premiowej może być niewystarczające do uznania tych kosztów za koszty uzyskania przychodów. Warto tu przywołać interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 listopada 2012 r., nr IBPBI/2/423-1052/12/JS, w której czytamy, że: "(…) do kosztów uzyskania przychodów mogą być zaliczone wydatki związane ze sprzedażą premiową, poniesione na zakup nagrody (…), pod warunkiem, że ich poniesienie zostało prawidłowo udokumentowane co najmniej:

• regulaminem sprzedaży premiowej,
   
• dokumentacją potwierdzającą spełnienie warunku niezbędnego dla otrzymania upominku,
   
• potwierdzeniem odebrania nagrody przez beneficjentów lub listą nagrodzonych osób i ilością wydanych nagród".

Istotną rolę dowodową należy przypisać regulaminowi sprzedaży premiowej, który w sposób szczegółowy powinien określać przede wszystkim:

• uczestników akcji, tj. organizatora i adresatów akcji,
   
• przedmiot akcji, np. sprzedaż danego towaru lub produktu,
   
• zasady przyznawania nagród,
   
• zasady przekazywania nagród i potwierdzania ich odbioru.

Dzięki regulaminowi sprzedaży premiowej organizator tej akcji może wykazać charakter i cel kosztów poniesionych w związku z jej przeprowadzeniem, dowodząc, że nie są to koszty reprezentacyjne podlegające wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodów stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 23 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 updop.