Akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej będący osobą fizyczną zapłaci podatek po otrzymaniu dywidendy - uchwała siedmiu sędziów NSA

Tak uznał NSA w składzie siedmiu sędziów w uchwale z 20 maja 2013 r., sygn. akt II FPS 6/12.

Zagadnienie prawne

Postanowieniem z 18 grudnia 2012 r., sygn. akt II FSK 754/11 NSA przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, tj.: "1. Czy przychód (dochód) osoby fizycznej będącej akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej jest, stosownie do art. 5b ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej? 2. Czy w świetle art. 44 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik ma obowiązek odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w trakcie roku podatkowego, poprzez ustalanie co miesiąc przychodów i kosztów ich uzyskania przypadających na niego jako wspólnika czy też obowiązek zapłaty zaliczki z tego tytułu powstanie dopiero w momencie podjęcia uchwały o podziale dywidendy albo w momencie wypłaty dywidendy?".

NSA, który skierował pytanie prawne, zwrócił uwagę, że w orzeczeniach sądów spotyka się różne stanowiska w kwestii zarówno źródła, do którego należy zaliczyć dywidendę, jak i określenia momentu uzyskania przychodu z tytułu udziału w zysku i istnienia obowiązku odprowadzania przez akcjonariusza zaliczek na podatek dochodowy.

W orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych przychód w postaci dywidendy akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej, będącego osobą fizyczną, przyporządkowywano do trzech różnych źródeł, tj. z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7 updof), innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 updof) albo pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 updof).

W ocenie NSA, który przedstawił składowi siedmiu sędziów NSA omawiane zagadnienie prawne, uznanie przychodów wspólnika spółki osobowej, prowadzącej działalność gospodarczą za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej ma należyte umocowanie w przepisach prawa. Zaliczenie dywidendy do tego źródła przychodów zrodziło jednak dalsze wątpliwości co do określenia momentu uzyskania przychodu. W tym zakresie w orzecznictwie sądów administracyjnych spotyka się również trzy stanowiska, tzn. że jest to przychód należny, o którym mowa w art. 14 updof, przychód powstaje w momencie wypłaty dywidendy albo w momencie powstania roszczenia akcjonariusza o wypłatę dywidendy.

Stanowisko siedmiu sędziów NSA

NSA podjął następującą uchwałę: "1. Przychód (dochód) osoby fizycznej, będącej akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej, stosownie do art. 5b ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) jest przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej; 2. W świetle art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) osoba fizyczna, będąca akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej, ma jako podatnik obowiązek odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych dopiero w dacie powstania przychodu, którą w myśl art. 14 ust. 1i tej ustawy jest dzień wypłaty dywidendy".

Od redakcji

Z uchwały wynika, że obowiązek wpłacenia zaliczki przez akcjonariusza powstaje w miesiącu faktycznego otrzymania przez niego dywidendy. Z kolei Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 11 maja 2012 r., nr DD5/033/1/12/KSM/DD-125 powstanie przychodu łączy z datą podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej o wypłacie dywidendy albo dniem dywidendy - jeżeli został on określony. W tym zakresie nie ma więc spójności w stanowiskach NSA i Ministra Finansów. Trzeba więc wiedzieć, że uchwała siedmiu sędziów NSA jest wiążąca w sprawie, której bezpośrednio dotyczy. Niemniej jednak interpretacja ogólna straci na znaczeniu, gdyż uchwała ta będzie brana pod uwagę przez inne składy sędziowskie rozstrzygające w podobnych sprawach.

Przypominamy, że rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych na tle opodatkowania dywidendy akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej będącego osobą prawną rozstrzygnięto w uchwale NSA z 16 stycznia 2012 r., sygn. akt II FPS 1/11. Sąd wskazał w niej, że przychód akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej z tytułu dywidendy wypłaconej na podstawie uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku podlega opodatkowaniu w dniu faktycznego otrzymania dywidendy. Może to nastąpić po zamknięciu roku obrotowego, ale także w trakcie roku obrotowego - w przypadku wypłaty zaliczki na poczet wypłaty z zysku. W razie wypłaty zaliczki akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej obowiązany jest, na podstawie art. 5 ust. 1 updop, przychody z udziału w spółce komandytowo-akcyjnej połączyć z innymi swymi przychodami. Następnie na podstawie art. 25 ust. 1 updop obowiązany jest on uiścić zaliczkę na podatek dochodowy z tytułu otrzymanego przychodu ze spółki za miesiąc, w którym otrzymał wypłatę z zysku.

Dodajmy, że projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw przygotowany przez Ministerstwo Finansów przewiduje, że od 2014 r. spółki komandytowo-akcyjne będą podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.