W okresie wakacji zamierzam zatrudnić uczniów szkół średnich i studentów na umowę zlecenia (nie są oni moimi pracownikami). Jak ustalać im obciążenia podatkowo-składkowe od należności z takiej umowy?
W opisanym przypadku sposób opodatkowania należności uzyskanych przez uczniów i studentów zależy od kwoty należności określonej im w umowie zlecenia. Z kolei przy ustalaniu obowiązku podlegania składkom ZUS z tytułu umowy zlecenia znaczenie ma wiek ucznia i studenta.
W zakresie opodatkowania należności z umowy zlecenia zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika może mieć zastosowanie art. 30 ust. 1 pkt 5a lub art. 41 updof. To, który z wymienionych przepisów należy uwzględnić, zależy od kwoty należności określonej w umowie.
Jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł, wówczas płatnik ma obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku w wysokości 18% przychodu. Podatek ten pobiera się od przychodu bez pomniejszania go o koszty uzyskania przychodów i składki na ubezpieczenia społeczne. Z kolei podatku nie zmniejsza o składki na ubezpieczenia zdrowotne. Jeżeli zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, składki te pobiera się z jego wynagrodzenia.
W przypadku gdy zleceniobiorca nie jest pracownikiem płatnika i kwota należności określona w umowie przekracza 200 zł, płatnik ma obowiązek obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 41 ust. 1 updof. W tym celu przychód z tytułu umowy zlecenia płatnik pomniejsza o:
Od tak ustalonego dochodu płatnik oblicza zaliczkę na podatek. W tym celu w 2013 r. stosuje stawkę w wysokości 18% lub 32%. Przy czym tę wyższą stawkę stosuje tylko na wniosek podatnika (art. 41a updof).
Obliczoną zaliczkę płatnik zmniejsza o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne (o ile zleceniobiorca takiemu ubezpieczeniu podlega) pobranej ze środków podatnika (w wysokości nie wyższej niż 7,75% podstawy wymiaru składki).
Jeżeli natomiast chodzi o składki ZUS od umowy zlecenia zawartej z uczniem lub studentem, to należy wskazać na art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.). Z powołanych przepisów wynika, że uczeń gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej, szkoły ponadpodstawowej lub student, który nie ukończył 26 lat, z tytułu umowy zlecenia nie podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu ani obowiązkowo, ani dobrowolnie.
| Przykład
Maturzysta (19 lat) został zatrudniony do zbierania ogórków na podstawie umowy zlecenia. Pierwsza umowa została zawarta na okres od 1 do 5 lipca, druga od 8 do 12 lipca, a trzecia od 15 do 19 lipca. Umowy zlecenia nie rodzą obowiązku ubezpieczeń w ZUS. Przypadek I - w każdej z tych umów odpłatność określona została na kwotę 200 zł Zleceniodawca (płatnik) od wynagrodzenia z każdej z umów dokona następujących obliczeń:
Przypadek II - w każdej z tych umów odpłatność określona została na kwotę 300 zł Zleceniodawca (płatnik) od wynagrodzenia z każdej z umów dokona następujących obliczeń:
Przykład Na okres od 1 do 31 lipca 2013 r. zleceniodawca zatrudnił do pracy sezonowej studenta w wieku 25 lat. W umowie wynagrodzenie określono na kwotę 1.800 zł. Umowa zlecenia nie rodzi obowiązku ubezpieczeń w ZUS. Zleceniodawca (płatnik) dokona następujących obliczeń:
|
Co roku zatrudniam tych samych pracowników sezonowych. Czy przy każdej umowie o pracę pracownicy ci muszą składać oświadczenie PIT-2?
W opisanym przypadku zachodzi potrzeba corocznego składania PIT-2 przez pracowników sezonowych.
Oświadczenie PIT-2 składa się przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym, w którym pracownik zaczął uzyskiwać przychody ze stosunku pracy u danego pracodawcy. Nie ma potrzeby corocznego jego składania, jeżeli stan faktyczny wynikający ze złożonego oświadczenia nie uległ zmianie (art. 32 ust. 3a updof).
Przy czym omawiane oświadczenie zachowuje swoją aktualność pod warunkiem, że nie dochodzi do rozwiązania stosunku pracy. Jeżeli natomiast w danym roku podatkowym dochodzi do powstania i ustania stosunku pracy (osoba jest zatrudniana tylko do pracy sezonowej, np. na okres wakacji), a w następnym roku podatkowym do ponownego zatrudnienia danej osoby na umowę o pracę, to co roku powinna ona składać oświadczenie PIT-2 (przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w tym roku, o ile spełnia warunki określone w art. 32 ust. 3 updof). Jeżeli zaś nie złoży takiego oświadczenia, to pracodawca ma obowiązek pobierać zaliczkę na podatek dochodowy, nie uwzględniając kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek.
Pracownik przez cały sierpień będzie korzystał z urlopu wypoczynkowego. Jestem więc zmuszony zatrudnić w tym czasie osobę na jego zastępstwo. Jak opodatkować i oskładkować wynagrodzenie osoby zatrudnionej na umowę o pracę na zastępstwo?
Przychody osoby zatrudnionej na umowę o pracę na zastępstwo podlegają opodatkowaniu i oskładkowaniu na zasadach przewidzianych dla pracowników.
Umowę na zastępstwo zawiera się, gdy zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, np. urlopu wypoczynkowego. W takim przypadku pracodawca może zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności (art. 25 § 1 Kodeksu pracy).
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę na zastępstwo, dla celów podatkowych i składkowych jest pracownikiem. Oznacza to, że zaliczkę na podatek należy jej obliczyć na zasadach określonych w art. 32 updof. Zatem w celu ustalenia tej zaliczki, płatnik pomniejsza uzyskane w danym miesiącu przychody ze stosunku pracy o koszty uzyskania przychodów oraz o potrącone w danym miesiącu ze środków pracownika składki na ubezpieczenia społeczne. Tak ustalony dochód jest podstawą do obliczenia zaliczki na podatek według 18% lub 32% stawki (w zależności od wysokości dochodu).
Jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złożył oświadczenie PIT-2, zaliczkę zmniejsza się w 2013 r. o kwotę 46,33 zł, a następnie o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w tym miesiącu przez zakład pracy (zmniejszenie nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki).
Pracownik zatrudniony na umowę o pracę na zastępstwo podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu na takich samych zasadach, jak pozostali pracownicy.
W sierpniu chciałbym zatrudnić pracownika z agencji pracy tymczasowej. Kto dokonuje podatkowo-składkowego rozliczenia wynagrodzenia takiego pracownika?
Rozliczenia podatkowo-składkowego wynagrodzenia pracownika tymczasowego dokonuje agencja pracy tymczasowej.
W przypadku pracy tymczasowej występują trzy podmioty: pracownik tymczasowy, agencja będąca pracodawcą pracownika tymczasowego oraz pracodawca użytkownik.
Pracodawca użytkownik nie nalicza ani nie odprowadza za pracownika tymczasowego zaliczki na podatek dochodowy, ani składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Jest on zobowiązany do zapłaty agencji pracy tymczasowej należności za wykonaną przez pracownika tymczasowego usługę wraz z prowizją, zgodnie z wystawioną przez agencję fakturą.
W celu wykonywania drobnych prac zatrudniłem pracownika młodocianego. Czy u takiego pracownika możliwe jest stosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów?
Tak, pracownikowi młodocianemu zatrudnionemu na umowę o pracę można stosować podwyższone koszty pracownicze, jeżeli złoży on w tej sprawie stosowne oświadczenie.
Do celów podatkowych młodociany zatrudniony na umowę o pracę jest pracownikiem, a wypłacone mu z tego tytułu wynagrodzenie stanowi u niego przychód ze stosunku pracy. Przychód ten podlega opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w art. 32 updof. Oznacza to, że zakład pracy zatrudniający młodocianego jest obowiązany jako płatnik obliczać i pobierać zaliczki na podatek dochodowy.
W przypadku pracowników młodocianych stosuje się koszty uzyskania przychodów w takiej samej wysokości, jak u pozostałych pracowników. Podstawowe koszty uzyskania przychodów wynoszą w 2013 r. miesięcznie 111,25 zł. Możliwe jest też stosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów w kwocie 139,06 zł miesięcznie, gdy pracownik młodociany złoży oświadczenie, że miejsce jego stałego lub czasowego zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i nie uzyskuje on dodatku za rozłąkę.
Czy osobom zatrudnionym sezonowo (w okresie wakacji) należy po zakończeniu roku wystawić informację PIT-11?
PIT-11 sporządza się m.in. osobie, która osiągnęła przychód ze stosunku pracy lub przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 8 updof. Tak więc informację tę będzie należało wystawić osobie zatrudnionej w okresie wakacji na umowę:
Przy czym zleceniobiorcom i wykonawcom dzieła PIT-11 wystawia się, jeżeli od ich należności ze zlecenia lub dzieła były pobierane zaliczki na podatek.
Omawianą informację płatnik zobowiązany jest przekazać podatnikowi (pracownikowi, zleceniobiorcy, wykonawcy dzieła) oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Generalnie przekazuje ją podatnikowi oraz do urzędu skarbowego w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.
Na koniec należy wskazać, że pracodawca-użytkownik nie wystawia PIT-11 pracownikom zatrudnionym z agencji pracy. Nie pełni bowiem w stosunku do nich roli płatnika.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
